Band-fotografie – Tips voor een succesvolle fotoshoot
Gepubliceerd op dinsdag 3 maart 2020
Als band ontwikkel je een eigen karakter en imago. Je geeft kleur en identiteit aan je muziek. Deze uitstraling zit niet alleen in de muziek, maar ook in de presentatie. Spetterende en kunstig gestileerde foto’s kunnen wonderen verrichten om je band in de ‘spotlight’ te zetten en het juiste imago te geven. Maar hoe maak je nu de beste foto’s van je band? Fotograaf Gerard Burgers geeft je in deze ‘workshop’ band-fotografie een hoop tips. Ben je daarna meteen een professioneel band-fotograaf? Nee, maar de kans op een succesvolle fotoshoot wordt wel een stuk groter!
Foto’s: Gerard Burgers
- Bandfotografie: onderdeel van je presentatie
- Voorbereiding!
- Haal inspiratie uit de locatie
- Visualiseer de compositie
- Kunstige beeldbewerking
- Finishing touch
- In de praktijk
- Omgeving
- Invalshoek
- Teleobjectief
- Beweging
- Standpunt
- Hoe zet je mensen neer?
- De individuele bandleden
- Onderlinge positie
- Bevindingen van de band
- En nu?
- Zie ook
Bandfotografie: onderdeel van je presentatie
Een onderdeel van je presentatie is fotografie. Als je jouw band op social media, websites of affiches goed wilt profileren, geef mensen dan een ervaring die in het verlengde ligt van je muziek. Beeld geeft een belangrijke eerste indruk; zorg daarom voor een stijlvol ontwerp waarin goede fotografie beeldbepalend is. Huur een professionele fotograaf in. Dat hoeft niet duur te zijn als je het goed organiseert. Maak duidelijke afspraken over het gebruik van beeld door je band en door derden, en leg die afspraken vast; een ervaren fotograaf begint hier zelf over. Heb je geen budget voor een professionele fotograaf, vraag dan een vriend of kennis of doe het zelf.
Voorbereiding!
Denk van tevoren goed na over de fotoshoot. Wat voor sfeer wil je uitstralen? Wat past bij je muziek? Een hardrockband zal andere keuzes maken dan een soulzangeres. Zoek hier in samenspraak met de fotograaf een locatie bij. De keuze voor kleding kan in samenhang met deze locatie een belangrijk item zijn. Wil je op de foto met instrumenten of zonder? Bekijk foto’s van andere bands en fotografen en laat je inspireren. Waar wil je de foto’s voor gebruiken? Als de foto’s ook voor affiches e.d. zijn bedoeld, hou dan bij het maken van de compositie rekening met evtuele tekst die in de foto gedrukt moet worden. Hebben de foto’s op je website een bepaalde beeldverhouding, zorg er dan voor dat de foto’s passend zijn.
Haal inspiratie uit de locatie
Wat kun je met een locatie? In principe kun je op iedere plek foto’s maken, maar er zijn plekken waar je heel veel inspiratie opdoet. Kijk naar interessante zaken die als achtergrond kunnen dienen: een karakteristieke muur, een interessant object of gewoon een mooie lucht. Bepaal met welk brandpunt je deze foto wilt maken. Is de omgeving onrustig of rommelig, laat dan zoveel mogelijk weg door bijvoorbeeld een teleobjectief te gebruiken. Een teleobjectief heeft een kleine beeldhoek waardoor je verder van het onderwerp af gaat staan en minder van de achtergrond en omgeving fotografeert. Minder is vaak mooier omdat er een kernachtiger beeld ontstaat. Gebruik alleen die ‘ingrediënten’ waarmee je een krachtig beeld kunt opbouwen. Te veel dingen in beeld, leidt vaak af. Door zorgvuldig je standpunt en dat van het bandlid te kiezen, bepaal je wat wel en niet in beeld komt. Wil je juist wat meer van de omgeving op je foto hebben, kies dan voor een groothoekobjectief. Kijk goed naar wat je fotografeert. Doordat je aandacht vooral op het onderwerp gericht is, heb je de neiging andere zaken over het hoofd te zien. Op een foto zie je àlles terug, ook dat ene storende ding op de achtergrond.
