Hoe je een hele band tegelijk opneemt – Audio interface, recorder of mixer?

Het is tegenwoordig heel normaal dat ieder bandlid gewoon thuis zijn partijtje inspeelt. Maar steeds meer bands verlangen ernaar – om allerlei redenen – om de hele band tegelijk op te nemen, in één ruimte. En liefst niet in een dure recording studio. Dan ontdek je dat die twee sporen van je audio interface het niet gaan redden. Sterker nog, zelfs met acht sporen ben je er vaak nog niet. Wat zijn de mogelijkheden? Bestaan er hele grote audio interfaces? Of gebruik je beter een speciale recorder of mixer?

• Waarom niet individueel opnemen?
• In één keer de hele band opnemen
•     1 t/m 8 sporen
•     9 t/m 24 sporen
•     25 t/m 32 sporen
•     33 t/m 48 sporen
• Voorbeelden
• Nog even dit
• Zie ook

Waarom niet individueel opnemen?

In het verleden had je enorme studio’s nodig als je een wat grotere band wilde opnemen. Daarbij had elk instrument zijn eigen opnamespoor. Vandaag de dag werkt het vaak anders. Het opnameproces is inmiddels zo voordelig en makkelijk, dat individuele bandleden thuis hun partij op kunnen nemen, samen met een clicktrack of temptrack. De mixing-engineer verzamelt alle partijen van de bandleden en maakt op z’n gemakje de mixage. Dit proces van individuele thuisopnames heeft voordelen en nadelen.

Allereerst de voordelen:

• Je hebt geen overspraak in je opname (zoals hi-hats in de opname van de zang), dus de mixage zal heel clean en makkelijk zijn.
• Je kunt de opname doen wanneer je maar wilt.
• Je hebt geen incidentele kosten voor zaalhuur of studiohuur, reiskosten, overnachtingen, catering etc.
• Iedereen levert z’n beste takes in, en die takes worden dus niet verknald door die ene muzikant die even verkeerd grijpt.

Nadelen aan zulke opnames:

• Het is minder gezellig. Dat op zichzelf heeft natuurlijk niets met de muziek zelf te maken, maar samen spelen is natuurlijk ook gewoon een hoop lol met z’n allen.
• Je volgt in principe een soort vaste partituur die vooraf helemaal uitgewerkt is. En zeer waarschijnlijk speel je je partij in bovenop een temp-track. Er ontstaan geen ‘happy accidents’ die je spontaan binnen een groep mensen kunt krijgen. Bedenk dat improvisatie en spontane ingevingen ook onder ‘happy accidents’ vallen.
• Er zijn mixing engineers de overspraak toch ook wel wat vinden hebben. Het is sterk gerelateerd aan de ‘wall of sound’-techniek die we van Phil Spector (1939 – 2021) kennen. Zulke engineers zullen dus de gezamenlijke opname prefereren in plaats van de thuisopname.
• Aangezien je je eigen opnamemomentje bepaalt, ligt uitstelgedrag op de loer. Een samenzijn van de band is toch een soort stok achter de deur.
• Alle bandleden hebben dus zelf goede opnameapparatuur nodig, en een ruimte waar ze dat thuis kunnen doen. Dus een ruimte waar niet iedereen zomaar binnen kan lopen tijdens een opname, en zonder dat omgevingsgeluiden (passerend verkeer, de kettingzaag van de buren) in de opname terechtkomen.

In één keer de hele band opnemen

Wat nou als je echt de gehele band live wilt opnemen? Het kan. Laten we even aannemen dat je een geschikte ruimte hebt, dat je alle microfoons hebt, alle kabels, eventuele tussenschotjes, hoofdtelefoons en akoestische behandeling van de muren. Hoe ga je een grote band opnemen? Dat lijkt een rare vraag, omdat het opnemen van muziek al heel lang bestaat. Maar omdat dus ook de grotere acts hun sporen steeds meer individueel thuis opnemen zie je dat de fabrikanten hun producten daarop afstemmen. Het is niet direct voor de hand liggend om grote hoeveelheden tracks los op te nemen met een voor bands betaalbaar product. In een grote dure studio kan dit natuurlijk wel, maar dat is niet de doelgroep van dit blog. Het probleem zit ‘m vooral in het feit dat de oplossingen verdeeld staan over meerdere productgroepen, en dan is het lastig vergelijken. Het is zelfs mogelijk dat je van een specifieke oplossing nog nooit gehoord had, puur omdat het product in een categorie staat waar je niet aan gedacht had. Vandaar dat we hier de mogelijkheden eens op een rijtje zetten.

