Het versterken van een akoestische gitaar op het podium levert erg vaak problemen op in de vorm van audio feedback. Hoe hou je deze feedback tegen? In dit blog leggen we uit wat de mogelijkheden zijn om dit rondzingen te voorkomen en zo je publiek te vriend te houden.

Rondzingen

Stel: je zit op een krukje op het podium met je akoestische gitaar en je begeleidt jezelf of een zanger(es) in een gevoelige ballade. Het zaaltje staat vol mensen, je hebt het naar je zin. Totdat plotseling een aanzwellend geluid te horen is. WhoehoehOEHOEOEOEOEHHH!! Het publiek grijpt naar de oren en weg is de magie. Liedje is overgenomen door een ongewenst fenomeen: feedback. En jij bent de schuldige. Althans, jouw akoestische gitaar. Die is de veroorzaker van dit rondzingen. Iedereen die akoestische gitaar versterkt speelt, via een microfoon, via een jackplug naar een mengtafel of naar een eigen versterker, heeft het wellicht eens ervaren. Een zeer vervelend verschijnsel dat vaak voorkomt en dat midden in een liedje lastig te voorkomen is, tenzij de geluidsman, of zijn apparatuur, meewerkt.

Blog_audio_feedback_nieuw

Feedback vaak ergens rond de 440 Hertz

Allereerst kort door de bocht wat uitleg hoe akoestische feedback wordt veroorzaakt. Simpel gezegd worden de trillingen uit een luidspreker teruggekoppeld naar de bron van die trillingen, de gitaar dus, die die trillingen opnieuw naar de luidspreker stuurt. Zo ontstaat een cirkel van geluid die steeds luider wordt. De boel gaat rondzingen, zoals dat heet. Nu is het zo dat gitaren met een holle klankkast iets sterker resoneren bij bepaalde middenfrequenties, vaak ergens rond de 440 Hertz, de toon van een A. En als je die vaak speelt en laat uitklinken, is de kans groter dat je die toon teruggekoppeld via feedback weer keihard voor je kiezen krijgt. Op het podium kun je rondzingen tegenhouden door met je muis van je rechterhand de snaartrillingen te dempen. Of van je kruk te komen en weg te lopen van de monitor of de versterker.

ac-33-rw_room_man_guitar_gal

Een tip uit de praktijk: richt nooit de luidspreker naar het klankgat en ga er zeker niet te dicht bij staan. Zet bijvoorbeeld de monitor of het versterkercombo naast je, of anders dwars ten opzichte van de gitaar, zodat het geluid binnenkomt op je linker of rechteroor. Het kan helpen.

Dempen met je handen

Als je een elektrisch-akoestische gitaar hebt, kun je het volume snel proberen terug te draaien of de bas-knop van de tweedelige toonregeling op je gitaar, of het middengebied snel aanpassen als je een uitgebreidere equalisatie op de bovenkant van je gitaar hebt. Je moet dan wel je hand weghalen van de snaren om op de bovenkant aan de knoppen te draaien en als je er niet aan denkt de snaren te dempen met je linkerhand, is het vaak al te laat. Het feedbacken is al begonnen.

Ovation_back_01

Fabrikanten van gitaren, versterkers en van gitaaraccessoires denken actief mee over hoe dit lastige fenomeen te bestrijden is. Sommige gitaren, zoals die van Ovation, hebben een bolle achterzijde die het resoneren van een toon in de klankkast alvast flink vermindert. Maar elk voordeel heeft zijn nadeel en in dit geval is dat een Ovation onversterkt wellicht iets anders klinkt dan je gewend bent. Een kwestie van smaak.

Feedback vermindert met rubber dop, geluid ook

Ook zijn er hulpmiddelen om die resonantie in de klankkast te verminderen en dat is een goedkope oplossing. Maar ook hier geldt: ze zijn niet voor alle gitaren geschikt en het beïnvloedt de geluidskwaliteit. We hebben het over klankkastdoppen die je in het ronde gat plaatst zodat de klankkast geheel is afgesloten. Onder verschillende namen zijn deze sound hole covers te koop, zoals: screeching halt, feedback busters, suppressors of pushers. Allemaal verschillende namen voor hetzelfde ding: een variatie op een rubber dop.

Planet_Waves_SH01_screeching_halt_01

Als je geen elektrisch-akoestische gitaar hebt, dus een akoestische gitaar met ingebouwd voorversterkertje, maar een gewone akoestische gitaar, dan is een dop onbruikbaar. De microfoon die voor het klankgat geplaatst wordt, zou dan niets meer opnemen want er komt weinig geluid meer uit je gitaar.

Equalizer of feedback destroyer

Als je in een zaal speelt met een geluidsman erbij, dan kan hij helpen. Omdat de akoestische feedback ontstaat in de middenfrequenties, kan hij in geval van rondzingen snel de toonknop voor de mids op jouw kanaal op de tafel dichtdraaien. Veel geluidsmensen raken evenwel in paniek bij het ontstaan van feedback en kiezen er dan voor om de volumefader van jouw kanaal gelijk dicht te schuiven zodat je voor even helemaal niet meer te horen bent. Al met al geen gelukkige situatie en daarvoor bestaat er ook handige elektronica die de geluidsman helpt.

In zijn 19-inch rack heeft hij soms een grafische equalizer geschroefd, of misschien een elektronische feedback destroyer. Met de grafische equalizer kan hij precies die boosaardige frequentie opzoeken die de boel laat rondzingen en die uit het hele geluid halen. Dit is een zeer doeltreffende manier van het tegengaan van feedback, waarbij slechts een kleine frequentie uit het totaalgeluid wordt geëlimineerd en zo toch een fatsoenlijk zaalgeluid oplevert.

Graphic_eq_001

Er zijn ook apparaten die dit automatisch doen, de zogenaamde feedback killers, onderdrukkers, destroyers of eliminators. Die zoeken uit zichzelf de frequentie op die rondzingen veroorzaakt en haalt die automatisch uit het gehele klankpalet. Soms door de feedbackfrequentie op een smalle band te onderdrukken, soms door een high pass/lo cut-filter of notch filter of door die frequentie in tegenfase te zetten waarbij het uitgaande signaal een omgekeerde kopie van zichzelf wordt, op zichzelf al een interessante technologie.

Geen reactie

Nog geen reactie...

Laat een reactie achter