Band op het podium – 7 tips voor een betere live-sound

De live-sound van een band bepaalt voor een belangrijk deel zijn succes. Toch maakt iedere muzikant het een keer mee: een fantastisch optreden, maar het geluid liet te wensen over. Soms ligt de oorzaak simpelweg bij een gebrek aan technische middelen op de betreffende locatie, maar als band speel je zelf ook een grote rol in je live-geluid. Of je nu in een klein café staat of op een groot podium, zorg dat je voorbereid bent!

• #1. Repetiteer in een live-opstelling
• #2. Materiaal dubbelchecken doe je elke keer
• #3. Technische rider: verplichte kost
• #4. De geluidstechnicus moet weten wat je verwacht
• #5. Soundcheck: gebruik je tijd optimaal
• #6. Correcte monitoring
• #7. In-ears: weet je het zeker?
• Geen PA aanwezig?
• Niet overdrijven
• Zie ook

#1. Repeteer in een live-opstelling

Een goed live-geluid ontstaat al tijdens het repeteren. Vaak zijn repetitieruimtes niet voorzien van een ideale akoestiek, wat op het podium voor verrassingen kan zorgen. Oefenen in een ruimte met weinig reflecties kan in een grote ruimte leiden tot een sound met opeens te veel galm of rondzingen. Het is natuurlijk tijdens de repetities onmogelijk om de ideale akoestische omstandigheden te creëren. Zorg er dus voor dat je je sound door en door kent. Test het geluid van je amp of drums ook eens in de woon- of badkamer en probeer tijdens het afstellen van de effecten de juiste compromissen te maken. Veel bands repeteren in een cirkelvormige opstelling. Iedereen hoort hetzelfde geluid en de leden kunnen elkaar aankijken. Live vertaalt zich dit echter vaak in monitorissues en problemen met timing. Een band met weinig live-ervaring doet er goed aan regelmatig te repeteren in een live-opstelling. Dit dwingt de muzikanten tot leren samenspelen zonder non-verbale communicatie. Daarnaast maakt het duidelijk welke instrumenten je zelf live door de monitors wil horen. Zie ook ons blog Zanger & repetitie – Hoe kom je boven het bandgeluid uit? wat onder andere gaat over de juiste opstelling in de oefenruimte.

#2. Materiaal dubbelchecken doe je elke keer

Dat instrumenten en apparatuur in orde moeten zijn spreekt voor zich. Het is echter zo logisch dat de meeste muzikanten het nalaten dit ieder optreden opnieuw te checken. Een vervelende knik in de kabel is nog snel opgelost, maar op het laatste moment kampen met een defecte tube of verloren presets is geen pretje. Meer en meer muzikanten grijpen terug naar vintage materiaal, maar vergeten dat die antieke hebbedingetjes vaak niet bestand zijn tegen het harde live-werk. Een laptop op het podium is geen verrassing meer, maar evenmin de kans dat het stukje technologie uitvalt door oververhitting of een teveel aan vibraties. Werk met betrouwbaar materiaal en test het tot het uiterste. Vervang de snaren van je gitaar regelmatig, vernieuw je kabelcollectie en kijk hoe lang je laptop het uithoudt onder enkele hete spots. Een goed onderhouden backline kan een hoop gênante problemen voorkomen. Zie ook het artikel over het voorkomen van kabelbreuk.

Voorbeeld van een technische rider:

#3. Technische rider: verplichte kost

Tijdens kleinere optredens is het vaak roeien met de riemen die je hebt. Wanneer er echter een (bescheiden) PA-systeem aanwezig is, is de technische rider van een band verplichte kost! Een technische rider is een overzicht waarin de voorkeuren van de band beschreven staan qua podiumopstelling, monitors en microfoons. Deze beschrijving wordt op voorhand opgevraagd door de organisatie en bezorgd aan de technici. Door duidelijk in je rider op te nemen welke manier van versterking je voorkeur heeft en welk signaal je door de monitors wil, bezorg je de PA-firma de juiste richtlijnen. Misschien is het niet gegarandeerd dat de gevraagde spullen allemaal aanwezig zijn, maar een goede leidraad kan al helpen bij het werken naar een zorgeloze performance. Wordt er gewerkt met contracten, dan is een technische rider hier vaak een onderdeel van. Zo kan je als band met een gerust hart het podium opstappen. Naast een technische rider worden er vaak een hospitality rider en lichtplan aangeleverd. Dit is niet noodzakelijk, maar kan de organisatie wel in de goede richting duwen. Wil je meer weten? Lees ons blog over de technische rider!

