Arrangement templates in Ableton Live: kopiëren = inspireren
Gepubliceerd op dinsdag 15 augustus 2023
De anti-creatiefste bezigheden zijn toch wel kopiëren en analyseren. Maar, tegelijk de perfecte uitweg voor vastgelopen producers. Je weet zelf dat driekwart van je ideeën enthousiast eindigt in het mapje ‘Probeersels‘. Gastblogger Hens Zimmerman laat zien hoe arrangement templates jouw sterke beginnetjes bevrijden uit hun gevangenis en ze een glanzende carrière geven.
We gebruiken Ableton Live, maar elke DAW is geschikt. Live maakt het ons makkelijk, omdat een track die we in het Arrangement View slepen automatisch gewarped wordt.
- Te simpel?
- Weg met de markers
- Kom, laten we beginnen
- Stap 1 – Selecteer een productie
- Stap 2 – De MIDI-track die als basis dient voor onze arrangement template
- Stap 3 – Diepere analyse
- Stap 4 – De arrangement template opslaan
- Stap 5 – De arrangement template toepassen
- Stap 6 – De puntjes op de i
- Finish in zicht
Te simpel?
De grondgedachte is heel eenvoudig: kopieer de structuur van een bestaande productie. Dit klinkt bijna te simpel, maar de voordelen zijn groot:
- Door een grafische weergave te bouwen in onze tijdlijn hebben we een prachtig raamwerk om ons idee uit te rollen tot een complete productie.
- Veel muziekgenres volgen een duidelijke structuur, dus als we die uit een populaire productie uit dat genre kopiëren zal onze productie eerder aanspreken bij liefhebbers van dat genre.
- Het is volstrekt legaal! Ook niet onbelangrijk.
- De structuur van een arrangement template is geheel tempo-onafhankelijk.
- Je kunt een bibliotheek van arrangement templates aanleggen die passen bij jouw muzieksmaak en overeenkomsten en verschillen leren te herkennen en toe te passen.
- En tot slot is het uiterst leerzaam om producties te bestuderen die door ervaren producers zijn gemaakt.
Weg met de markers
Ik maakte mijn eigen arrangement templates altijd met markers, maar ben overgestapt op de methode van Brian Funk (zie afbeelding 1). Hierbij gebruiken we lege MIDI-clips. Het voordeel hiervan is dat je één MIDI-track in een bestaand project kunt importeren en op die manier vloeiend van Session View of een 8 bar loop over kunt gaan naar een complete productie in Arrangement View.
Afbeelding 1: Arrangement templates van Brian Funk.
Kom, laten we beginnen
Door onze arrangement templates te bewaren in een User Library folder in Ableton Live, kunnen we ze eenvoudig als nieuwe track in een bestaand project slepen. In dit artikel zullen we eerst zelf een template maken op basis van een bestaande track. Vervolgens zullen we kijken hoe we een on-af project, de beruchte 8 bar loop, kunnen uitrollen tot een complete productie op basis van onze gloednieuwe arrangement template.
Stap 1 – Selecteer een productie
Het is verstandig een song te kiezen die representatief is voor de muziek die je zelf maakt of wilt maken. Dat geldt zowel voor de opbouw als voor de lengte. Als voorbeeld pak ik een uptempo (140 BPM) electro track uit de kast van Si Begg, Speed and Efficiency van het album We Made Our Own Disaster. Deze sleep ik in een nieuw Ableton Live project. We moeten ervoor zorgen dat het begin van de clip precies op maat 1 ligt in Arrangement View. Nadat Live klaar is met het analyseren van de track (waarbij het ASD-bestand wordt aangemaakt), ziet het eruit als in afbeelding 2.
Afbeelding 2: Begin van onze arrangement template.
Deze productie duurt ongeveer 7 minuten. In de afbeelding zie je al heel duidelijk dat Speed and Efficiency een intro, een break en een outtro heeft. We kunnen ervoor zorgen dat Live het tempo van deze track volgt door deze Warp Lead te maken. Daartoe dubbelklikken we op de clip en kiezen Warp Lead (zie afbeelding 3).
Afbeelding 3: Onze template track is Warp Lead en bepaalt het tempo.