1 t/m 8 sporen

Focusrite Clarett+ OctoPre

Je hebt een paar keuzes:

• Audio interface: Dit is de makkelijkste. Binnen de categorie externe audio interfaces kun je met een van de filters simpelweg selecteren hoeveel sporen je op enig moment nodig hebt. Voor een band zal acht sporen mogelijk wat aan de krappe kant zijn. Natuurlijk is lang niet elke band achtkoppig groot, maar een synthesizer pakt er al twee (voor een stereosignaal), en bij de drumkit wil je er eigenlijk al gauw vier hebben (kick, snare en twee overheads voor de bekkens). Dan gaat het hard met je ingangen.
• Recorder: Heb je genoeg aan acht sporen? Dan zou je ook kunnen kiezen voor een portable multitrack-recorder. Zoom en Tascam hebben daar een heel aardig aanbod in. Het grote voordeel is dat je er geen computer bij nodig hebt.

Goed om te weten:

• Voor een drummer die thuis z’n eigen tracks opneemt zijn acht inputs wel fijn, dan kun je heel wat ketels voorzien van een microfoon. Je zou voor de kick en de snare wellicht zelfs twee microfoons in kunnen zetten, voor het slagvel en het resonantievel.
• Voor heel veel audio-interfaces is ‘acht’ een soort grens, gebaseerd op wat de meeste mensen in de praktijk thuis nodig hebben. Er bestaan wel interfaces met meer inputs, maar die worden dan al gauw heel prijzig.

9 t/m 24 sporen

Presonus Studio 1824c

Kijk of een van de volgende opties bij je past:

• Audio interface met ADAT: Als de meeste betaalbare audio interfaces maar tot acht analoge inputs gaan, wat te doen als je meer wilt opnemen? ADAT is hier het grote antwoord. ADAT is een digitaal formaat waar acht tracks doorheen vloeien, of vier met dubbele sample rate (wat, als we eerlijk zijn, doorgaans niet eens nodig is). Als je een audio-interface met ADAT-ingang hebt, dan kun je er een ADAT-interface op aansluiten. Als je audio interface één ADAT-ingang heeft dan krijg je dus – middels zo’n los verkrijgbare ADAT-interface – acht extra ingangen die naar je computer gaan. Heb je twee ADAT-ingangen, dan krijg je met twee ADAT-interfaces dus zestien extra ingangen. Heeft de audio-interface al acht analoge inputs van zichzelf, dan kom je dus op 24 simultaan op te nemen inputs.
• Mixer met ingebouwde interface: Een mixer met multitrack audio interface. Zo heeft Behringer de X32 Producer. Deze is makkelijk, alles bij elkaar, en zestien microfooningangen. Voor de opname koppel je deze mixer als audio interface aan je computer waarbij je met een DAW alles opneemt!
• Mixer met opname-mogelijkheid: Een bijzonder product is de Zoom LiveTrak L-20. Dit is een portable mengpaneel en recorder in één, die twintig sporen (waarvan zestien microfoons) opneemt op een SD-kaart. Aangezien dit een alles-in-één machine is, is dit product met name voor bands een erg interessante optie, aangezien je geen computer nodig hebt. Neerzetten, aansluiten, en opnemen maar! Een iets kleinere variant is er ook: de Zoom LiveTrack L-12, die twaalf sporen opneemt waarvan acht microfoons.

Goed om te weten:

• Voor de meeste van bovenstaande oplossingen heb je wel een computer nodig als recorder.
• Er zijn oplossingen die op het eerste gezicht geschikt lijken, maar dit eigenlijk niet zijn. Zo zijn er producten als de Tascam DP-24/SD en DP-32/SD die veel meer dan acht sporen kunnen afspelen. Maar het maximum aantal simultane opnamekanalen is nog steeds acht.