Visualiseer de compositie
Fotografie begint met kijken: visualiseer wat je wilt maken. Bij het maken van een compositie staat het onderwerp, de persoon, vaak niet middenin, maar in sommige situaties kan dat juist weer heel mooi zijn. Diagonalen van objecten, maar ook denkbeeldige diagonalen resulteren vaak in sterkere composities (zie voorbeeldfoto’s). Contrasten kunnen heel mooi werken in een foto. Niet alleen licht/donker maar ook kleurcontrasten zoals rood/groen of geel/blauw. Waar wil je de aandacht op richten? Door te spelen met scherpte en onscherpte (met een groot diafragma en daardoor een kleine scherptediepte) stuur je de blik van de kijker. Inspiratie krijg je door personen, omgeving en gebruik van fotografische technieken te combineren. Een goede foto is niet alleen registrerend maar voegt ook waarde toe door fotografische technieken of een originele invalshoek. Laat je niet afschrikken door de techniek; die is met de nodige inzet best aan te leren. Als je geïnteresseerd bent, kun je workshops volgen en veel info op internet vinden. Geef er vervolgens je persoonlijke draai aan.
Kunstige beeldbewerking
Beeldbewerking is een essentieel onderdeel van fotografie. Als je het onderste uit de kan wil halen en je foto’s een eigen uitstraling wil geven, is het belangrijk hier aandacht aan te besteden. Een foto die uit de camera komt, wordt wel een ‘digitaal negatief’ genoemd: hij moet nog ‘ontwikkeld’ worden. Eigenlijk vraagt elke foto perfectionering door beeldbewerking. Dit kan beperkt worden tot aanpassingen in kleur of contrast. Maar je kunt ook meer vervreemdende technieken toepassen: de digitale trukendoos staat tot je beschikking! Professionele fotografen fotograferen doorgaans in het zogenaamde RAW-formaat. Hierbij worden de onbewerkte data van de beeldsensor in een bestand opgeslagen dat met software bewerkt wordt. Dit is een ‘non-destructief’ proces, waarbij het originele bestand altijd intact blijft. De bewerkingen worden in een apart bestand opgeslagen en kunnen daarom altijd weer aangepast worden. Dit is anders dan bij het JPEG-formaat. Bij JPEG worden door de software in de camera bewerkingen op de foto toegepast die later niet of in meer beperkte mate kunnen worden veranderd. Photoshop en bijvoorbeeld Lightroom zijn veel gebruikte programma’s. De Elements-versie van Photoshop is een stuk goedkoper maar biedt toch nog veel mogelijkheden. Wil je vooral effecten en filters toepassen, download dan de gratis Google NIK Collection; een plug-in voor Photoshop en Lightroom. Leuk om mee te spelen!
Finishing touch
Voor deze fotoshoot kozen we park Meinerswijk in Arnhem als locatie. Alle foto’s zijn opgenomen in RAW-formaat. Ze zijn bewerkt in Lightroom en hebben in Photoshop de finishing touch gekregen. In enkele gevallen is in subtiele mate gebruikgemaakt van de plug-in NIK Collection: filters waarmee je een bepaalde ‘look and feel’ aan je foto’s geeft. Bij veel foto’s is een zachte invulflits gebruikt om net iets meer helderheid te krijgen.
In de praktijk
Omgeving
Eerste foto: een ‘gewone’ foto; eigenlijk een beetje saai. Is het mogelijk een ander standpunt in te nemen? Welke elementen in de omgeving kun je zodanig gebruiken dat de aandacht op het onderwerp gericht blijft, maar dat het geheel een meer creatieve waarde krijgt? Op de tweede foto ben ik tussen het onkruid gaan staan op een lagergelegen talud. Door gebruik van een groot diafragma ontstaat een kleinere scherptediepte; hierdoor wordt het onkruid onscherp afgebeeld. Belangrijk omdat het anders eerder storend werkt. Door de onscherpte in de voorgrond ontstaat diepte en wordt het geheel attractiever. Het lagere standpunt zorgt ervoor dat de personen tegen de lucht als achtergrond gefotografeerd worden, waardoor ze ‘los’ komen. Het gebruik van een telelens bij deze foto is belangrijk, omdat je dan een kleine beeldhoek hebt. Voor- en achtergrond worden meer samengedrukt waardoor een compact geheel ontstaat. Derde foto: op dezelfde plek ontstaat een heel ander beeld door met een groothoekobjectief dicht op het onderwerp te gaan zitten. De camera heb ik iets hoger gehouden om een wat spannender beeld te krijgen. Door de veel grotere beeldhoek zie je meer van de achtergrond. Deze kan iets toevoegen, maar juist ook storend werken; let hierop. In deze verticale compositie zit veel ruimte. Je hebt zo meer mogelijkheden om tekst in de foto te gebruiken. De lucht in de foto is iets ‘doorgedrukt’ (donkerder gemaakt) en heeft wat meer structuur gekregen door het Viveza-filter uit de NIK Collection.
