Bitwig voor Beginners – Audio & MIDI opnemen in 5 stappen
Gepubliceerd op vrijdag 25 maart 2022
Bij veel audio interfaces en MIDI controllers wordt tegenwoordig een gratis versie van Bitwig aangeboden. Bitwig is een vrij jonge DAW die alle toffe dingen combineert van bekende DAW’s zoals Protools, Cubase en Ableton maar ook een aantal unieke nieuwe dingen introduceert. Tijd voor een rondleiding!
- Wat is Bitwig?
- Saaie dingen eerst!
- #1. Bitwig installeren
- #2. Audio interface & MIDI-controller instellen
- Audio interface instellen
- MIDI-controller instellen
- #3. Een project beginnen
- #4. Audio opnemen
- Track maken en ‘armen’
- Opnemen met microfoon
- Elektrische gitaar of iets anders opnemen
- #5. Virtuele instrumenten opnemen (MIDI)
- Opnemen met een MIDI controller doe je zo
- Wat is audio?
- Wat is MIDI?
- Geluid vertraagd? Direct Monitoring
- Zie ook
Wat is Bitwig?
Bitwig lijkt in de basis een DAW zoals andere DAW’s. Je bedient hem bovendien eenvoudig, dus ook als beginner zit je helemaal goed. Maar nu vraag je je af: “Kan ik er wel lang genoeg mee vooruit? Is het serieus spul?” Goed nieuws! Bitwig is een zeer vooruitstrevende DAW die vooral bij elektronische muziek en hiphop-producers in de smaak valt. Naast de bekende lineaire tijdlijn die bijna iedere DAW heeft, heeft Bitwig ook een Clip Launcher, zoals we die van Ableton kennen. Sound designers kunnen hun hart ophalen met de ongekende routing-mogelijkheden. De meegeleverde softsynths, zoals Polymer, kun je openklappen tot een volledig modulaire synthesizer. En met de modulators kun je iedere parameter die je maar kunt bedenken aansturen met een LFO, envelope follower of X/Y-pad. En dit is slechts het topje van de ijsberg.
Saaie dingen eerst!
#1. Bitwig installeren
- Maak een account aan op de Bitwig Website via het oranje poppetje rechtsboven.
- Klik op ‘Try’ en download de Bitwig-versie die geschikt is voor jouw systeem.
- Open de installer en volg de stappen om Bitwig te installeren.
- Aan het einde log je in met de account die je aangemaakt hebt.
- Kreeg je Bitwig bij bijvoorbeeld je audio interface, dan heb je een kaart met een registratiecode in je pakket zitten. Deze vul je in wanneer Bitwig daar om vraagt.
- Heb je geen registratiecode, maak dan gebruik van de demo-versie. Dertig dagen gratis gebruik van de volledig BitWig: zeker de moeite waard om te proberen!
https://youtu.be/iiJ1VkZj1bM
#2. Audio interface & MIDI-controller instellen
Audio interface instellen
Als je audio opnames wilt maken met een audio interface, bijvoorbeeld de Devine Centro 2i2o, dan doe je dat als volgt:
- Ga in Bitwig naar het menu File > Settings > ‘Audio’-tab in de lijst, links in het menu.
- Driver Model: hier staat waarschijnlijk al ‘Core Audio’ (in het geval van Mac) of ‘ASIO’ (voor Windows) ingevuld. Voor de Devine Centro 2i2o heb je een aparte driver nodig. Als je deze eenmaal hebt geïnstalleerd, kies je U22_XT USB Audio Driver.
- Input Device en Output Device: kies je je audio interface.
- Sample rate: de resolutie waarmee je opneemt. 44.1 KHz is CD-kwaliteit en dat is in veel gevallen voldoende. Een hogere sample rate zorgt voor grotere bestanden en het kost veel meer rekenkracht.
- Block Size: hiermee stel je de buffer in die je computer gebruikt om alle berekeningen uit te voeren. Gebruik een lage buffer als je muziek inspeelt met een midi-controller. Op die manier heb je zo min mogelijk last van latency (vertraging). Gebruik een hoge buffer als je bezig bent met mixen, editen of programmeren. Geloof het of niet, maar latency is geen probleem bij dit soort taken!