#4. De geluidstechnicus moet weten wat je verwacht

Een veel voorkomend probleem is dat de aanwezige geluidstechnicus op een event geen tijd heeft om de essentie van een band uit te spitten. Live mixen is een kwestie van persoonlijke keuzes en soms komen die niet overeen met de wensen van de band. Moeten de synths even luid als de leadgitaar of zijn ze slechts opvulling? Heeft de ritmegitarist een belangrijke rol in de gitaarsound of moet hij enkel steun bieden? Een duidelijke technische rider biedt al een hoop antwoorden, maar nog beter is iemand aan de mengtafel die weet wat er wordt verwacht. Een engineer die de sound van de band kent, zal veel gemakkelijker een ideaal live-geluid kunnen creëren. Natuurlijk is er niet altijd budget voor een persoonlijke geluidstechnicus, maar er zijn volop starters die voor wat gratis drank voor je klaar willen staan. Zelfs een bevriende fan die wat instructies geeft kan een groot verschil maken. Ook handig is het blog Live-geluidstechnicus en band – Do’s en don’ts voor goede samenwerking.

#5. Soundcheck: gebruik je tijd optimaal

Zorg dat de band steeds op tijd aanwezig is, zodat er voldoende tijd is voor een uitgebreide soundcheck. Laat de zanger genoeg T- en S-klanken maken bij het checken, want dit zijn lastige klanken voor eventuele feedback. Zorg er ook voor dat de test-vocaal meteen luid genoeg is, anders bestaat de kans dat het signaal gaat clippen of er een compressor ongewenst in werking schiet. Gitaristen kunnen hun instrumenten na de soundcheck het beste op het podium laten staan, zodat deze kunnen wennen aan de temperatuursverandering: de warmte van de belichting kan leiden tot het ontstemmen van de snaren.

#6. Correcte monitoring

Het correct gebruik van monitors is noodzakelijk wanneer je een goede performance wil neerzetten. Het frontgeluid vertrekt vaak vooraan het podium en komt te stil of te traag terug om alles naar behoren op te vangen. Monitors die te luid staan zorgen dan weer voor een hoop feedback en een vertekend beeld. Een veelgemaakte fout is dat muzikanten elk onderdeel van de band in hun monitor willen. Weeg voor jezelf af welke elementen noodzakelijk zijn om met de juiste feel te kunnen spelen. Draagt de ritmegitarist niets bij aan je drumpartijen of improviseert de zanger teveel om je te focussen op een strakke bas? Laat deze dan uit je monitors. Probeer enkel het essentiële in je monitormix te vragen, zodat je voldoende vermogen laat voor verandering zonder de kans op feedback te verhogen. Heb je een kleine gitaarversterker, laat dan de versterking over aan de PA en gebruik de monitors. Heb je de neiging om alles open te draaien zodat je lampen hun werk kunnen doen? Maak dan gebruik van je eigen ‘wall of sound’ voor de monitoring. Meer informatie vind je in het artikel Monitoring op het podium – Hoe en wanneer (niet)?

#7. In-ears: weet je het zeker?

In-ear monitoring bestaat al jaren in de professionele wereld, maar de laatste jaren werd het fenomeen ook betaalbaar voor de modale muzikant. Het voordeel van in-ear monitoring is dat de oortjes ook fungeren als geluidsdemper. Je kiest zelf je volume op je bodypack, zonder last te krijgen van feedback. De nadelen van in-ears zijn dat je door de afscherming minder ‘in’ het live-gebeuren zit en er bestaat nog geen meetapparatuur om zeker te zijn dat te luide in-ears je oren niet beschadigen. Het valt wel aan te raden in-ears alleen te gebruiken in combinatie met een ervaren monitormixer: een foute instelling kan zorgen voor permanente gehoorbeschadiging. Lees ook eens ons artikel over in-ear monitors.

Zie ook

» Speakers
» Mengpanelen
» Versterkers
» Microfoons
» In-ear-systemen
» Kabels
» Statieven
» Alle PA-apparatuur & Accessoires

» PA-installatie voor een band aanschaffen? Hier moet je op letten
» Front of house-mixen (FOH) – Hoe pakt een geluidstechnicus dat aan?
» Monitoring op het podium – Hoe en wanneer (niet)?
» Mengpaneel: functies en aansluitingen uitgelegd
» Microfoon schoonmaken – Waarom en hoe
» Optredens live streamen met goed geluid – Dat doe je zo!
» Live-geluidstechnicus en band – Do’s en don’ts voor goede samenwerking
» Wat NIET te doen als live-geluidstechnicus
» Speakers en versterkers: het verschil tussen 2, 4, 8 en 16 ohm
» Hoeveel watt? – De waarheid over speakers en vermogen
» Gebalanceerde en ongebalanceerde aansluitingen uitgelegd
» Het verschil tussen dynamische en condensator-microfoons
» Wat is een equalizer en waarom gebruik je hem?
» Waarom je gaffa en geen duct tape gebruikt
» Het verschil tussen passieve en actieve speakers

Hoe omgaan met slecht monitor-geluid op het podium? Sennheiser in-ear monitors: XSW IEM of EW IEM? Wat NIET te doen als live-geluidstechnicus Technische rider – Wat het is en wat erop moet staan Monitoring op het podium – Hoe en wanneer (niet)? Geluidstechnicus worden – zo maak je een goede start