Live editen in Ableton Live in 7 stappen

Een van de mooiste technieken die je met Ableton Live kunt gebruiken om muziek te maken ligt niet eens zo heel erg voor de hand en dat is live editen. Dit is vooral geschikt voor muziekgenres waar snel heen en weer schakelen gewenst is. Drum ‘n bass ligt voor de hand, maar ook andere glitchy soorten muziek lenen zich hier uitstekend voor. Gastblogger Hens Zimmerman legt uit hoe het werkt.

• Wat bedoel je precies met live editen?
• Gebruik een andere track als leidraad
• Stap 1: loops uitkiezen
• Stap 2: twee tracks maken
• Stap 3: de eerste loop toevoegen
• Stap 4: een paar dingen aanpassen
• Stap 5: meer loops toevoegen
• Stap 6: controleren of het werkt
• Stap 7: toetsenbordtoetsen toewijzen
• Drie tips
•     Tip 1: eenheid aanbrengen in de clips
•     Tip 2: clips hergebruiken
•     Tip 3: neem je experimenten op

Wat bedoel je precies met live editen?

We werken voor deze techniek in Session View. Het idee is dat we ritmisch heen en weer schakelen tussen verschillende loops, die allemaal sync met elkaar lopen. Op elk moment is maar één loop hoorbaar. Heen en weer schakelen tussen loops moet in real-time gebeuren en liefst ook nog ritmisch. Dit maakt dat we live kunnen experimenteren met het remixen van muziek. Vaak komen we met gevoelsmatig experimenteren verder dan door alles in ons hoofd uit te dokteren. Deze techniek leent zich vooral voor het vinden van mooie ritmische toepassingen door onze Ableton Live-sessie als muziekinstrument te gebruiken. We zullen het stap voor stap in dit artikel opbouwen. Aan het einde vind je nog een paar tips om het meeste eruit te halen.

Gebruik een andere track als leidraad

Om te voorkomen dat een en ander al te willekeurig gaat klinken, is het fijn om een andere track in Session View te gebruiken als leidraad. Als je beschikt over een Push-controller is dat instrument natuurlijk bij uitstek geschikt voor het heen en weer schakelen, maar geen zorgen: ook met een andere MIDI-controller of zelfs het computertoetsenbord kunnen we live remixen. Die leidraad-track geeft het ritme aan en jij begeleidt deze live met de andere track.

» Push-controllers
» Alle MIDI-controllers

Stap 1: loops uitkiezen

We moeten eerst een keuze maken voor wat betreft het genre muziek en het tempo. Als voorbeeld neem ik een electro beat van 110 BPM, maar jij kunt iets heel anders kiezen. Belangrijk is dat je een paar loops weet te vinden waar je tussen heen en weer wilt schakelen. Dit hoeven niet eens allemaal ritme-loops te zijn. Bass sounds, effecten, synth-loops en zelfs vocals… alles leent zich in principe voor deze techniek. Sterker nog, dezelfde loop kun je een paar keer gebruiken op verschillende manieren. Daar zullen we later ook nog even naar kijken.

Stap 2: twee tracks maken

In Ableton Live maken we een nieuw project aan met twee audio tracks. Alles wat we doen is in Session View, dus daar ’tab’ je naartoe. De eerste track is onze leidraad om wat orde te houden. In afbeelding 2 zie je hoe de groene track daar voor is gereserveerd. Ik heb er één loop in gehangen en het tempo van mijn sessie op 110 BPM gezet. Check of je loop hoorbaar is en ook daadwerkelijk continu blijft spelen en netjes loopt.

Afbeelding 1: De loop die de maat aangeeft.

Stap 3: de eerste loop toevoegen

Zonder aanpassingen starten loops om de beurt opnieuw als je op de pijltjes in de clip-sloten klikt in de Session View van Live. Daarbij houden ze zich aan de global quantization, die meestal op 1 bar (1 maat) staat. Maar dat is niet wat we hier willen. We willen middenin een loop overstappen op hetzelfde punt in een andere loop. En per maat heen en weer switchen is dan veel te grof. Het ligt voor de hand om het per 1/16^e te doen. Als je muziek maakt in een heel hoog tempo kun je ook kiezen voor 1/8^e. Laten we het eerst eens instellen voor één loop. Kies een loop uit je verzameling of uit de Browser van Ableton Live.

Afbeelding 2: De eerste loop in een nieuwe track.

Stap 4: een paar dingen aanpassen

We moeten nu een paar dingen aanpassen in de eigenschappen van deze loop. In afbeelding 3 kun je volgen wat we aanpassen.

• Quantize zetten we op 1/16, zodat we op 16^e noten kunnen schakelen tussen onze loops, zoals we bij de vorige stap al bespraken. Dit forceert dat we op 16^e noten schakelen, waardoor het effect veel strakker klinkt dan wanneer we geen Quantize instellen.
• Legato moet geselecteerd zijn, zodat de loops continu doorspelen, ook als we ze niet horen.
• RAM moet geselecteerd zijn. Ableton Live is super efficiënt met het streamen van disk, maar voor deze toepassing toch niet snel genoeg. Door RAM te selecteren worden loops in het geheugen van je computer geladen, waarmee razendsnel schakelen mogelijk wordt.

