Wat is het verschil tussen een keyboard en een synthesizer?

Qua uiterlijk zijn ze soms vergelijkbaar: het keyboard en de synthesizer. Maar hoe zit het met de functies, de klanken en de bediening? We leggen het uit!

Verschil in het kort

Een keyboard is gericht op mensen die meteen aan de slag willen met een groot aantal kant-en-klare klanken en automatische begeleidingen. In alle denkbare muziekstijlen!
De synthesizer is gemaakt voor de muzikant die vooral aan de slag wil met zélf klanken maken en/of aanpassen. Tot in het kleinste detail!

Natuurlijk zijn er keyboards die eigenschappen lenen van de synthesizer, en andersom. Dit zijn de uitzonderingen die de regel bevestigen.

Wat kunnen keyboards?

Keyboards zijn het populairst. Heel simpel gezegd is dit instrument bedoeld om liedjes mee te spelen. En wel meteen! Het is een kwestie van aansluiten op het stopcontact en spelen maar. Dankzij de ingebouwde speakers heb je verder niets nodig.

Je krijgt allereerst enorm veel klanken, zoals piano, orgel, blaasinstrumenten, gitaren, strijkers, koren en synthetische klanken. Daarnaast bezit vrijwel ieder keyboard een arsenaal aan automatische begeleidingen. Deze worden ook wel ritmes of styles genoemd. Kies bijvoorbeeld een tango of een mars, en met één druk op de startknop gaat de muziek meespelen met je spel. Meestal gebruik je de linkerhand om akkoorden te spelen. De automatische begeleiding zal deze akkoorden automatisch volgen. Natuurlijk kun je ook zonder deze styles spelen.

Hoe zit het met de bediening? Keyboards zijn gemaakt om eenvoudig mee te kunnen werken. De duurdere modellen bieden veel meer mogelijkheden, maar ook hier blijft de bediening redelijk intuïtief en begrijpelijk. Heb je nog nooit op een keyboard gespeeld, dan is het natuurlijk altijd even wennen. Het zijn tenslotte een boel knopjes. Overigens zie je steeds vaker dat de iets duurdere apparaten een touchscreen hebben (aanraakgevoelig scherm), wat de bediening extra makkelijk maakt.

Gebruiken professionals ook keyboards? Ja, maar dan hebben we het vooral over de solo-entertainers. Bijvoorbeeld zangers die zichzelf begeleiden door uit hun keyboard een compleet orkest te toveren. Andere professionele muzikanten zullen niet gauw een keyboard gebruiken. De toetsenist van een band wil zijn sounds vaak heel precies aanpassen en maakt natuurlijk geen gebruik van automatische begeleidingen. Verder heb je op het podium of in de studio niets aan ingebouwde speakers. Het geluid gaat rechtstreeks naar een mengpaneel.

Handig om te weten:

Meestal is de rechterkant van het keyboard gereserveerd voor de bediening van de instrumenten. Hier kies je bijvoorbeeld het instrument waarmee je gaat spelen. Aan de linkerkant zitten de automatische begeleidingen. Hier kies je bijvoorbeeld een tango of een mars, en met één druk op de startknop gaat er een complete band meespelen.
Zie voor het verschil tussen het keyboard en de digitale piano ons blog hierover.
Op het podium zie je vaak de ‘stage piano‘. Dit type instrument (zonder speakers) is bedoeld voor de live-toetsenist die vooral hoge kwaliteit piano- en orgel-klanken nodig heeft en bijpassende, zwaardere toetsen.

Wat kunnen synthesizers?

Synthesizers zijn bij uitstek professionele apparaten. Ze komen voor in studio’s en bij professionele live-acts. In de kern is een synthesizer een grote verzameling klanken die ofwel zelf gemaakt kunnen worden, ofwel door de fabrikant gemaakt zijn. Bovendien kun je ze nauwkeurig aanpassen aan je wensen. Verder zijn de klanken over het algemeen van hogere kwaliteit dan de geluiden die in keyboards zitten. Het zijn dan ook dit soort synthesizers die je hoort bij ‘producers’ in genres als pop en media.

Synthesizers zijn grofweg op te delen in twee groepen. Laten we ze de ‘knutselsynthesizers’ en de ‘imitatorsynthesizers’ noemen. De eerste groep is echt gemaakt voor de synth-freaks: de producers die het aandurven om zelf klanken te maken en/of compleet te veranderen. Dit soort synthesizers is vaak voorzien van een scala aan knopjes, draaiknopjes en schuifjes. Op die manier kun je lekker snel de klank veranderen, zonder eerst door menuutjes te hoeven klikken. Imitatorsynthesizers kunnen in veel gevallen hetzelfde als knutselsynthesizers, maar hebben andere looks. De bedieningselementen zitten wat meer verborgen, bijvoorbeeld in een menustructuur die zichtbaar is op een LCD-display.

Automatische begeleidingen ontbreken op een synthesizer. Een muzikant in een band wordt tenslotte al begeleid door zijn collega’s. En de muzikant in een studio neemt zijn partijen simpelweg één voor één op. Ook ingebouwde speakers komen we doorgaans niet tegen op een synth, omdat het geluid gewoonlijk rechtstreeks naar een mengpaneel of hoofdtelefoon gaat.

Handig om te weten:

Synthesizers zijn er in alle soorten en maten. Er bestaan synthesizers waarmee je alleen maar een heel specifiek soort klanken maakt, maar er zijn ook modellen die enorm veel verschillende klankmogelijkheden hebben. Ook zijn er synths waarmee je vooral de typische ‘synthetische’ klanken maakt, terwijl andere synthesizers ook heel realistische imitaties bieden van bijvoorbeeld piano’s en andere ‘echte’ instrumenten.

Kortom

“Ik ga op keyboardles.”
- Een keyboard is de juiste keus!
“Ik wil gewoon lekker muziek maken en niet stoeien met moeilijke instellingen.”
- Dan is een keyboard het antwoord!
“Ik ga mijn eigen muziek produceren.”
- Kies voor een synthesizer plus bijvoorbeeld DAW-software en een audio interface. Andere mogelijkheid: een MIDI-keyboard in combinatie met een DAW en software-instrumenten.
“Ik ben toetsenist in een band.”
- Synthesizer of stage piano. Ga je thuis oefenen, dan sluit je een hoofdtelefoon aan, een set actieve speakers of een ‘keyboard-versterker‘.
“Ik wil thuis pianospelen en automatische begeleidingen zijn niet belangrijk.”
- Dan is een digitale piano een betere keus. Zie ook ons blog hierover.
“Ik begeleid een koor en ik heb geen ingebouwde speakers of automatische begeleidingen nodig.”
- Dan kun je een stage piano overwegen. Dan heb je betere piano- en orgelklanken en betaal je niet voor functies die je niet gebruikt.

Blogs en video’s

Vragen? Zet je vraag hieronder of neem contact met ons op!

Maarten | Bax Music

Maarten, sinds 2012 fulltime copywriter bij Bax Music, is journalist, muziektechnoloog en componist met credits in tv, film, games en theater. Hij geeft graag tekst en uitleg over alles wat muzikaal gebruikt kan worden.