Voordat we kunnen beginnen is het belangrijk om te kijken of de productie die we gebruiken als arrangement template wel lekker ligt in het Arrangement View van Live. Niet elke productie is even logisch opgebouwd, Lives warping kan de mist in zijn gegaan en er kunnen ook nog onlogische edits in de productie zitten die roet in het eten gooien. Over het algemeen zullen de meeste producties opgebouwd zijn uit blokken van 8 maten (32 beats). Maar daar bestaan natuurlijk ook net zo veel uitzonderingen op. Twee dingen zijn handig om in het achterhoofd te houden:
- De productie die we gebruiken als arrangement template is alleen maar een leidraad voor onze template. We hoeven het er niet honderd procent mee eens te zijn. Als een drop bijvoorbeeld met twee maten verlengd is, kun je die twee extra maten er af knippen om te zorgen dat onze template precies uit blokken van 8 maten blijft bestaan.
- De arrangement template die we bouwen is uiteindelijk ook alleen maar een leidraad voor onze eigen productie! Ook daarvoor geldt dat je er uiteraard voor kunt kiezen blokken korter of langer te laten lopen.
In het geval van Speed and Efficiency is de leidraad voor onze arrangement template perfect gewarped en beginnen alle blokken keurig op meervouden van 8 maten. Het helpt om in te zoomen op de track om te controleren of Live één en ander goed gewarped heeft. In afbeelding 4 kun je zien dat Speed and Efficiency op maat 73 echt losbarst. Als dat niet als een meervoud van 8 klinkt, weet dan dat Lives Arrangement View begint op maat 1 en dat we dus eigenlijk 1 van ons maatnummer moeten aftrekken.
Afbeelding 4: De productie barst los op maat 73.
Stap 2 – De MIDI-track die als basis dient voor onze arrangement template
Uiteindelijk willen we eindigen met alleen 1 MIDI-track met informatie. Dat wordt geen MIDI-informatie, maar worden lege blokken om aan te geven op welke maat iets begint en eindigt.
We maken dus nu een MIDI-track aan (Command Shift T). In deze track maken we eerst een MIDI-clip die precies zo lang is als onze template song. Dat gaat heel gemakkelijk door de audio clip te selecteren, dan met de pijltjestoets naar beneden te gaan naar onze nieuwe lege MIDI-track en vervolgens Command Shift M in te toetsen. In afbeelding 5 zie je hoe het er dan ongeveer uitziet.
Afbeelding 5: Lege MIDI-clip als start voor onze arrangement template.
Nu begint eigenlijk het leukste werk: het opknippen van de MIDI-clip. Dit kun je zo nauwkeurig doen als bij jou past. Misschien wil je alleen een grove leidraad om te weten hoe lang een intro loopt en waar de drops zitten in een productie? Dat is prima. Maar je kunt ook een studie maken van de template productie en de MIDI-clip veel fijner opknippen. Al doende kun je ook nog aanpassingen maken natuurlijk. Ik begin met het grof opknippen van mijn MIDI-clip. Op de maat waar een nieuw deel begint plaatsen we de cursor en klikken op Command E. Daarmee wordt de MIDI-clip op dat punt gesplitst. Het is handig om de clips die ontstaan steeds de naam te geven van het deel van de muziek waar ze voor staan. Dat gaat gemakkelijk door op Command R te klikken. Ook kun je de clips een eigen kleur geven om het onderscheid duidelijker te maken. Wat in praktisch alle muziek gebeurt, is dat sommige delen hoger in energie zitten dan andere delen. Dat houdt de muziek spannend. We kunnen er dan bijvoorbeeld voor kiezen rustige delen lichtgeel te maken, drukkere delen oranje en de volste delen rood. Maar dat is natuurlijk geheel aan jou. In afbeelding 6 zie je hoe mijn opgeknipte MIDI-clip eruitziet na de eerste grove indeling.
Afbeelding 6: Eerste indeling van de arrangement template.
Stap 3 – Diepere analyse
We kunnen hier stoppen en dan hebben we al een aardige blauwdruk voor onze eigen uptempo electro productie, maar het loont zeker om nog wat nader te onderzoeken wat er allemaal gebeurt in de productie die we als uitgangspunt hebben gekozen. Als ik goed luister naar de arrangement template productie die ik heb gekozen, Speed and Efficiency van Si Begg, dan hoor ik dat er eigenlijk veel meer gebeurt in het intro. Er zit af en toe een sample op een maat voorafgaand aan een nieuw deel, dus die kleur ik groen en rename ik Sample. En Si Begg laat vlak voordat de productie losbarst de energie eerst weer naar beneden gaan op maat 57. In afbeelding 7 zie je hoe we al een duidelijk beeld krijgen van de opbouw van het begin van deze productie. Of we onze eigen muziek exact zo gaan opbouwen is niet iets waar we ons nu over hoeven te bekommeren.
Afbeelding 7: Fijnere indeling van het intro.