- Recording Offset: op 0 laten staan.
- Input Busses: hier stel je in welke inputs je straks kunt kiezen als je audio gaat opnemen. De Centro 2i2o heeft twee ingangen, dus is er al standaard een stereo bus aangemaakt met ingang 1 en 2 als input. Dat is handig als je stereo-bronnen opneemt, zoals een keyboard of een stereo microfoonopstelling. Maar als je een mono-geluidsbron zoals zang of gitaar wilt opnemen, is het handig om ook mono-bussen te hebben. Dit doe je door op ‘Add Mono‘ te klikken. Vervolgens geef je deze bus een naam. ‘Archibald’ is een leuke originele naam, maar een saaie naam als ‘input 1’ is misschien handiger, want dan weet je straks ook nog aan welke interface-aansluiting deze bus gekoppeld is. Vervolgens kies je ‘1’ uit het lijstje rechts van de naam. Dit herhaal je voor input twee.
- Output Busses: met een bescheiden audio interface als de Centro 2i2o is de output bus-configuratie vrij voordehandliggend. Als het goed is staat er al een stereo bus genaamd ‘speakers’ met als output ‘1-2’. Veel meer kun je niet doen in dit geval. Als je een grotere audio interface hebt met meer uitgangen, dan kun je extra bussen aanmaken voor bijvoorbeeld gescheiden monitor-mixen of voor hardware-effectapparatuur.
MIDI-controller instellen
Bitwig heeft een arsenaal aan virtuele instrumenten. Deze kun je aansturen met een MIDI-keyboard zoals de Devine EZ-Creator of EZ-Creator Plus. Maar er zijn ook ander soort MIDI-controllers, bijvoorbeeld modellen waarmee je specifiek drumpartijen maakt, zoals de EZ-Creator Pad, en MIDI-controllers waarmee je allerlei functies van je software bedient, zoals de EZ-Creator Fade.
Voordat je een MIDI-controller gebruikt in een instrument-track in Bitwig, voeg je deze toe aan de Controller-lijst van Bitwig. Dit doe je zo:
- Ga naar menu File -> Settings > Controllers tab in de lijst, links in het menu
- Klik op +Add Controller
- In het dropdown-menu onder ‘Hardware Vendor’ kies je het merk van jouw MIDI-controller en onder ‘Product’ kies kun je het model. Let op, Bitwig kent veel modellen, maar niet alle.
- Het is ook mogelijk dat Bitwig je controller al automatische herkende en instelde toen je hem in de USB-poort plugde.
Waarom jouw merk en type kiezen?
Als je een nieuwe controller toevoegt, staat deze standaard op ‘Generic’. Je kunt dan kiezen uit een paar opties. Hiermee zorg je ervoor dat de controls die bijna alle controllers hebben, zoals keyboard-toetsen, pitch- en mod-wielen en level-knoppen, aan de juiste functies van je DAW of van je plugins worden gekoppeld. Maar veel MIDI-controllers hebben nog veel meer controls. Door jouw merk en type te kiezen, weet Bitwig precies met welke controller hij te maken heeft. Alle toeters en bellen van jouw MIDI-controller wijst hij dan perfect toe aan de functies binnen Bitwig en de plugins die je daarbinnen gebruikt.
#3. Een project beginnen
Nu wordt het leuk! O nee, toch niet. We moeten namelijk eerst een project aanmaken en opslaan.
- Open Bitwig.
- Registratie- en account-stappen doorlopen?
- Dan krijg je een menu te zien waarin je een nieuw project begint (New Project) of een bestaand project opent (Recent Projects).
- We kiezen voor een New Project.
- Nu opent er een nieuw Bitwig arrange window. Ze zijn zelfs zo vriendelijk geweest om alvast een instrument- en een audio-track voor je aan te maken.