Invalshoek
Een foto vanaf een hoger standpunt geeft meteen een heel andere invalshoek. Probeer eens een ander standpunt en je krijgt meteen een ander resultaat. Het rode hart op de grond speelt een opvallende rol.
Teleobjectief
Voor deze foto is ook een teleobjectief gebruikt. Hierdoor laat je alleen de dingen in de omgeving zien die je wilt gebruiken; de aandacht blijft zo op de bandleden gericht. Op de voorgrond, heel dicht bij de camera, worden wilde bloemen zo onscherp afgebeeld dat er ‘kleurvlekken’ ontstaan. Dit geeft een speels effect.
Beweging
Beweeg! Actie maakt het minder statisch. Beweging kun je ‘bevriezen’ zoals in deze foto met een korte sluitertijd. Beweging zorgt voor spontaniteit en dat geeft direct een heel ander gevoel. Het rode hart geeft een kleurcontrast met het groen in de foto en valt daardoor nog meer op.
Standpunt
De eerste foto heeft weinig uitstraling. Kijk hoe je in deze situatie zaken anders in beeld kunt brengen. Bij de tweede foto is voor een lager standpunt gekozen. De bandleden zijn in een andere positie gezet. De perspectivische vorm van de brug, waarbij de bovenste relingen diagonaal lopen, werkt compositorisch sterker. In de derde foto zijn de relingen van de brug op de voorgrond als een soort venster gebruikt. Zonder deze voorgrond zou het een heel andere foto zijn geworden. Kijk, speel en verdiep je ervaring. Je kunt in deze foto ook nog gemakkelijk tekst drukken.
Hoe zet je mensen neer?
De positie van personen binnen een locatie is van grote invloed op het resultaat. Vaak werk ik naar een resultaat toe. Je kijkt, beredeneert en creëert een steeds pakkender beeld. De eerste foto is eigenlijk gewoon recht voor z’n raap gemaakt met een zoomobjectief 24-70mm op 42 mm. Bij de tweede foto is gekozen voor een wat langer brandpunt met een 70-200 mm telezoom op 85 mm. Je hebt minder omgeving in beeld; de aandacht gaat nu meer uit naar de bandleden. Ik heb voor een groot diafragma gekozen: f3.2. De scherptediepte is dan erg klein en de achtergrond is hierdoor ook onscherper. Je kunt spelen met deze onscherpte. Xander is in deze foto scherp afgebeeld, de anderen niet. Bij de derde foto heb ik het standpunt nog iets verlaagd. Hierdoor krijg je meer lucht in de achtergrond; de focus gaat nog meer naar de bandleden. De positie van de bandleden onderling heb ik zo gekozen, dat er een denkbeeldige diagonaal ontstaat (van rechtsboven naar linksonder). Dit zorgt voor een pakkender compositie. De vierde foto is ongeveer dezelfde foto als de derde. Het verschil is dat ik hier Kiki scherp heb afgebeeld en dat ik de foto heb ingeflitst. Dit geeft een heel andere beleving. De flitser werkt draadloos en staat links van de personen opgesteld. Je krijgt dan meer vorm in de gezichten. Doordat de afstand tussen flitser en elk van de bandleden ongeveer gelijk is, ontvangen ze dezelfde hoeveelheid flitslicht. Als je flitst met een flitser op de camera is het gezicht frontaal en meer egaal verlicht. Bovendien wordt de persoon die het dichts bij de camera staat het felst verlicht en de personen die verder van de flitser af staan minder fel. Dat is meestal niet mooi. De dosering van een flits kun je naar eigen smaak regelen: een lichte invulflits om het geheel iets op te frissen, of zoals hier een krachtigere flits voor wat meer effect. Kies je eigen effect. De laatste foto nog een keer. Ditmaal bewerkt met een filter van NIK Collection (gratis te downloaden). De foto is omgezet naar zwart/wit en heeft nog wat subtiele aanpassingen binnen dit filter gekregen. Je kunt eindeloos stoeien met allerlei filters en deze ook combineren. Geef je creativiteit de ruimte.