Het kan zijn dat je de behoefte hebt om meer notities te maken bij elk blok. Ableton Live beschikt over zogenaamde Info Text, die je (on)zichtbaar kunt maken door op het vraagteken van je toetsenbord te drukken. Linksonder in je Live scherm komt dan een vierkant user interface-element met korte context-gevoelige informatie. Ableton Live zelf maakt hier ook veel gebruik van, maar jij kunt ook voor elk MIDI-blok in je arrangement template Info Text noteren. In afbeelding 8 zie je hoe je daar komt. Ook zie je daar dat ik voor het eerste MIDI-blok al wat zaken heb genoteerd. Deze Info Text blijft onderdeel van je arrangement template. Dus als je over een half jaar een template gebruikt, kun je mooi gebruikmaken van eigen hints die je in de blokken hebt genoteerd.
Afbeelding 8: Custom Info Text per blok in onze MIDI-track.
Na het analyseren van mijn voorbeeldproductie heb ik allemaal gekleurde MIDI-blokjes met (althans voor mij) duidelijke namen naast elkaar staan. In afbeelding 9 zie je hoe dat eruitziet. Op een gegeven moment was de Si Begg productie zo hoog in energie dat ik dat blok maar roze heb gemaakt. De groene blokjes geven precies aan waar steeds de sample zit die een volgende fase inluidt. Geen idee of ik dat ooit precies zo ga gebruiken, maar ik neem mijn denkbeeldige hoed af voor producer Si Begg, dus ik kijk graag naar hoe hij dit doet.
Afbeelding 9: De hele productie is geanalyseerd.
Stap 4 – De arrangement template opslaan
We kunnen onze arrangement template nu opslaan in onze User Library in Live. Je kunt eenvoudig de MIDI-track aan de rechterkant oppakken en in je User Library slepen. Geef een handige naam aan de template zodat je over een jaar nog weet wat het is. Ik heb zelf een mapje aangemaakt met arrangement templates, dus daar kan deze mooi bij.
Afbeelding 10: Sleep de MIDI-track naar je User Library.
Het project waarin je de template hebt gemaakt kun je nu in principe weggooien. Want Live heeft jouw track als ALS-bestand op een nieuwe locatie opgeslagen. Als je op een Mac de default instellingen aanhoudt, vind je het ALS-bestand onder ~/Music/Ableton/User Library. In afbeelding 11 zie je waar Live de arrangement templates in mijn geval opslaat.
Afbeelding 11: Live slaat de arrangement template op een nieuwe locatie op als ALS-bestand.
Stap 5 – De arrangement template toepassen
In afbeelding 12 zie je (letterlijk zelfs!) een 8 bar loop. Dit is het resultaat van een avond dingen uitproberen en ik vond het kennelijk de moeite van het bewaren waard. Maar goed, het is maar 17 seconden en heeft kop noch staart. In de huidige vorm is het zelfs als bumper niet bruikbaar.
Afbeelding 12: De 8 bar loop.
Alhoewel het tempo van dit project van mijzelf (102 BPM) veel lager is dan de song van Si Begg, die ik als arrangement template inspiratie heb gebruikt (140 BPM), kan ik kijken of ik die indeling kan lenen voor mijn eigen track.
Het eerste wat ik nu doe is de MIDI-track in mijn bestaande project importeren. Ik sleep eenvoudig de arrangement template MIDI-track van mijn User Library naar mijn Arrangement View, de tijdlijn van Ableton Live. Ik vind het zelf handig om de arrangement template als bovenste track te houden. In afbeelding 13 kun je zien hoe het er dan uitziet. Opeens is de 8 bar loop niet meer helemaal eenzaam aan het begin van de Arrangement View, maar ligt er een plan voor mijn neus.
Afbeelding 13: Arrangement template als blauwdruk voor wat ik nu kan gaan doen.
Vanzelfsprekend is de inhoud van mijn eigen project heel anders dan de productie, die ik als uitgangspunt heb genomen. Maar ik kan al een heleboel keuzes maken op basis van deze arrangement template. Ik kan bijvoorbeeld bedenken dat de dub-akkoorden die ik gebruik in mijn 8 bar loop dienst doen als de arpeggios in de originele template-productie. Als ik visueel de blokjes van mijn 8 bar loop wat verdeel en dupliceer (Command D) en daarbij min of meer de arrangement template aanhoud, krijg ik al een redelijke opbouw van een complete productie. In afbeelding 14 zie je hoe ik van 17 seconden nu 8 minuten heb gemaakt.
Afbeelding 14: Eerste gooi naar een arrangement.