- Maar voor je ook maar één zo’n instrument of microfoon aanraakt, sla je het project op:
- Ga naar: File -> Save As
- Geef je project een naam
- Kies een locatie op je harde schijf
Wat ook handig is om meteen goed te zetten, zijn het tempo en de maatsoort. Ze staan in Bitwig standaard ingesteld op 110 bpm (beats per minute) en een 4/4 maatsoort, maar pas het achteraf gerust aan door op een later moment iets anders in te vullen bovenin je scherm.
Een uitgebreid project in Bitwig, met een combinatie van audio- en MIDI-tracks
#4. Audio opnemen
Om audio op te nemen moeten we eerst een audio track aanmaken. We slaan geen stappen over, dus we doen even alsof de twee tracks die Bitwig al heeft aangemaakt niet bestaan. Zie jij een audio track? Ik niet, waar heb je het over? Een audio track maken doe je als volgt:
Track maken en ‘armen’
- Klik met je rechtermuisknop in het arrange window en kies voor ‘Add Audio Track’. Aanschouw je eerste Bitwig audio track!
- We maken een opname met een microfoon. Selecteer in Bitwig de audio track die je net hebt aangemaakt.
- In de linkerkolom van je scherm zie je alle instellingen voor deze audio track. Kies onderin deze kolom de ingang waar je de microfoon op gaat aansluiten.
- Maak vervolgens de track klaar voor opname (Arm For Record) door op de knop met de ronde stip te klikken, links van de ‘S’ en ‘M’ knoppen.
Opnemen met microfoon
- Sluit de microfoon nog niet aan.
- Zet de ‘gain’ helemaal dicht en de fantoomvoeding uit.
- Sluit je microfoon aan op een vrije microfooningang van je audio interface.
- Als het gaat om een condensatormicrofoon, schakel je nu de fantoomvoeding in. Dit is de voeding die condensatormicrofoons nodig hebben en wordt ook wel aangeduid met ‘phantom’ of ‘+48V’.
- Tot slot draai je de ‘gain’ van de betreffende microfooningang langzaam open, terwijl je een testrondje doet met je stem. Spreek of zing op het volume zoals je dat van plan bent te gaan doen. Zorg ervoor dat het bovenste lijntje van je audio meter in Bitwig ongeveer rond de -12 dB uitkomt. Het motto bij digitaal audio opnemen: beter te zacht dan te hard.
- Tot slot klik je helemaal bovenin je scherm op ‘Record’ en vervolgens op spatie. De ‘band’ loopt! Alle tracks die je op ‘Arm For Record’ had gezet zijn nu aan het opnemen.
Elektrische gitaar of iets anders opnemen
Voor het opnemen van andere geluidsbronnen, zoals elektrische gitaar of keyboard, zijn de stappen bijna hetzelfde. Je zult op je audio interface alleen een ander soort input moeten kiezen en de fantoomvoeding op je audio interface moet uit staan. Op veel audio interfaces kun je instellen wat voor audiobron je wilt opnemen. Mic staat voor microfoon (nee, echt?), line is bedoeld voor apparaten als keyboards, synthesizers en drumcomputers en tot slot kun je ook vaak kiezen voor Hi-Z. Dat betekent ‘high impedance’. Door Hi-Z te kiezen, is de input op je audio interface geschikt voor passieve instrumenten met een hoge impedantie, zoals elektrische gitaren en basgitaren.
Een geavanceerde synthesizer in Bitwig
#5. Virtuele instrumenten opnemen (MIDI)
We gaan nu geen audio opnemen, maar MIDI. MIDI is geen geluid, maar informatie die jij met je MIDI-controller naar de computer stuurt. Zo stuur je je virtuele instrumenten aan,.
Opnemen met een MIDI controller doe je zo
- Plug je MIDI controller in je computer.
- Zet hem aan.
- Maak een Instrument Track. Klik dus op met je rechtermuisknop in je arrange window en kies nu ‘Instrument Track’ in plaats van ‘Audio Track’.
