Koptelefoons en gehoorschade – De feiten
Gepubliceerd op woensdag 9 januari 2019
Iedereen kent het wel, mensen die met een hoofdtelefoon in de trein zitten of met oordopjes in hardlopen. Deze mensen willen graag zo weinig mogelijk meekrijgen van de omgeving en dat betekent dat de muziek hard moet kunnen! Veel mensen zijn zich er alleen niet van bewust dat dit flinke gehoorschade kan opleveren. In dit blog geef ik dan ook antwoord op de belangrijkste vragen omtrent gehoorverlies door koptelefoons en in-ears.
- Valt het mee?
- Hoeveel decibel?
- Beter voorkomen dan niet genezen!
- Oordopjes of hoofdtelefoon?
- Open/gesloten en on-/over-ear
- ANC: kan het nog beter dan ‘the best’?
- Wat hebben we geleerd?!
- Zie ook
Valt het mee?
Gehoorverlies voel je niet altijd aankomen en dat betekent dat de meest gangbare reactie omtrent dit onderwerp is: “dat valt toch allemaal wel mee!” Echter, het kan in één klap gedaan zijn. Gehoorschade is namelijk onherstelbaar en dus dien je zuinig om te gaan met je oren, maar dat doen we vaker niet dan wel. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) kwam in 2015 al met een vernietigend rapport waarin stond dat meer dan 50 procent van de jongere mensen tot 30 jaar al te veel wordt blootgesteld aan onveilige geluidsniveaus. Hierdoor is het aantal mensen met gehoorverlies logischerwijs flink gestegen en een groot gedeelte daarvan komt door de komst van smartphones en muziekspelers. Maar wat is er zo schadelijk aan dan?
Afbeelding: Jouw GGD.nl
Hoeveel decibel?
Over het algemeen wordt er gezegd dat geluidsniveaus tot en met 75 dB veilig zijn en onmogelijk schadelijk kunnen zijn voor je oren. Echter, de gemiddelde smartphone of MP3-speler produceert geluidsniveaus lopend van maximaal 85 dB tot en met een schrikbarende 110 dB. Deze niveaus zijn gewoonweg schadelijk voor je oren. Wat veel mensen niet weten is dat het verschil tussen bijvoorbeeld 100 of 103 dB groter is dan het in eerste instantie lijkt. Elke 10 decibel is in werkelijkheid een verdubbeling van de geluidsdruk. Het volume van je koptelefoon opschroeven van 80 dB naar 90 dB lijkt misschien onschuldig maar dit is dus twee keer zo hard! Veel schadelijker is dan het er op papier uitziet. Ook is het zo dat hoe hoger het geluidsniveau is, hoe korter de tijd is voor het schadelijk is voor je gehoor. Maar niveaus die in eerste instantie onschuldig lijken, zijn evengoed schadelijk wanneer je er maar lang genoeg aan blootgesteld wordt. En vanaf 110 dB is het per direct schadelijk, zoals je kunt zien in bovenstaande tabel.
Beter voorkomen dan niet genezen!
Er zijn flink wat maatregelen die je zelf kunt ondernemen om gehoorschade te voorkomen zonder dat je daar speciale oordopjes of een peperdure hoofdtelefoon voor hoeft te kopen. De eerste voel je waarschijnlijk al aankomen: het volume gewoon een stukje zachter zetten dan je gewend bent. Een klein verschil in volume kan al een heel groot verschil voor je gehoor zijn. Daarnaast is het vaak mogelijk op je telefoon een begrenzer in te stellen. Daarmee past je smartphone zich automatisch aan naar het EU-begrenzingsniveau van 85 dB maximaal. Heeft jouw telefoon dit niet? Zorg er dan gewoon voor dat je het volume niet harder zet dan twee derde, ofwel niet harder dan circa 65 procent. Neem ook regelmatig een pauze! Een ‘oorpauze’ zorgt er namelijk voor dat je oren weer even tot rust kunnen komen. Wanneer je vaak genoeg je koptelefoon even af doet, of je oordopjes even uit doet, kunnen de trilharen in je trommelvlies die continu geprikkeld zijn even ‘stoppen met trillen’ en dat is goed! Laatste tip uit eigen ervaring: ‘luister’ goed naar je eigen lichaam! Ondanks dat je het niet altijd voelt aankomen, zijn er wel degelijk tekenen. Vaak een piep in je oren? Pas op! Merk je dat je net als ik veel gevoeliger wordt voor bepaalde geluiden en vooral hoge tonen, dan is de kans dat je gehoorschade hebt opgelopen groter en ga er dan voorzichtiger mee om. Nogmaals: wees zuinig op je oren!
Oordopjes of hoofdtelefoon?
Er wordt vaak veelvuldig gediscussieerd over wat dan precies het beste is voor je oren als het gaat om oordopjes of hoofdtelefoons. De één zegt dit, de ander zegt dat en dat resulteert vaak in een onduidelijk beeld van wat goed voor je is. Gelukkig kunnen sommige fabeltjes regelrecht de prullenbak in! Het meest bekende sprookje is dat in-ears en oordopjes het beste voor je zouden zijn. Het verhaal gaat dat het geluid van buitenaf beter wordt afgesloten omdat je ze in je oor stopt, en dat je ze dus minder hard hoeft te zetten om dezelfde ervaring te krijgen. Dit is niet waar! In-ears zijn mogelijk zelfs de slechtste keuze die je kunt maken. Waarom? In-ears of oordopjes worden gemiddeld 1 centimeter van het trommelvlies gedragen en dat is dieper in het oor dan je het eigenlijk wilt hebben. De druk op het trommelvlies wordt hierdoor groter, mede omdat het geluid van buitenaf goed wordt afgesloten. Dit is juist slecht voor je oren. Natuurlijk hóeven oordopjes niet schadelijk te zijn zolang je goed rekening houdt met de tips die ik in dit blog heb besproken. Maar goed, als je graag de allergezondste optie wilt, kies dan absoluut een hoofdtelefoon. Alleen welke?
