Wat doet een muziektherapeut?
Gepubliceerd op vrijdag 14 december 2018
In de media komen steeds meer berichten dat muziek een heilzame werking heeft op mensen en kan helpen bij herstel. We herkennen vast allemaal wel hoe muziek je kan troosten of je blij kan maken. Dit kan therapeutisch zijn, maar is nog geen muziektherapie. Gastblogger Jaimie van der Snel, muziektherapeute, licht een tipje van de sluier op over de mogelijkheden van muziek als therapie.
Wat is muziektherapie?
De betekenis van ‘therapie’ is bij de meesten wel bekend. Heel kort door de bocht: je loopt vast op bepaalde gebieden in het leven, je gaat daarover praten en je hoopt op die manier te snappen waarom je doet wat je doet en waarom je voelt wat je voelt. Er zijn ook mensen die in therapie gaan omdat ze juist het idee hebben helemaal niet te voelen, of omdat er dingen in het leven zijn gebeurd of gebeuren, die ze geen plek kunnen geven en maar invloed blijven hebben op het dagelijks functioneren. Mensen die dit willen veranderen, gaan in therapie. Muziektherapeuten vervangen een groot deel van dit praten door muziek. Dit kan receptief, door te luisteren naar (live gespeelde) muziek, of actief, door samen muziek te maken en instrumenten te gebruiken.
Hoe werkt dit?
De muziek die je speelt en vooral hoe je speelt, kan veel vertellen over wie je bent en hoe je omgaat met bijvoorbeeld frustraties en perfectionisme, maar ook met je grenzen. Muziek geeft makkelijker toegang tot je emoties dan woorden alleen doen. Het komt zelfs regelmatig voor dat je dingen voelt, die je nog niet in woorden kunt uitdrukken. Deze kunnen wel klinken in de muziek. De muziek geeft als het ware de woorden en wordt dan een uiting van wat er bij je leeft en speelt. Als de woorden er eenmaal zijn, kan er ook makkelijker verwerking komen. Muziektherapie kan daarnaast inzicht geven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het symbolisch neerzetten van instrumenten met betrekking tot een situatie waar je mee zit, een muzikale sculptuur. De instrumenten kunnen dan symbool staan voor personen, gevoelens, situaties etc. Je kunt bijvoorbeeld je gezin neerzetten. Stel dat je voor je partner een groot bekken neerzet en voor jezelf een kleine fluit. Hoe verhouden deze twee instrumenten zich met elkaar? Kan dit samen klinken, of wordt het een overstemt door het andere? Door deze instrumenten te bespelen, kan het duidelijk worden dat het bekken juist probeert met man en macht de fluit stil te krijgen en de fluit onvermoeid door blaast. Het bekken gaat steeds harder spelen en uiteindelijk is er meer ‘ruzie’ in de muziek dan dat er ‘gepraat’ wordt. Van daaruit kun je gaan kijken hoe dit ook anders kan. Dit is slechts een klein voorbeeld van wat er allemaal mogelijk is.
Wat doet de muziektherapeut?
De muziektherapeut biedt eerst oefeningen of spelmogelijkheden aan en bespreekt die met je. Van daaruit wordt er verder gewerkt. Daarbij observeert de muziektherapeut wat er gebeurt in het spel en samen geef je hier betekenis aan: je onderzoekt mogelijkheden en veranderingen en probeert deze uit in de muziek. Dit kan daarna vertaald worden naar het dagelijks leven. Een voorbeeld: Sam komt en vertelt dat het hem telkens overkomt dat mensen over zijn grenzen gaan en hij hier pas later achter komt. Samen gaan we achter de piano zitten. Sam speelt aan de rechterkant van de piano en ik links. In het pianospel probeer ik steeds meer ruimte in te nemen, totdat Sam alleen nog maar op de hoogste toetsen kan spelen. Ik vraag wat er is gebeurd en hoe hij zich daarbij voelde. Sam geeft aan dat hij steeds verder is opgeschoven en nu geen ruimte meer heeft. Hij vertelt dat hij zich wat geïrriteerd voelde en in de war raakte van wat ik nu precies van hem wilde en waarom ik zoveel ruimte nodig had. Ook vertelt hij dat hij er niets van heeft gezegd omdat het zo ook prima klonk. Samen kijken we hoe je grenzen duidelijk maakt in het samen op de piano spelen. Na een aantal dingen uitgeprobeerd te hebben, merkt Sam dat hij mij kan ’tegenhouden’ door van tevoren te bedenken welk pianogebied van hem is. Dit vertalen we samen naar alledaagse situaties die hij herkent hierin. We oefenen het ook op andere instrumenten, totdat Sam zich sterk en zeker genoeg voelt om in het dagelijks leven op een goede manier zijn grenzen te bewaren.
Voor wie?
Muziektherapie kan worden ingezet voor muzikanten en ‘niet’-muzikanten. Het belangrijkste is dat je geen gruwelijke hekel hebt aan muziek, maar dat mag voor zich spreken. De vragen waar mensen mee komen, zijn heel divers. Dit kan gaan van depressie tot faalangst, van traumaverwerking tot vrijer willen zingen en van sociale problemen tot het leren omgaan met een beperking of het leren omgaan met grenzen of perfectionisme. Muziektherapie wordt onder andere ook ingezet bij mensen met Alzheimer, parkinson en mensen met afasie. De muziek helpt hen om weer te herinneren, makkelijker te kunnen bewegen of weer te leren praten.
Ik denk dat de meeste mensen muziek al een beetje therapeutisch gebruiken in hun dagelijks leven. Zo vermoed ik dat mensen die zich verdrietig voelen niet snel carnavalsmuziek zullen opzetten. Welke manieren heb jij hiervoor gevonden en wat werkt wel en wat werkt vooral niet? Welke muziek is nu juist troostend en welke muziek brengt je in een goede stemming? Ik lees graag je reactie hieronder!
Zie ook
» Muziektheorie: móet je dat leren als muzikant?
» Wordt je kind slimmer van muziek maken?
» Zing! Het is goed voor je (ook al kun je het niet)
» Gitaren
» Drums & Percussie
» Digitale piano’s
» Keyboards
» Alle muziekinstrumenten
klopt. zo zette ik altijd Handel, the People that walking in darkness op omdat ik geen zon had in mijn appartement en geen terras en ik daardoor depressief werd. ook bv lacia cio pangia om dat dat huilen van pijn is en zo heb ik nog tal van voorbeelden.