Multi-scale gitaren, wat zijn dat eigenlijk?
Gepubliceerd op maandag 3 oktober 2022
De gitaarwereld is behoorlijk conservatief. Toch zijn er enkele innovaties die de moeite waard zijn om nader te bekijken. Zo horen we gitaristen de laatste jaren steeds vaker spreken over ‘multi-scale’ en ‘fanned fret.’ Wat betekenen die termen eigenlijk? Lees dit korte artikel en je weet precies wat multi-scale elektrische gitaren zijn.
Terminologie
Laten we bij het begin beginnen. De term ‘scale’ verwijst naar de ‘mensuur’ of ‘snaarlengte’ van de gitaar. Hiermee bedoelen we de afstand van de topkam tot de brugzadels, want dit zijn de twee contactpunten van de snaar. De meeste elektrische gitaren hebben een mensuur van 25.5 inch (648 mm), zoals de Fender Telecaster en Stratocaster. Een andere populaire optie is de iets kortere 24.75 inch (629 mm) mensuur, zoals wordt gebruikt op de meeste modellen van Gibson.
De mensuur, ofwel de snaarlengte, van een gitaar
Zuiver spelen in lagere stemmingen
De gebruikelijke mensuur werkt uitstekend voor de standaard EADGBE-stemming, maar schiet al snel te kort wanneer je lager wilt stemmen of gebruikt wilt maken van een 7- of 8-snarige gitaar. Als je een snaar lager stemt, dan wordt de spanning lager. Wanneer je bijvoorbeeld de lage E-snaar in Drop D stemt, dan wordt deze snaar te slap waardoor de klank niet goed kan worden afgegeven. De snaar gaat tegen de frets aan kletteren, waardoor je die vervelende ‘fret buzz’ krijgt. In het algemeen geldt dat de afgave van de klank én nauwkeurigheid van de intonatie worden verbeterd naarmate de snaar langer wordt. De oplossing om zuiver in een lagere stemming te kunnen spelen is dus een langere mensuur, zoals 27 inch (686 mm). Was het maar zo makkelijk, want het verlengen van de snaren brengt een ander probleem met zich mee. Een langere mensuur verhoogt namelijk de snaarspanning, waardoor zelfs de dunne snaren stijf aanvoelen. Dit maakt het opdrukken van de snaren een stuk lastiger.
Het voordeel van multi-scale
De oplossing voor bovengenoemde problemen is de multi-scale gitaar. Met andere woorden, een gitaar waarbij elke snaar een andere snaarlengte heeft. Dit wordt bereikt door de frets op de toets in een waaiervorm te plaatsen, vandaar de term ‘fanned frets.’ De dikke snaren zijn het langst, de dunne het kortst. Hierdoor zijn de dikke snaren zuiver te intoneren, terwijl de dunne snaren nog steeds makkelijk te bespelen zijn.
Variatie in mensuren
De meest voorkomende multi-scale gitaren hebben een mensuur die verloopt van 25.5 inch tot 26.5 of 27 inch, maar er zijn ook multi-scale gitaren die verlopen van 24.75 inch tot 25.5 inch. Voor 8-snarige gitaren zie je zelfs 26.5 inch tot 28 inch. De een is niet per se beter dan de ander, het is simpelweg een kwestie van welke feel het beste past bij jouw speelstijl.
Het neutrale punt
Die verschillende snaarlengtes kun je op verschillende manieren bereiken en je zult aan de hand van onderstaande voorbeelden zien dat er veel verschil zit in de multi-scale gitaren die nu op de markt zijn. De vorm van de waaier, of anders gezegd de hoek van de waarin de frets op de toets zijn geplaatst, hangt namelijk af van het neutrale punt. Met het neutrale punt bedoelen we het punt dat loodrecht op de snaren staat. Dat kan een van de frets zijn, de topkam of de brugzadel. De plaats van dit punt bepaalt de vorm van de waaier.
Voorbeeld 1: Cort X-700 Mutility
Het neutrale punt van de Cort X-700 Mutility is de topkam, waardoor de frets naar links waaieren.
Voorbeeld 2: Jackson Concept Series Soloist SLAT7P HT MS
Het neutrale punt bij deze Jackson SLAT7P HT MS is de zevende fret, waardoor de frets naar beide kanten waaieren.
Voorbeeld 3: ESP Snapper-7 Ohmura Custom Multi Scale Prototype
En van deze ESP is het neutrale punt de brug, waardoor de frets naar rechts waaieren.
Foto: bron
Waarom die verschillen in neutrale punten?
Fabrikanten zijn er niet duidelijk over waarom ze een bepaalde plaats voor het neutrale punt hebben gekozen, maar het ligt voor de hand dat het invloed heeft op het speelgevoel. Kies je bijvoorbeeld voor een neutrale topkam, dan is het speelgevoel bovenaan de hals vergelijkbaar met dat van een gewone gitaar, omdat de frets daar nog relatief recht staan. Akkoorden en power chords spelen dus vrij natuurlijk. Kies je voor een neutrale brug, dan zijn het de solopartijen die vertrouwder aanvoelen. Zit het nulpunt ergens in het midden, dan heb je een compromis.
Nieuwsgierig geworden? Bekijk dan eens ons assortiment multi-scale elektrische gitaren en multi-scale basgitaren.
Zie ook
» Multi-scale elektrische gitaren
» Multi-scale basgitaren
» Alle Gitaren & accessoires
» Alle Basgitaren & accessoires
» Snelle gitaarhals? Deze 7 eigenschappen zijn belangrijk
» Headless gitaren – Dit zijn de voor- en nadelen
» Elektrische gitaar: geschiedenis, klank en speeltechniek
» Fender vs. Gibson: wat zijn de verschillen?
» Wat betekent toets-radius bij een gitaar of bas?
» Wat is een loadbox en hoe gebruik je deze?
» Hoe belangrijk is de houtsoort van een gitaartoets?
» Locking tuners op je gitaar: het hoe en waarom
» Geluksgetal 7: waarom een 7-snarige gitaar gelukkig maakt
» Stratocaster versus Telecaster: de verschillen verduidelijkt
Barry is begin 2015 begonnen als copywriter bij Bax Music. Zijn expertise ligt in de elektrische gitaren, maar ook andere snaar- én strijkinstrumenten draagt hij een warm hart toe. Bands als Epica, Garbage en Versailles behoren tot zijn favoriete muziek.
Nog geen reactie...