Stel: je wilt op locatie een track produceren, wat heb je dan allemaal nodig? Natuurlijk, een goede laptop met een DAW en de nodige plug-ins. Dit artikel legt echter de focus op accessoires voor producers die in iedere uithoek muziek willen maken. Leg de rugtas maar vast klaar!

Geschiedenis

Vroeger – al gauw een jaartje of 30 geleden – waren productiestudio’s een stuk groter en kostbaarder. Wie via MIDI tien synthesizers tegelijk wilde horen had er gewoon domweg tien nodig, en wat waren ze duur! Computers werden tegelijkertijd gemeengoed. Dit proces startte met de home-computers uit de jaren 80, gevolgd door PC’s die in de jaren ’90 op multimediagebied veel krachtiger werden. Op een goed moment in 1996 kwam de populaire PC/Mac-software Rebirth RB-338 uit: twee virtuele TB303’s, een virtuele TR808 en later een virtuele TR909. Het vanaf de grond genereren van geluid met een generieke computer was het begin van waar we nu beland zijn.

Met name het begrip ‘generieke computer’ is hier belangrijk. Aangezien de desktop-computer een massaproduct is – in tegenstelling tot een synthesizer of audiochip die in gelimiteerde oplage wordt gemaakt – kwam de virtualisering van de klassieke studio in een stroomversnelling terecht. Synthesizers en andere audioprocessen werden computersoftware, en de computermarkt bepaalde de ruwe paardenkrachten. Het geniale aan het concept was dat gebruikers van tekstverwerkers, internetbrowsers en games er onbewust voor zorgden dat computers ook voor musici goedkoper en beter werden.

Het heden

Tegenwoordig kan vrijwel alles met computers. Zelfs met een eigentijds consumentenmodel kun je muziek produceren van een niveau dat twintig jaar geleden nog science-fiction was. Laptops zijn op alle punten een maatje kleiner dan desktops, maar dat maakt ze wel erg goed te vervoeren. Logisch dus dat de producer van vandaag opgroeit met de gedachte dat er overal muziek gemaakt kan worden. Steeds meer producers investeren in zo’n mobiele studio; ‘in the box’ en ‘out of the studio’.

Accessoires voor de mobiele producer

Audio interface

De output-connector van een laptop is leuk voor filmpjes en games, voor serieuze audio is echter een audio interface warm aanbevolen. Dit geldt natuurlijk ook voor desktops in de studio, maar daar kunnen dergelijke interfaces al gauw wat groter zijn – bijvoorbeeld een 19 inch Focusrite Scarlett 18i20. Te groot voor een rugtas in ieder geval, en niet USB-gevoed. De kleinere audio interfaces zijn juist weer erg portable, zoals de Behringer UCA 202, de Roland UA-11 en de ESI MAYA 22. Het is eigenlijk onmisbaar voor laptopgebruikers; erg kostbaar hoeft het niet eens te zijn, waardevol zijn ze gelukkig wel allemaal!

Controller

Zeg nou zelf, een slider of draaiknop voelt een stuk beter aan dan je computermuis, of erger nog: de touchpad van je laptop. Gelukkig zijn eenvoudige controllers zo voordelig dat het vandaag de dag bijna absurd is om er niet een te hebben. Ze zijn vaak ook nog eens voorzien van de zogenaamde transport-buttons: de play/stop/rec-buttons van een DAW. Controllers zijn er van behoorlijk fors tot schattig klein. De laatste groep is natuurlijk bij uitstek geschikt voor mobiel gebruik, zo’n controller past wel een keer of twintig in een rugtas! Ook bij sommige forse modellen wordt rekening gehouden met de grootte, zo is de Nektar Panorama P1 ongeveer zo breed als een 17 inch laptop. Die moet dus wel in de rugtas passen! Ook de Steinberg CC121 is compact genoeg voor de backpack, en biedt zelfs een gemotoriseerde fader!

De meeste DAW-software is dermate generiek dat de meeste generieke controllers hier prima mee samenwerken. Ableton Live is echter weer bijzonder; dit pakket werkt heel veel prettiger met een echte Ableton-controller. Want laten we inderdaad niet vergeten dat er naast mobiele producers ook mobiele DJ’s bestaan. Een laptop met Ableton, en een Ableton-controller is in feite een DJ-show in een rugzak. Compacte controllers voor Ableton Live omvatten onder meer de Akai APC MINI en de Akai APC KEY 25.

Hoofdtelefoon

Zelfs portable Bluetooth-speakers zijn niet altijd praktisch om mee te nemen, samen met al het andere in de rugtas. Maar belangrijker nog: de klank is natuurlijk niet erg full-range. Met een goede hoofdtelefoon los je dit probleem op. Van veel zaken zou je een goedkoper model kunnen kiezen, maar bezuinig in hemelsnaam niet op je hoofdtelefoon. Natuurlijk hoef je geen model van 400 euro te kiezen, maar wees echt bereid om voor je hoofdtelefoon niet op koopjesjacht te gaan. Let daarbij niet alleen op de klankkwaliteit maar ook op het draagcomfort – je moet er uren mee werken. Het mag best een keer, zo’n Sennheiser HD 380 Pro, HD280 of HD6 – je doet er vele jaren mee.