Stap 6 – De puntjes op de i
Als achtergrondmuziek zou deze versie zelfs al wel enigszins bruikbaar zijn, maar uiteraard stoppen we hier niet. Hier ligt een duidelijke creatieve opdracht. In de huidige vorm gebeurt er nog te weinig en is mijn productie dus nog veel te saai. Maar het belangrijkste is: ik ben uit de 8 bar loop gebroken en heb iets voor mij liggen waar ik mee verder kan.
Het helpt om het project even te laten liggen en dan met frisse oren een keer helemaal door te luisteren en aantekeningen te maken. Mij vallen dan enkele dingen op:
- De productie is met 8 minuten echt te lang. Er zijn muziekgenres waar 8 minuten prima is, maar niet voor dit project.
- Er zit te weinig beweging in de delen. Eigenlijk wil ik dat geen enkel deel precies hetzelfde is, dus hier ligt een schone taak voor filters die langzaam open of dicht schroeven, volume automation, kleine toevoegingen en wat dies meer zij.
- De overgangen tussen de verschillende delen zijn te abrupt. Het zou mooi zijn hier en daar wat overgangen aan te kondigen met geluidseffecten, swells of samples. En geluiden die stoppen kunnen misschien verdwijnen in een staart van echo’s. Wellicht past er hier en daar een impact geluid op de eerste tel van een nieuw deel?
- De ritmes klinken nu te repetitief. Logisch, want ik heb 8 maten de hele tijd exact gekopiëerd. Hier is ruimte om nog wat extra ritmes te programmeren.
- Ik wil graag wat meer verrast worden, dus ik zie nog ruimte voor extra tracks.
- Misschien hier en daar nog wat dingen dubbelen of voorzien van overdubs. Het melodietje vraagt om een call/response- of vraag/antwoord-vorm.
Om wat lengte te verliezen kies ik ervoor wat blokken weg te knippen in Arrangement View. We kunnen dat eenvoudig doen door verticaal een selectie te maken van het complete blok, inclusief een stuk van onze MIDI-arrangement template, en dan Cut Time te kiezen in het menu van Ableton Live. Dit is vergelijkbaar met wat ripple edit wordt genoemd in sommige video software. In afbeelding 15 zie je hoe dat eruit ziet.
Afbeelding 15: Een compleet horizontaal blok verwijderen uit het arrangement met Cut Time.
Op vergelijkbare wijze verwijder ik nog wat blokken uit de tijdlijn om op een aardige lengte uit te komen. Dan begint het proces van creatief monteren, mixen en masteren. Na flink wat uren keuzes maken kom ik dan uit op een track die mijns inziens het bewaren waard is en niet de zoveelste 8 bar loop is die maar in een mapje ergens blijft staan tot ik er schoon genoeg van heb. In afbeelding 16 zie je hoe mijn uiteindelijke arrangement eruitziet. Met dank aan producer Si Begg, die zich uiteraard van geen kwaad bewust is.
Afbeelding 16: Uiteindelijke arrangement.
Finish in zicht
Hopelijk heeft dit artikel je wat handvatten gegeven om je eigen producties verder af te maken dan alleen een los idee dat ergens op een harddisk blijft staan. Veel van ons worstelen hiermee en arrangement templates zijn een overzichtelijke manier om van een goed idee naar een volledige productie te bewegen. Het is bovendien heel nuttig om bestaande producties van mensen die je bewondert op deze manier te analyseren. Onwillekeurig vallen je dan allerlei trucs op die je ook kunt toepassen in je eigen producties. Heel veel plezier!
Zie ook
» Ableton Live
» Ableton Push 2
» MIDI-keyboards
» MIDI-controllers
» DAW-software
» Effect-plugins
» Instrument-plugins
» Alle Studio & Recording-producten
» Live coding in Ableton Live – Verrassend expressief
» Ableton Note – Leer werken met dit muzikale kladblok
» Zo gebruik je MIDI Polyphonic Expression (MPE) in Ableton Live
» Live editen in Ableton Live in 7 stappen
» Menselijkheid en variatie in Ableton Live
» Sneller en intuïtiever mixen met een mix template
» Moderne pop vocals produceren – Gebruik deze 3 technieken
» Muziek produceren op de iPad – Kan dat wel?
» Hoe verkoop je een beat?
» Hoe je als ghost producer kapitaal voor je carrière kan maken
» 5 redenen waarom je nog geen fulltime producer bent
» Low end mixen – Hoe je een vol, punchy laag krijgt
» Mixen met koptelefoon – (On)verstandig?
» Mixen & masteren van muziek – Leer het hier!
» Opnames maken – Alles over recording
Nog geen reactie...