Een gesloten en een open hoofdtelefoon (over-ear)
Open/gesloten en on-/over-ear
De beste keuze voor je oren is een afdekkende gesloten over-ear hoofdtelefoon. Deze hoofdtelefoons gaan namelijk helemaal om je oor heen, zitten ver genoeg van je trommelvlies af en zorgen voor weinig overlast van omgevingsgeluid. Hierdoor kun je het volume op een veel lager niveau zetten om hetzelfde te beleven. Echter, pas wel op in het verkeer! Maar waarom dan geen on-ear hoofdtelefoons en open hoofdtelefoons, waarvan veel mensen juist zeggen dat ze beter voor je oren zijn? Juist omdat deze niet helemaal om je oor zitten of omdat ze open zijn, laten ze veel geluid van buitenaf toe. Resultaat: je gaat ze harder zetten om omgevingsgeluid weg te drukken. Gezien ze net zo ver van je trommelvlies af zitten als een gesloten over-ear hoofdtelefoon, is open of on-ear dus potentieel schadelijker. Maar, luister je je muziek alleen in zeer rustige omgevingen, dan is dit natuurlijk veel minder een probleem.
Afbeelding (bewerkt): Graphical Depiction of Active Noise Reduction, door Marekich, licentie CC BY-SA 3.0
ANC: kan het nog beter dan ‘the best’?
Het kan nog beter! Tegenwoordig zijn er namelijk hoofdtelefoons met zogenaamde ‘actieve ruisonderdrukking’, ofwel ‘active noise cancelling’. Wat houdt dit in? ANC, zoals het ook wel afgekort wordt, zorgt ervoor dat omgevingsgeluiden zo veel mogelijk tot een minimum gereduceerd worden. Een hoofdtelefoon met ANC is voorzien van een ingebouwde microfoon die actief het omgevingsgeluid blijft meten.Vervolgens zet de microfoon dat geluid om in een golf die exact het tegenovergestelde is van dat geluid. Deze wordt vervolgens gemengd met het audiosignaal op je hoofdtelefoon als een soort ‘anti-geluid’. Overigens moet je er ook geen wonderen van verwachten: met name continue ruis – zoals het geraas van een motor – wordt goed onderdrukt, maar pratende mensen bijvoorbeeld veel minder. Het heeft als voornaamste doel dat je van je muziek kunt genieten zonder het volume te hoog te zetten. De beleving wordt hierdoor ook vele malen beter! Wel heeft het enkele minpunten. Doordat je zo weinig van buitenaf hoort, is ANC bijvoorbeeld niet altijd even verstandig in het verkeer! Daarnaast is actieve ruisonderdrukking nog redelijk nieuw en zit er dus een aardig prijskaartje aan vast. In verhouding zijn hoofdtelefoons met ANC daardoor veel duurder dan hoofdtelefoons zonder. Dus je moet je zeker afvragen of dat het wel waard is, wat voor iedereen anders is.
Wat hebben we geleerd?!
In dit blog heb ik je vooral geprobeerd uit te leggen hoe ver we zijn met gehoorverlies, hoe je gehoorschade kunt krijgen van oordopjes en hoofdtelefoons, hoe je het zelf kunt voorkomen en hoe de keuze voor een bepaald type hoofdtelefoon je hierbij kan helpen. Houd in gedachten dat elk paar oren uniek is. Verschillende oren zullen verschillend op bepaalde zaken reageren, en mensen hebben unieke voorkeuren of eisen die ze stellen aan geluid of comfort. Welke keuze je ook maakt, zorg ervoor dat je alle tips hierboven in gedachten houdt en dat je daarmee gehoorschade zoveel mogelijk probeert te voorkomen!
Hoe houd jij je oren gezond? Deel je ervaringen hieronder!
Zie ook
» Gehoorschade voorkomen? Neem de gevaren serieus!
» Wat is de beste gehoorbescherming voor mij?
» Gehoorbescherming voor kinderen
» Wat is een noise cancelling-koptelefoon?
» De impedantie van hoofdtelefoons uitgelegd
» Draadloze koptelefoons – Zijn we nu echt de draad kwijt?
» Handig: de verschillen tussen de Sennheiser HD 25’s
» Wat is de beste koptelefoon voor mij?
» Wat is de beste DJ-koptelefoon voor mij?
» Wat zijn de beste oordopjes of in-ears voor mij?
» Noise cancelling-hoofdtelefoons
» Noise cancelling-oordopjes
» DJ-koptelefoons
» Draadloze koptelefoons
» Drum-koptelefoons
» Studio-koptelefoons
» Alle koptelefoons
» Alle oordopjes
» Koptelefoon cases & bags
» Koptelefoon-houders
» Koptelefoon-verloopadapters
» Gehoorbescherming
Nog geen reactie...