Een vraag die regelmatig voorbij komt is: ‘Hoe sluit ik mijn keyboard of digitale piano aan op een mengpaneel of keyboardversterker?’ Misschien ga je het voor eerst optreden, een thuis-studiootje/oefenruimte inrichten of wil je je toetsinstrument gewoon wat meer power geven. Hoe dan ook, in het begin zijn al die verschillende aansluitmogelijkheden een beetje overweldigend. Gelukkig is het meestal niet ingewikkeld. Lees gauw verder!

Onthoud dat als je gaat optreden er negen van de tien keer een geluidsman aanwezig is die je instrument voor je zal aansluiten. Je hoeft dan in principe niets anders mee te nemen dan je eigen setup. Bekabeling en ander toebehoren heeft het geluidsbedrijf. Verwacht je dat er geen professioneel bedrijf aanwezig zal zijn, dan is het natuurlijk heel verstandig om zelf wat spullen mee te nemen. Zorg dan wel voor lange kabels.

Zo kun je je keyboard aansluiten op een versterker of mengpaneel

In het kort

In de meeste gevallen kun je heel simpel een 6.3 mm mono-jack-kabel gebruiken. Deze sluit je aan op de L/Mono-uitgang van je keyboard/piano. Aan de andere kant doe je de kabel in een mono-ingang van het mengpaneel of de keyboardversterker. Zitten er andere aansluitingen op jouw apparatuur? Of is stereo-geluid heel belangrijk? Lees dan verder!

Het keyboard / de digitale piano

De meeste keyboards hebben twee ‘line’-uitgangen. Dit zijn 6.3 mm jack-uitgangen die naast elkaar aan de achterkant van je instrument zitten. Bij de linker uitgang staat meestal L/Mono (of L/L+R) en bij de rechter uitgang staat R. Je kunt ervoor kiezen om beide uitgangen te gebruiken, of alleen de L/Mono-uitgang. In veel gevallen kun je gewoon L/Mono gebruiken, maar als je keyboard stereo-geluiden heeft, bijvoorbeeld een effect dat van links naar rechts loopt of een ruimtelijk pianogeluid, dan zou je beide uitgangen kunnen gebruiken.

Opmerking: Ga je optreden? Onthoud dan dat stereo-geluid op het podium lang niet zo belangrijk is als in je woonkamer. Om stereo goed te ervaren, moet je namelijk in het midden zitten. Maar in een zaal zal een deel van het publiek bijvoorbeeld helemaal links staan. Die mensen krijgen dan weinig mee van die spannende, ruimtelijke effecten uit je keyboard. Wees dus niet bang om je keyboard in een live-situatie gewoon mono aan te sluiten.

Een keyboard met links een grote koptelefoon-uitgang (6.3 mm stereo-jack) en rechts twee line-uitgangen:

Zo kun je je keyboard aansluiten op een versterker of mengpaneel

Het mengpaneel / de (keyboard)versterker

Goed, nu de andere kant: het mengpaneel (ook wel mixer genoemd) of de versterker. Als we het hebben over een versterker, bedoelen we in dit geval een speciale keyboardversterker (ook geschikt voor digitale piano’s en synthesizers). We hebben het in ieder geval niet over een home-audio-installatie. Dit is niet aan te raden omdat de (vaak veel zwakkere) speakers kapot zouden kunnen gaan.