Afbeelding 3: Cruciale instellingen voor deze techniek.

Stap 5: meer loops toevoegen

Met maar één loop valt er natuurlijk niks live te editen. We voegen dus nog een aantal loops toe, onder elkaar in dezelfde track. Al deze loops moeten dezelfde settings krijgen: Quantize 1/16, Legato en RAM. Je kunt eerst een aantal loops in de verschillende Session View-sloten slepen en deze dan met de Shift-toets allemaal selecteren. Op die wijze kun je de instellingen in één keer voor alle geselecteerde clips aanpassen. Het mooie is dat Live je helpt om te zien of je de instellingen allemaal hebt aangepast. In afbeelding 4 zie je dat RAM nog schuin doorstreept is, wat betekent dat RAM nog niet voor alle clips ingesteld is.

Afbeelding 4: RAM nog niet voor alle clips ingesteld.

Stap 6: controleren of het werkt

Nu begint de pret! Om te controleren of alles werkt, klikken we op het playback-pijltje van onze leidraad-clip in de linker track. Je kunt nu met de muis van je computer kijken of je in real-time kunt schakelen tussen de loops in de tweede track.

Afbeelding 5: Live schakelen tussen een hoop tracks.

In afbeelding 5 zie je hoe het er bij mij uitziet. De muis is alleen niet de meest geschikte controller voor deze techniek. De Ableton Push 2 is de ideale controller om live te schakelen tussen de verschillende clips. Aan het rode randje in afbeelding 5 zie je al dat ik de Push hiervoor gebruik. Maar het is ook eenvoudig om een paar toetsen op je computerkeyboard toe te wijzen aan de clip playback buttons.

Stap 7: toetsenbordtoetsen toewijzen

In deze stap wijzen we de toetsen Q, W, E, R, T, Y, U en I toe aan de clip playback buttons. Zelfs als je over een Ableton Push 2 beschikt is het handig om te weten hoe dit werkt, want soms zul je met de laptop op stap zijn en geen Push bij de hand hebben. Klik eerst op de Key button rechtsboven in het Ableton Live-scherm (afbeelding 6). Ableton Live springt dan in keyboard mapping-modus, en je kunt toetsen toewijzen aan bijna alle bedieningselementen. In dit geval klikken we eerst met de muis op een clip in onze tweede track en dan op een toets die deze moet starten. Dit proces herhalen we voor alle 8 clips.

Afbeelding 6: Keyboard mapping-modus instellen.

In afbeelding 7 zie je hoe het er dan uitziet. We kunnen nu clips starten met de toegewezen toetsen van ons computertoetsenbord.

Afbeelding 7: Toetsenbord toetsen toegewezen aan clip-sloten.

Als je tevreden bent en aan elke clip een toets hebt toegewezen, klik je nogmaals op de Key-knop rechtsboven. Live springt dan weer in de normale modus en je kunt helemaal losgaan. Hieronder hoor je mijn geschakel met 8 experimentele loops:

Afbeelding 11: Het resultaat van onze live editing-sessie in Arrangement View.

Zie ook

» Push-controllers
» Alle MIDI-controllers
» Ableton Live
» Alle Studio & Recording-producten

» Live coding in Ableton Live – Verrassend expressief
» Ableton Note – Leer werken met dit muzikale kladblok
» Arrangement templates in Ableton Live: kopiëren = inspireren
» Akkoorden ontdekken in Ableton Live – Gebruik deze tools!
» Menselijkheid en variatie in Ableton Live
» Zo gebruik je MIDI Polyphonic Expression (MPE) in Ableton Live
» Hoe maak je een beat?
» Mixen & masteren van muziek – Leer het hier!
» Leer zelf klanken maken met FM-synthese

Gastblogger Hens Zimmerman

Hens Zimmerman (1967) groeide op in Afrika, waar hij al vroeg werd blootgesteld aan complexe ritmes. Na een jeugd vol bandrecorders en cassetterecorders is Hens tegenwoordig freelance post-productie-mixer voor heel veel televisieprogramma’s, podcasts en bedrijfsfilms. Zijn eigen podcast Zimmerman in Space (NPO Radio 1 en 2) kan rekenen op een vaste schare fans. Ook is hij beta-tester van Pro Tools en McDSP, reviewer bij Bax Music en liefhebber van Eurorack-modules.

AKAI ‘The Essential Collection’ Sample Tools by CR2 – Inhoud van het pakket Arrangement templates in Ableton Live: kopiëren = inspireren Ableton Note – Leer werken met dit muzikale kladblok Menselijkheid en variatie in Ableton Live Live coding in Ableton Live – Verrassend expressief Zo gebruik je MIDI Polyphonic Expression (MPE) in Ableton Live