Snaredrum trilt mee als ik op de tom sla – Wat is de oplossing?

Het is een veel voorkomend probleem bij drummers – en laten we eerlijk zijn, het komt ook bij ons in de winkels wel eens voor. Je slaat op de hoogste (kleinste) tom en de snaredrum trilt mee. Een grote ergernis voor veel drummers. Afplakken met tape, papiertjes, kartonnetjes of doekjes ertussen – de snarenmat van de snare drum trilt nog steeds! Hoe ontstaat dit mee-resoneren en hoe voorkom je het? In dit blog geef ik je diverse tips! Maar… houd er rekening mee dat het meetrillen sóms gewoon niet te voorkomen is.

• Meetrillen: hoe ontstaat het?
• Laat ze geen contact maken
• Controleer de snarenmat
•     Check de spanning van de snarenmat
• Bekijk het resonantievel
• Snaredrum stemmen – een richtlijn
• De spanbouten rond de snarenmat losser draaien
• Het probleem zit niet in de snaredrum of in de opstelling van het drumstel
•     De hoge tom
• Accepteer en omarm het bijgeluid
• Drumstel stemmen – Belangrijk!

Meetrillen: hoe ontstaat het?

Als je op een trommel slaat komt er lucht in beweging. Door die bewegende lucht gaan de beide vellen van een trommel resoneren. Dat is fijn, want anders zou je niets of nauwelijks iets horen. Iedere toon en in dit geval trommel (of kortweg ieder geluid) heeft een eigen trillingsfrequentie. Anders gezegd: de trillingen van iedere trommel hebben een eigen snelheid. Denk maar aan een vijver waarin je een kleine en een grote steen gooit. De golfjes op het water zullen niet hetzelfde zijn. Zitten die trillingssnelheden te dicht bij elkaar, dan kan de ene trommel de trillingen van de andere trommel overnemen. Dit effect is er altijd wel, maar soms is het zo erg dat het storend wordt. De snarenmat die aan de onderkant van een snaredrum zit is vrij gevoelig voor trillingen, en dat is maar goed ook – anders zou je nooit zo’n mooie snare-klank krijgen. De hoge tom en de snaredrum van een drumstel klinken meestal het hoogst, en zitten vrij dicht bij elkaar als we kijken naar de frequenties. Ze staan bovendien ook nog eens dicht bij elkaar opgesteld. Dit is de voornaamste reden dat de snarenmat mee zal gaan trillen als je op de hoge tom slaat, en niet meetrilt als je op de andere trommels van je drumstel slaat. Maar, het kan ook zomaar gebeuren dat bepaalde noten van andere instrumenten veroorzaken dat de snaren mee gaan trillen – denk maar aan een basgitaar, een gitaar of bijvoorbeeld een tuba. Dit zijn juist lage frequenties. Het probleem helemaal voorkomen is daarom niet echt mogelijk – sterker nog, het is niet wenselijk. Het zou raar gaan klinken. Fabrikanten van samples die in de studio gebruikt worden proberen soms juist die extra snarentrillingen en resonanties zo goed mogelijk digitaal na te bootsen, juist om een zo ‘echt’ mogelijk geluid te krijgen. Dit wordt ook toegepast bij bijvoorbeeld piano-samples, waarbij je de hamers en de mechanische geluiden van een echte piano anders zou missen. Maar soms is het zo erg dat het echt storend wordt. Hier kun je wel degelijk wat aan doen.

Laat ze geen contact maken

Misschien is dit wat overbodig om te vermelden, maar het is toch goed om eens te kijken naar hoe je drumstel opgesteld is. Maken de eerste tom en de snaredrum toevallig contact met elkaar? Dan is het verstandig om je snaredrum iets naar voren te zetten, of je tom wat verder naar achter. Doe er eventueel een doekje tussen of zorg er op een andere manier voor dat beide trommels geen contact met elkaar maken. Dit zal al een beetje schelen.

Controleer de snarenmat

Kijk eens goed naar de snarenmat zelf. Het zou zomaar kunnen dat deze aan vervanging toe is. Hoe kun je dat zien? Gebroken snaren die loshangen zijn een goede aanwijzing, maar het kan ook dat sommige snaren verbogen zijn en over elkaar heen liggen. Kijk ook goed naar hoe de snarenmat aan beide kanten van de snaredrum is bevestigd. Vaak is dit met een kunststof lusje, of met touwtjes. Zit alles nog strak? Zo niet, bevestig de snarenmat eens opnieuw en zorg dat alles goed vast zit. Let ook op dat een snarenmat vaak een bovenkant en een onderkant heeft. Aan de zijkanten zit een metalen plaatje met vaak een lichte bolling. De bolling moet naar onderen, dus van het vel weg. Vaak staat er een merknaam op dat plaatje en kun je het ook daar aan zien. Er is geen verschil tussen wat links of rechts moet zitten, maar dus wel wat de bovenkant en de onderkant is.