- In het menu kun je ook meteen een virtueel instrument kiezen. Geen zorgen, je kunt op een later moment altijd nog een ander instrument kiezen, lang leve MIDI.
- Klik nu op ‘Arm For Record’, links van de ‘S’ en ‘M’ knoppen. Als het goed is, kun je het virtuele instrument dat je hebt gekozen nu horen wanneer je op je MIDI-keyboard speelt.
Wat is audio?
Met een audio-opname proberen we het geluid van een instrument of apparaat zo precies mogelijk vast te leggen. Bij een audio-opname zet de computer een signaal van bijvoorbeeld een microfoon of het geluid via de line out van een keyboard om naar een digitaal signaal. Dit doet de computer door de ‘amplitude’ van het signaal te meten: 44100 keer per seconde, en dat vast te leggen.
Wat is MIDI?
MIDI is een manier waarop apparaten met elkaar communiceren. MIDI is dus geen geluid! Als je bijvoorbeeld een toets indrukt op je MIDI-keyboard, dan gaat er allerlei informatie naar je DAW-software: welke toets druk je in, wanneer druk je de toets in, hoe lang hou je de toets ingedrukt en hoe hard druk je de toets in. In je DAW heb je bijvoorbeeld een piano-plugin geïnstalleerd. Dit is een stukje software dat een piano nadoet. De DAW geeft de MIDI-informatie door aan deze plugin. Met die informatie (welke toets wordt er ingedrukt, hoe hard, etc.) wordt de piano vervolgens ‘bespeeld’. Het leuke van MIDI is dat je alle ‘parameters’ achteraf kunt aanpassen. Speel je een noot verkeerd, dan schuif je hem later gewoon op. Ook kun je gerust het instrument achteraf veranderen naar een gitaar.
Geluid vertraagd? Direct Monitoring
Je hebt misschien wel gemerkt dat het geluid een beetje vertraagd kan zijn als je speelt. Dat komt doordat je computer tijd nodig heeft om audio te verwerken. Deze ‘Latency’ kun je verminderen door de ‘Block Size’ in Bitwig lager te zetten. Een lage Block Size zorgt er alleen wel voor dat je computer harder moet gaan werken of zelfs crasht. Daarom hebben de meeste audio interfaces een ‘Direct Monitoring’ functie. Het geluid van je microfoon, gitaar of keyboard wordt nu zonder tussenkomst van je computer direct naar je koptelefoon en/of speakers gestuurd, zonder vertraging. Het geluid gaat daarna natuurlijk ook nog naar je computer, anders kun je het niet opnemen. Zet wel de audio track waarop je opneemt, tijdens de opname even op ‘Mute’, anders hoor je een echo. Let op: een Direct Monitor-functie werkt niet met virtuele instrumenten, maar alleen met geluid dat van een externe opnamebron komt, zoals je audio interface. In het geval van een virtueel instrument maakt je computer het geluid zelf.
Zie ook
» Bitwig-upgrades
» MIDI-controllers
» MIDI-keyboards
» Instrument-plugins
» Effect-plugins
» Alle Studio & Recording producten
» Hoe maak je een beat?
» Budget studiomonitoren: goed genoeg of doorsparen?
» Fantoomvoeding nodig? Hier moet je op letten
» FL Studio voor beginners: hoe werkt het?
» Mixen met koptelefoon – (On)verstandig?
» Mixen & masteren van muziek – Leer het hier!
» Opnames maken – Alles over recording
» Gebalanceerde en ongebalanceerde aansluitingen uitgelegd
» Hoe kan ik een gitaar aansluiten op mijn computer?
» Het verschil tussen dynamische en condensator-microfoons
» Zang-opnames mixen in 5 stappen
» DAW-plugins – wat zijn het en wat kun je ermee?
Stefan werkt sinds 2015 bij Bax Music. In zijn vrije tijd is hij regelmatig in de weer met allerlei studio-apparatuur zoals microfoons, compressors en equalizers. En als hij aan het werk is trouwens ook. Verder is hij ook vaak op het podium te vinden, maar dan als drummer.
Nog geen reactie...