25 t/m 32 sporen

Behringer X32

Dit zijn de mogelijkheden:

• Mixer met ingebouwde interface: Net als hierboven een mixer met multitrack audio interface. En ook hier heeft Behringer een interessante: de machtige X32. Deze mixer heeft 32 microfooningangen, dus in combinatie met een grote band wil dat wel! De X32 kun je gebruiken als audio-interface, waarbij een aangesloten computer dus 32 sporen opneemt. Daartoe is een speciale USB-expansiekaart reeds ingebouwd. Als je echter voor deze expansie kiest (die moet je dan dus wel even inbouwen), dan kun je de X32 als recorder gebruiken, zonder computer. In combinatie met die expansie is de X32 voor veel bands in principe de makkelijkste oplossing.
• Audio interface met ADAT: Het ADAT-verhaal is nog niet helemaal over. De grote audio-interfaces zullen in de regel maximaal twee ADAT-ingangen hebben. Er is echter een product waar je vier ADAT-interfaces op aan kunt sluiten: de RME Digiface. Als je dit combineert met viermaal de eerder aangestipte ADAT-interface, dan heb je dus een 32-kanaals USB-interface met 32 Midas-preamps, voor een bedrag dat verbazend scherp is – scherper dan de X32 met die expansie.

33 t/m 48 sporen

Motu 24 Ai

Eén optie:

• Audio interface met ADAT: We doen er nog eentje: de Motu 24 Ai. Deze audio interface heeft drie inputs voor ADAT (dus 24 digitale sporen) én nog eens 24 lijningangen via D-Sub. Die line-inputs kun je gebruiken voor synthesizers, stage-piano’s, maar bijvoorbeeld ook de output van effectapparatuur, als je dit live wilt opnemen. In de meeste gevallen wil je die effecten – zoals galm – juist niet in je opname hebben. Maar iemand die aan human beatboxing doet, en daar allerlei apparatuur voor gebruikt, die zul je juist wél met effecten op willen nemen. Ook bestaan er synthesizers die meerdere sets outputs hebben. Op die manier kun je bijvoorbeeld een pianoklank met strijkers samen bespelen terwijl piano en strijkers wel elk naar hun eigen outputs gaan en dus los op te nemen zijn. Die D-Sub is bedoeld om de boel een beetje compact te houden, want 24 stuks 6.3 mm connectoren zou het formaat van de interface aanzienlijk vergroten. Je hebt er dus breakout-kabels voor nodig, maar net als de interface zelf zijn dat eenmalige investeringen. Alles opgeteld kom je aan maximaal 48 sporen die je simultaan kunt opnemen met een computer.

Nog even dit

Dit artikel richt zich op bands die weten wat ze muzikaal gezien willen, en dit vooral zélf willen doen. Qua investering zijn alle ADAT-combinaties erg bereikbaar voor een band. De wat grotere studio’s zullen wellicht heel andere keuzes maken, en met systemen als Dante en MADI werken – die prijzen zijn ook beduidend hoger. Voor dergelijke studio’s is dit artikel niet geschreven.

Zie ook

» Alle audio interfaces
» Audio interfaces met ADAT
» ADAT-interfaces
» Mixers met multitrack audio interface
» Alle mixers
» Portable multitrack-recorders
» Alle Studio & Recording-producten

» Opnames maken – Alles over recording
» Synthesizers opnemen doe je zo
» Cajon opnemen & versterken – Wat is de beste methode?
» Opnames maken van shakers, tamboerijns en andere handpercussie
» De ideale live-opname van je band maak je zo!
» Opnemen met microfoon? Breng de signal chain in kaart!
» Akoestische gitaar opnemen – Gebruik deze basisprincipes
» Hoe hard moet ik geluid opnemen?
» Overspraak in geluidsopnames? Zo voorkom je ‘mic bleed’
» Geslaagde opnamesessies met deze 5 tips voor geluidstechnici
» Hoe je een koor moet opnemen
» Band opnemen: zelf doen of in de studio?
» Hoe neem ik een piano op?
» Drums opnemen: een vak apart

Maarten | Bax Music

Maarten, sinds 2012 fulltime copywriter bij Bax Music, is journalist, muziektechnoloog en componist met credits in tv, film, games en theater. Hij geeft graag tekst en uitleg over alles wat muzikaal gebruikt kan worden.

Uitbreiden van je interface: meer in- en uitgangen mogelijk? Wat is direct monitoring? Podcasten met meerdere mensen tegelijk – Zo doe je dat Recording met DSP en FPGA: de voordelen op een rijtje De ideale live-opname van je band maak je zo! Wat is S/PDIF?