Check de spanning van de snarenmat

Je kunt de spanning van je snarenmat instellen door middel van een knopje aan de zijkant van je snaredrum – meestal zit dat knopje daar waar je de snaren ook ‘aan’ of ‘uit’ zet. Probeer de snarenmat eens wat strakker te zetten. Als het meetrillen nu minder wordt, dan ben je op de goede weg. Wordt het probleem juist erger, dan moet je de oplossing ergens anders gaan zoeken. Tip: stem eerst je snaredrum zonder de snaren. Zet de snaren dus ‘uit’ met de hendel aan de zijkant. Wanneer je denkt dat je een goede toon te pakken hebt op beide vellen, kun je de snaren aan zetten. Draai de snarenmat eerst zo los mogelijk met de draaiknop aan de zijkant. Terwijl je zachtjes in het midden van het bovenste drumvel slaat, draai je de snaren steeds iets strakker. In het begin klinkt dat niet al te best, maar je zult merken dat je een steeds strakker snarengeluid krijgt. Het is hierbij belangrijk dat je zachtjes slaat met je stok en in het midden van het vel. Wanneer je merkt dat het snarengeluid minder wordt als je blijft doordraaien, ben je net iets te ver gegaan. Ga dan een klein beetje terug, totdat je een mooi strak klinkend snare-geluid hebt. Als je vervolgens de snarenmat weer ‘uit’ zet en op de snaredrum slaat, moet je helemaal geen snarengeluid meer horen – ook geen zachte trillingen. Hoor je dit toch? Zet dan je snaredrum eens op een andere manier op het statief – het kan zijn dat het midden van de korf of de armen die de snaredrum vasthouden ervoor zorgen dat het snarentapijt niet ver genoeg los komt. Let dus goed op de details – een snaredrum is net zo gevoelig als ieder ander muziekinstrument – ook al ram je er misschien normaal gesproken flink op los.

Bekijk het resonantievel

Het resonantievel is het onderste vel van je snaredrum – het vel dat contact heeft met de snarenmat. Vaak staat dit vel een beetje te los, waardoor trillingen al gauw opgepakt worden en worden doorgegeven aan de snarenmat. Het onderste vel zou stukken hoger moeten klinken dan het bovenste vel. Elke trommel heeft een eigen unieke toon, goede trommels hebben er zelfs meerdere waarop ze op hun best klinken. Zoek die tonen op (let op waar de resonantie het best is). Het is niet echt een exacte wetenschap, omdat iedere trommel anders is. Hierdoor kun je ook beter werken met je oren en niet afgaan op wat een stemapparaat zegt. Drumdials en dat soort hulpmiddelen om drums te stemmen zijn pas handig als je zelf de beste tonen hebt gevonden. Maar, als je die eenmaal hebt gevonden met je eigen oren, is het ook makkelijk om dit op je gehoor weer terug te vinden. Het blijft een kwestie van goed luisteren en blijven proberen. O ja, bij het vervangen van hun drumvellen, vervangen veel drummers vaak de slagvellen van het drumstel, maar vergeten de resonantievellen. De gedachte is dat deze niet slijten omdat je er niet op slaat. Toch zul je zien dat het vervangen van de onderste drumvellen een wereld van verschil kan uitmaken. Zeker bij toms en snaredrums. Het is zeker het proberen waard. Probeer eens een coated resonantievel, of juist een clear vel. Het is altijd leuk en leerzaam om te zien wat het effect is en je zult je hele drumcarrière deze ervaringen kunnen gebruiken als je op zoek bent naar een bepaalde sound.

Snaredrum stemmen – een richtlijn

Een richtlijn die je aan zou kunnen houden bij het stemmen van je snaredrum is er voor te zorgen dat het onderste vel minimaal een kwart of een kwint hoger staat dan het bovenste vel. Met een kwart en kwint bedoel ik de muzikale intervallen zoals je die op een melodisch instrument kunt spelen, bijvoorbeeld een piano of gitaar. Een kwart interval kun je herkennen door het liedje Amazing Grace te zingen. De afstand tussen de eerste twee tonen van het woord “Amazing” – dat is een kwart. Bijvoorbeeld C-F is een kwart. Een kwint kun je herkennen door te denken aan het liedje Twinkle Twinkle Little Star. De afstand tussen die eerste twee noten is een kwint. Op een melodisch instrument zou dat bijvoorbeeld C-G zijn. Vaak is dit een prima basis om vanuit verder te werken en het geeft je in ieder geval een idee van hoever de toonhoogtes van beide vellen ongeveer zouden moeten verschillen van elkaar. Bij toms, floortoms en bassdrums gelden trouwens weer andere verhoudingen.