USB-hub

Het is oh zo makkelijk om te vergeten. Een USB-muis, een dongle (iLok Pace 2, Steinberg Key) voor een DAW, een back-up USB-stick etc. zijn typische benodigdheden bij een producer-laptop. Ze kosten allemaal USB-poorten, beetje sneu als ze allemaal in gebruik zijn als je nog een paar controllers wilt aansluiten. Een USB-hub zoals de Transcend TS-HUB3k biedt uitkomst, het kost bovendien amper ruimte in de rugtas.

Klavier

Een full-size klavier past niet in de rugtas, zelfs bij een kleiner model is het al heel erg afhankelijk van de grootte van die rugtas. Een op het oog compact apparaat als de Novation Impulse 25 is misschien al een maatje te groot.

Een toetsenist die wil spelen kan in ieder geval niet zonder. Er zijn meerdere soorten verkrijgbaar. De Reloop Keypad bijvoorbeeld is qua grootte ongeveer vergelijkbaar met een laptop, zeker niet veel dikker. Dit soort producten is vaak aardig compleet; transportbuttons, draaiknoppen, faders en pads. Het kan goed zijn dat dit de enige controller is die je écht nodig hebt. Aan de foto zie je dat er gewone klaviertoetsen aan zitten; zij het een maatje kleiner.

De Korg nanoKey 2 is veel kleiner en heeft tiptoetsjes zoals deze ook op de laptop zitten. Wie geen volleerd pianist is zal ermee kunnen leven. Ook dit apparaatje heeft zo z’n voordelen: familie! Er bestaat namelijk ook nog een Korg nanoKontrol 2 en een Korg nanoPad 2. Alles bij elkaar is het qua omvang ongeveer de Reloop Keypad dus, maar dan verdeeld over drie apparaatjes. Nadeel is dat het natuurlijk drie USB-poorten benut – vandaar de USB-hub als tip – maar als voordeel is er de flexibele manier van positionering. Bovendien, mocht je alleen de nanoKontrol nodig hebben, dan hoef je bij Korg de rest niet mee te nemen. Deze voordelen en nadelen zijn voor iedere individu om af te wegen.

Nog een interessante optie is de Akai LPK25. Dit product is zo breed als een laptop, en past dus prima in een rugtas of laptoptas.

USB-microfoon

Iets ter plekke opnemen? Natuurlijk kun je een reguliere microfoon en een pre-amp gebruiken (bijvoorbeeld omdat deze in een USB audio interface zit). Maar wat te denken van een USB-microfoon – een interessante optie! Hier zit de A/D-converter reeds ingebouwd; het is een kwestie van plug ’n record. Net zoals dit voor de hoofdtelefoon geldt: wees bereid om wat meer neer te leggen voor een goede microfoon. De SE Electronics X1 USB bijvoorbeeld is een goede; gewoon een opname maken zonder ruis, hoe ver je ook verticaal inzoomt in je recorder-software!

Nog wat suggesties in een notendop

Een stekkerdoos; het kost weinig ruimte in je rugzak en je zult net zien dat je hem een keer nodig hebt.
Een hoofdtelefoonsplitter; je hebt waarschijnlijk geen speakers in je rugtas zitten, en als je samen met iemand naar je project wilt luisteren.. dan heb je een splitter nodig! Hiermee kun je dus twee hoofdtelefoons op je laptop aansluiten.
Wees je verder bewust van de 3.5 mm aansluiting op je laptop (mocht je kiezen om niet met een audio interface te werken). Het kan handig zijn om specifieke 3.5 mm kabels bij je te hebben, om de simpele reden dat je je laptop dan overal op kan aansluiten. IK Multimedia heeft hier een speciale kabelcollectie voor. Die collectie is uiteraard ook bruikbaar bij tablets en telefoons.
Wie weet kom je met je laptop iemand tegen die zegt: “kun je hier even naar luisteren?” En dan blijkt dat jij geen kaartlezer hebt, en die persoon heeft z’n muziek op een SD-kaartje. Het is een investering die domweg geen naam mag hebben, er komt een moment dat je erg blij bent dat je een kaartlezer hebt.
Misschien wil je een stereo-opname maken van de locatie. Het is een argument om te investeren in een handheld audiorecorder. Voordeel is dat dit ding gewoon werkt, of je laptop nou crasht, of te langzaam is, of niet. Je kunt er midden in het bos een stukje mee lopen zonder dat je je laptop (met audio interface, microfoon(s) en statief) mee hoeft te sjouwen.
Ten slotte, die rugtas. Hij is vaak genoemd, maar wat nu als je geen rugtas hebt? Er zijn vast goedkope rugtassen bij de lokale tassenwinkel te verkrijgen. En die zijn uitstekend als je in augustus naar het strand gaat om een beetje bij te bruinen. Er bestaan echter producer backpacks, en ze bestaan om een goede reden. Voor dit producer-werk zijn het gewoon de betere tassen, met diverse compartimenten en vaak bedoeld voor een bepaald formaat laptop.

Maarten | Bax Music

Maarten, sinds 2012 fulltime copywriter bij Bax Music, is journalist, muziektechnoloog en componist met credits in tv, film, games en theater. Hij geeft graag tekst en uitleg over alles wat muzikaal gebruikt kan worden.