De individuele bandleden
Bij Stephan (eerste foto) is de camera schuin gehouden. De onderkant van de foto loopt evenwijdig met de metalen schuif in de achtergrond. Kijk naar wat je met de omgeving kunt doen. Kiki (tweede foto) staat links in beeld. Op de voorgrond rechts is de camera erg dicht voor de muur gehouden, waardoor deze erg onscherp wordt. Er ontstaat meer diepte door het toevoegen van een extra vlak. De camera is schuin gehouden voor wat meer spanning. Het zuchtje wind in het haar zorgt voor de rest. Daarna drie foto’s waarbij Xander op dezelfde plek staat. Toch krijg je door een andere beeldvulling heel verschillende foto’s. Bij de tweede foto in het rijtje heb ik Xander helemaal rechts in beeld gezet. De muur neemt veel ruimte in beslag, waardoor je toch weer een ander beeld krijgt. Bij de derde is de camera schuin gehouden. Hierdoor krijg je een bepaalde dynamiek door de lijnen in de achtergrond.
Onderlinge positie
Kijk wat er gebeurt als je de positie van de bandleden onderling wisselt. Voor deze serie heb ik een 24-70mm zoomobjectief gebruikt. De bandleden staan vrij dicht op de achtergrond; hiermee bewaar je de rust in het beeld door niet te veel andere dingen in beeld te brengen.
Bevindingen van de band
Model voor deze band-fotoshoot stond de Arnhemse band One Big Heart. “We hebben voor onze fotoshoot een prachtige locatie gevonden in het uiterwaardenpark Meinerswijk bij Arnhem. In een ontspannen sfeer zijn wij het natuurgebied ingelopen en hebben met de fotograaf een aantal geschikte locaties gevonden waar wij voor hem poseerden. Voor ons een niet alledaagse bezigheid; tenslotte worden wij niet vaak door een professionele fotograaf gefotografeerd. Maar door deskundige aanwijzingen van Gerard werden wij goed op weg geholpen: hoe te staan, te kijken en in welke opstelling. Vele foto’s verder had Gerard genoeg materiaal voor een mooie fotoreportage. Al met al voor ons een leuke ervaring waarbij de tijd voorbij vloog, want inmiddels waren wij al vier uur verder. Inmiddels hebben wij al enkele foto’s mogen bekijken en ja, het resultaat mag er echt wel wezen. Het was een fantastische ervaring en Gerard is ook een relaxte man; dat straalt hij uit op de mensen waarmee hij een fotoshoot houdt. Wel was het soms een zware klus om door het struikgewas te geraken, maar buiten dat was het een geslaagde middag! We gingen voor het perfecte plaatje, want Gerard wilde uiteindelijk nog even daar wat foto’s maken… en ook daar nog wat foto’s. Dat is tof! Wij willen Gerard bedanken voor deze fantastische ervaring, zijn tijd en expertise.”
En nu?
Natuurlijk is een artikel als dit te kort om even het vak van fotograaf onder de knie te krijgen. Zie het als stimulans en probeer met de hier gegeven tips jezelf en anderen te verrassen. Heb je interesse, bekijk dan bijvoorbeeld tutorials op YouTube over fotografie, flitstechniek en beeldbewerking. Kijk vooral naar werk van anderen. Waarom is een foto goed of minder goed? Kijk, analyseer en leer. Fotograferen is eigenlijk net als muziek maken: met de instrumenten die tot je beschikking staan zoek je een eigen ritme waarin je met de juiste toon dat ene gevoel over kan brengen.
Zie ook
» 6 redenen om je album op vinyl uit te brengen
» Concertfotografie – Een mini-cursus concertfoto’s maken
» Coverband, maar geen kopie – Zo trek je publiek
» Stimuleer je muziekcarrière met 5 gewoontes
» Hoeveel durf jij te vragen voor een gig?
» Liedjes verkopen! – Over labels, publishers en credits
» 10 stappen voor het vinden van de juiste artiestennaam
» Wat kost een videoclip maken?
» Professioneel muzikant worden: 5 must do’s