De spanbouten rond de snarenmat losser draaien

Gaat het probleem nog steeds niet weg? Probeer dan de spanbouten die het dichtst bij de snarenmat zitten een klein beetje losser te draaien. Het vel komt dan iets boller te staan waardoor het contact wat vergroot wordt. Dit kan het probleem zeker verminderen, maar niet verhelpen. Het zou kunnen dat je de snarenmat weer wat losser moet draaien om de bolling van het vel wat te compenseren. Nogmaals – probeer het gewoon uit, er kan niks kapot gaan en zoals ik al eerder zei, iedere trommel is weer net even anders. Luister goed naar wat het effect is als je ergens aan draait.

Het probleem zit niet in de snaredrum of in de opstelling van het drumstel

Zit het probleem niet in de spanning van het resonantievel van de snaredrum en ook niet in de snarenmat? Staat je snaredrum goed op het statief? Dan heb je eigenlijk alles wel gedaan met de snare wat je kunt doen. Je kunt natuurlijk proberen om doekjes, tape en kartonnetjes te gebruiken om het minder te maken – maar duizenden drummers zijn je voorgegaan en maar weinig daarvan hebben per ongeluk een goede oplossing weten te vinden.

De hoge tom

De volgende stap is om de hoge tom aan te pakken. Begin hier ook eerst weer met het anders afstemmen met het onderste vel – het resonantievel. Stem het vel hoger, of juist lager – zoek in ieder geval een andere toon die mooi klinkt en waarbij de snaren van de snaredrum minder meetrillen. Als het probleem minder wordt en je hebt een mooie klank gevonden, kun je kijken of je misschien een andere toon kunt vinden voor het slagvel. Kortom – stem je hoge tom op een andere manier. Je zult hierna waarschijnlijk ook de rest van je drumstel weer moeten stemmen, dat wil zeggen – de andere tom(s) en de floortom. Door de vellen goed te stemmen zou je in principe niks hoeven te dempen of af te hoeven plakken.

Accepteer en omarm het bijgeluid

Hopelijk is het gelukt om de vervelendste, meest storende trillingen te verhelpen aan de hand van bovenstaande tips. De kans is groot dat je het probleem niet 100% kan verhelpen, maar zoals ik al eerder zei draagt dit juist bij aan een natuurlijke, akoestische sound. Natuurlijk moet het geen overheersende trilling zijn die bij ieder geluid aanslaat, maar een beetje bijgeluid mag echt wel. Dure elektronische drumstellen zoals de Roland TD-50 maken juist expres gebruik van die extra resonantie van de snarenmat om een realistisch drumgeluid te krijgen. Probeer het maar eens uit in een van onze winkels. Je zult zien dat als je op de hoge tom van een high end elektronische set slaat je heel zachtjes ook een klein beetje snaredrum/snarentrilling hoort.

Zie ook

» Drumgereedschap
» Drumvellen
» Drumdemping
» Stil drummen
» Alle drums & accessoires

» Drums dempen met deze huis-tuin-en-keuken-methodes
» Wat zijn de beste demping-producten voor mijn drumstel?
» 5 tips voor drummen zonder geluidsoverlast
» Drumvellen: hoe creëer ik mijn ideale drumgeluid?
» Isoleer je eigen oefenruimte of studio
» Gat in mijn drumvel… hoe repareer ik dit?
» Wat zijn de beste drumvellen voor mij?
» Bassdrumvel: met of zonder gat?
» Bassdrum schuift weg? Dit doe je ertegen
» Drums: hoe overleef ik een korte ombouwtijd?
» Hoe gaan mijn drumvellen langer mee? – 3 handige tips
» Hoe gaan mijn bekkens langer mee?
» Drumvellen: hoe creëer ik mijn ideale drumgeluid?
» Hoe moet ik mijn drumstel stemmen?

Snare drum-geluid voor beginners – Probeer deze 7 technieken Gat in mijn drumvel… hoe repareer ik dit? Drums opnemen: een vak apart Hoe gaan mijn drumvellen langer mee? – 3 handige tips Drumvellen: hoe creëer ik mijn ideale drumgeluid? Akoestisch of elektrisch drumstel – Wat is de beste keus?