Geschiedenis van het drumstel

Het drumstel zoals we het nu kennen heeft een lange reis achter de rug. Hoogstwaarschijnlijk was een van de voorvaderen van het drumstel het oudste instrument dat door mensen werd bespeeld. Uit archeologisch onderzoek is namelijk gebleken dat mensen duizenden jaren geleden al trommelden op alles wat los en vast zat.

Dertigduizend jaar

Zo’n dertigduizend jaar geleden wisten de mensen al trommels te maken door een dierenvel over een ketelvormig voorwerp te spannen en het te gebruiken als slagvel. Waar een drumstel tegenwoordig de fundering van de muziek vertegenwoordigt, had de percussionist toentertijd wel een andere functie. Slaginstrumenten werden gebruikt voor onder meer religieuze ceremonies, jacht- en oorlogsrituelen en communicatie. Bovendien stond de drummer er vaak alleen voor, want (bas)gitaristen, toetsenisten, strijkers en blazers konden hun talent nog niet tonen, simpelweg omdat hun instrumenten nog niet bestonden.

Menselijke metronoom

Drums, of eigenlijk slaginstrumenten in het algemeen, hebben tegenwoordig een heel andere functie. In principe zorgt de drummer ervoor dat iedereen zich aan hetzelfde tempo houdt. Percussionisten van grote klassieke orkesten waren de eersten voor wie muziek geschreven werd waarin drums en bekkens gebruikt werden om een muziekstuk te voorzien van expressie en invulling. Zo gebruikten componisten als Mozart en Haydn al snare drums, bellen en ratels en wist Beethoven daar bassdrums, crash bekkens en triangels toe te voegen aan zijn stukken.

1890, Ragtime

Eind negentiende eeuw begon een nieuwe muziekstijl aan een opmars: de ragtime. Deze stijl wordt gekenmerkt als een van de bronnen van waaruit jazz is ontstaan. Een nieuwe stijl van drummen ging hiermee gepaard, omdat de typische mars-beat niet geschikt was om de pianist in ragtime te begeleiden. Er werd gebruikgemaakt van ghost-notes en ritmische intervallen. In deze periode had de drummer nog geen crash- en ride-bekken, geen verstelbare toms en al helemaal geen hardware om alles aan te hangen. Rond 1890 kwamen er een heleboel immigranten uit alle hoeken van de wereld naar Amerika. Zij namen hun eigen instrumenten mee en die werden later verwerkt in het ‘Amerikaanse’ drumstel. Denk hierbij aan onder meer bekkens, woodblocks en cowbells.

Het gebruik van pedalen: een revolutie

Kwam het door bezuinigingen? Of te kleine orkestzalen? Hoe dan ook, de drummers kregen vanaf 1865 meer drums om te bespelen en vanaf begin twinstige eeuw werd er geëxperimenteerd met pedalen. Deze zorgen ervoor dat één drummer meerdere dingen tegelijk kan doen. Naast de handen heeft een drummer dan namelijk ook zijn voeten beschikbaar om het drumstel mee te bespelen. Voor die tijd moest een drummer het dus doen met de stokken die hij in zijn handen had. Er werd dan vaak alleen een snare en een bassdrum met de hand bespeeld. Deze techniek heet ‘double drumming’. De techniek was zeer geschikt voor het spelen van een mars, wat in die tijd zeer populair was. Toch werd een drummer beperkt in zijn spel. Er waren wel zogenaamde ‘hangpedalen’ die vanaf ongeveer 1870 gebruikt werden, maar de werkwijze hiervan was niet zo fijn. De wereldberoemde drumfabrikant Ludwig registreerde in 1909 het patent voor het bekende bassdrumpedaalontwerp. Pedalen waren in die tijd dus een hele uitvinding en een grote stap in de ontwikkeling van het drumstel. Vanaf dat moment kreeg het drumstel namelijk een beetje de vorm zoals we die nu kennen en werd ook langzaamaan het moderne drummen geïntroduceerd. Zo kwam de bass drum op tel één en drie, snare op twee en vier en hield een bekken continu de maat. Er is in de loop der tijd wel wat geschoven met de opstelling van bepaalde onderdelen. Zo was de hi-hat regelmatig in het midden te vinden, boven de snare drum, en stonden de toms bijna horizontaal en vrij ver van elkaar.

Ace Tone Rhythm Ace FR-3 – Foto (bewerkt): Ace Tone Rhythm Ace FR-3, door Kazuhisa OTSUBO, licentie CC BY 2.0

Elektronische drumstellen

Het drumstel is halverwege de twintigste eeuw getransformeerd van losse troms en bekkens naar een hele ritmesectie die door één persoon bespeeld kan worden, inclusief pedalen, hardware en bekkens. Maar het houdt niet op. In de jaren 60 kwamen er namelijk zogenaamde ‘rhythm boxes’: elektronische apparaten die een ritme konden spelen. Zoals je misschien al wel verwacht, klonk zo’n machientje totaal niet muzikaal en miste de swing. De Nederlander Felix Visser wist zo’n rhythm box (van het merk Ace Tone) zodanig aan te passen dat het live te bespelen werd door middel van elektromagneten die aangesloten werden op de rhythm box. Vijftig jaar later, maar zeker het afgelopen decennium, is het geluid en de bespeelbaarheid van elektronische drumstellen enorm verbeterd en zijn ze zowel qua spel als geluid bijna niet meer van een ‘echt’ akoestisch drumstel te onderscheiden.

Lees ook: 5 fascinerende feitjes over het drumstel

Heb jij nog interessante aanvullingen op dit stukje drum-geschiedenis? Laat een reactie achter!

Zie ook

» 5 fascinerende feitjes over het drumstel
» Wat is het beste drumstel voor mij?
» Wat is het beste elektronische drumstel voor mij?
» Alle drums, percussie & accessoires
» Hoe werkt een bassdrumpedaal?
» Een nadere kijk op Latin percussie
» Nader bekeken: Frame Drums
» Lijsttrommels: van bendir tot handtrom
» Nader bekeken: percussie-effecten
» Wat zijn de vier belangrijkste drumritmes?
» Wat zijn de vier belangrijkste drum-rudiments?

5 absolute droomcadeautips voor drummers 5 fascinerende feitjes over het drumstel Low volume cymbals – Wat kun je er (niet) mee? Drummen: zo zorg je voor een goede houding en ergonomische setup Wat heb je nodig als je gaat drummen? Bassdrum schuift weg? Dit doe je ertegen