5 manieren om je mix harder te laten klinken

Er is maar één persoon die je muziek-tracks luider kan maken en dat is degene met de volumeknop. Met andere woorden: je luisteraar. Dat is natuurlijk een beetje een dooddoener, maar gelukkig blijven er voor producers en geluidstechnici genoeg andere manieren over om een audio-mix harder te laten klinken. Lees verder voor de vijf luidste tips op het web!

• Less is more
• Geen hard zonder zacht
• Headroom
• Pieken
• All you need is LUFS
• Zie ook

Less is more

Veel nummers die je tegenwoordig in de hitlijsten tegenkomt zijn van begin af aan gecomponeerd om uit je speakers te knallen. Deze nummers hebben vaak één ding gemeen: het zijn heel spaarzame arrangementen. Als je track alleen bestaat uit een kick, vocalen en wat synthesizer-bliepjes, krijgen al deze elementen enorm veel ruimte waardoor ze zelfs op kleine speakers groot klinken. Dit soort arrangementen laat zich ook makkelijker compressen en limiten in het mastering-proces.

Geen hard zonder zacht

Als je in een nummer van begin tot eind plankgas geeft, ben je binnen dertig seconden de aandacht van je luisteraars kwijt. De beste popsongs maken dus slim gebruik van dynamiek. Er zitten altijd een paar punten in zo’n nummer waar gas terug genomen wordt om het vervolgens weer te laten exploderen. Met de volume automation van je DAW kun je deze explosies nog eens extra benadrukken. Hetzelfde kun je doen met het stereobeeld. Luister maar eens wat er met de refreinen gebeurt als je de coupletten een stuk smaller maakt.

Headroom

Het hardste album dat toonaangevend mastering engineer Bob Katz ooit gemasterd heeft, was geen metal, ook geen hiphop. Het was een cd met… panfluitmuziek. In lage frequenties zit relatief meer energie dan in hoge frequenties. Deze frequenties nemen dus een groot deel van je dynamisch bereik in beslag. Omdat een fluit maar weinig laag produceert, kon Bob Katz de tracks opschroeven tot heel dicht bij de 0 LUFS (verderop meer hierover) zonder dat hij ook maar een compressor of limiter heeft aangeraakt. Je kunt dus een hoop ruimte creëren door overtollig laag weg te filteren met een high pass filter. Wees hier wel voorzichtig mee, want voor je het weet klinkt je mix dun en levenloos.

Pieken

Zet alle drums en percussie op ‘mute’ en je kunt je mix opeens veel harder zetten zonder dat de boel clipt. Goeie tip, of niet? Ben je toch wel gehecht aan je drumpartij/beat, dan is compressie een onmisbaar stuk gereedschap. Hiermee kun je de pieken onder controle houden door te spelen met de attack-tijd. Je kunt de noten ook langer uit laten klinken met een korte release-tijd. Je drums lijken hierdoor luider, omdat we lange klanken als luider ervaren dan korte klanken. Let er wel op dat deze extra sustain het ritme niet in de weg gaat zitten. Als er in je nummer één hele harde piek zit, kan die ervoor zorgen dat je nummer maar heel zacht kan worden afgespeeld. Je kunt een limiter gebruiken om deze piek wat te temmen, maar vaak is het subtieler als je hem met de hand zachter zet in een audio editor.

All you need is LUFS

Sinds een paar jaar passen alle grote streaming-diensten, zoals Spotify en iTunes, loudness-normalisatie toe. Dit houdt in dat ze een richtlijn hanteren voor het afspeelvolume. Als je track harder is dan deze richtlijn, wordt het afspeelvolume naar beneden bijgesteld. Om te meten hoe hard je productie is, maken de meeste streaming-diensten gebruik van de vrij nieuwe LUFS-eenheid. Dit staat voor Loudness Units Full Scale. De bovengrens is 0 LUFS, dus de meetresultaten worden altijd als een negatief getal uitgedrukt. LUFS-meters geven een veel beter beeld van hoe luid we iets ervaren dan dat piek- of RMS-meters dat doen. De meeste DAW’s hebben tegenwoordig wel een LUFS meter. Als je je tracks wilt uitbrengen op een streamingdienst als Spotify, iTunes of YouTube, heeft het weinig zin om je track harder te maken dan -12 LUFS. Het wordt toch weer zachter gezet. Maak het dus alleen harder als je het, los van die paar extra dB’s, ook echt beter vindt klinken.

Dit is natuurlijk niet de complete gids voor een luide productie. Wat zijn jouw favoriete technieken om je luisteraars wakker te schudden?

Zie ook

» DAW-software
» Compressor/limiter/leveler-plugins
» Equalizer-plugins
» Gate/expander/ducker-plugins
» Mastering-plugins
» Alle Studio & Recording-producten

» Loudness War: hoe hard is hard genoeg?
» Stereo mixen in 3D: diepte creëren met twee speakers
» Wat is een equalizer en waarom gebruik je hem?
» Zang-opnames mixen in 5 stappen
» Zelf muziek masteren: 5 tips om je op weg te helpen
» Compressors, wat zijn het en hoe gebruik je ze?

Stefan | Bax Music

Stefan werkt sinds 2015 bij Bax Music. In zijn vrije tijd is hij regelmatig in de weer met allerlei studio-apparatuur zoals microfoons, compressors en equalizers. En als hij aan het werk is trouwens ook. Verder is hij ook vaak op het podium te vinden, maar dan als drummer.

Loudness War: hoe hard is hard genoeg? Low end mixen – Hoe je een vol, punchy laag krijgt Podcast-nabewerking – Knippen, restaureren, enhancen, limiten en muziek toevoegen Stereo mixen in 3D: diepte creëren met twee speakers Drums mixen – 6 studiotechnieken voor een goede basis-sound Overspraak in geluidsopnames? Zo voorkom je ‘mic bleed’