  • Mixer/versterker-situatie 1: Sommige keyboardversterkers hebben simpelweg één 6.3 mm mono jack-input. Sluit de 6.3 mm mono jack-kabel aan op de L/Mono-uitgang van je keyboard (indien aanwezig) en de andere kant op een mono line-ingang van de versterker of het mengpaneel. Zie de afbeeldingen hieronder.
  • Mixer/versterker-situatie 2: Mengpanelen (en soms ook keyboardversterkers) hebben meestal minstens één stereo-kanaal. Dat herken je aan twee 6.3 mm jack-ingangen die boven elkaar zitten. Gebruik in dat geval simpelweg twee 6.3 mm mono jack-kabels. Die sluit je aan op de L/Mono- en de R-uitgangen (indien aanwezig) van het keyboard, en aan de andere kant op de twee ingangen op het stereo-kanaal van het mengpaneel of de versterker.
  • Mixer/versterker-situatie 3: Zijn er op je mengpaneel/versterker alleen maar meerdere mono-kanalen beschikbaar, maar wil je toch stereo-geluid? Geen probleem, sluit de L/Mono-uitgang van het keyboard aan op bijvoorbeeld mono-kanaal 1, en de R-uitgang op mono-kanaal 2. Je moet er nu alleen voor zorgen dat: 1) het volume van beide kanalen altijd op precies dezelfde stand staat, zodat links niet harder of zachter klinkt dan rechts, en dat 2) de pan-knop van het linker kanaal helemaal naar links staat en het rechter kanaal helemaal naar rechts.
  • Mixer/versterker-situatie 4: Een lastige situatie. Je hebt een keyboard/piano met alleen maar een koptelefoon-uitgang (stereo dus), en nu wil je deze aansluiten op een keyboardversterker die enkel één mono-ingang heeft. Helaas, een kabel is niet bedoeld om een stereo-signaal om te zetten naar een mono-signaal. Met kabels kun je niet mixen. Ik zal niet zeggen dat je geen geluid krijgt, maar het zal zeer waarschijnlijk niet klinken zoals het hoort. Twee mogelijke oplossingen: een mooie en een minder mooie.
    – De mooie oplossing is om een mengpaneel ertussen te plaatsen. Sluit het keyboard aan op het mengpaneel zoals uitgelegd bij Keyboard-situatie 3. Let op: sluit de twee mono-stekkers aan op twee mono-kanalen van de mixer, zoals uitgelegd bij Mixer/versterker-situatie 3, dus niet op een stereo-kanaal. Laat in dit geval de pan-knoppen in het midden staan! Gebruik tot slot de L- of R-uitgang (maakt niet uit) van de ‘Main output’ van het mengpaneel en sluit deze met een 6.3 mm mono jack-kabel aan op de ingang van je keyboardversterker. Deze oplossing is alleen geschikt voor mixers die afzonderlijke Main outputs hebben voor links en rechts (de meeste mixers hebben dit).
    – De minder mooie oplossing is om de kabel van Keyboard-situatie 3 direct aan te sluiten op de keyboardversterker, dus zonder mengpaneel ertussen. Natuurlijk houd je dan één losse stekker over (maakt niet uit welke): deze laat je er gewoon los naast hangen. Nadeel is dat je nu één kant van het stereo-beeld hoort. Bij veel klanken zul je dit niet of nauwelijks merken, maar wel bij bijvoorbeeld een effect dat van links naar rechts gaat of bij een heel ruimtelijk pianogeluid. In dat laatste geval zullen de lage tonen (links) te hard of te zacht klinken ten opzichte van de hoge tonen (rechts). Probeer het uit en kijk of je het acceptabel vindt.

Opmerking: de meeste keyboardversterkers hebben maar één ingebouwde speaker. Dat wil zeggen dat ze gewoon mono klinken, ook al zijn ze uitgerust met een stereo-kanaal! Dat stereo-kanaal is er meestal alleen maar om gemakkelijk een stereo-bron aan te kunnen sluiten.

Hieronder een eenvoudig mengpaneel. Kanalen 1 en 2 zijn beide mono-kanalen, geschikt voor bijvoorbeeld een microfoon (‘mic’) of een audio-apparaat zoals een keyboard (‘line’). Kanaal 3/4 is een stereo-kanaal, met een ingang voor het linker kanaal (left) en het rechter kanaal (right).

Zo kun je je keyboard aansluiten op een versterker of mengpaneel

Hieronder een keyboardversterker met meerdere aansluitmogelijkheden. Links een mono-kanaal (tevens geschikt voor microfoon), daarnaast een stereo-kanaal met aparte ingangen voor links en rechts. Kanaal 3 is weer een mono-ingang die vanwege het ‘Hi-Z’-kenmerk ook goed te gebruiken is voor een snaarinstrument met jack-uitgang, zoals een elektrische of elektrisch-akoestische gitaar/basgitaar.

Zo kun je je keyboard aansluiten op een versterker of mengpaneel

MIDI-keyboard

Het is ook mogelijk dat je een MIDI keyboard gebruikt. Een MIDI-keyboard maakt van zichzelf geen geluid. De geluiden komen uit je laptop of computer.

  • Je kunt je computer of laptop eventueel direct aansluiten via zijn hoofdtelefoon/line-uitgang. Dit doe je met een 3.5 mm stereo mini-jack naar 2 x 6.3 mm mono-jack.
  • Als je een losse audio interface gebruikt bij je laptop (aan te bevelen vanwege de betere geluidskwaliteit), is de kans groot dat deze is voorzien van twee 6.3 mm mono jack-uitgangen. In dat geval kun je twee mono-kabels gebruiken en aansluiten op twee inputs van je mengpaneel of versterker.

Voor verdere instructies verwijs ik je naar mijn uitleg van daarnet.

Zo kun je je keyboard aansluiten op een versterker of mengpaneel

DI-box nodig voor keyboard/piano?

Een DI-box, of in het kort ‘DI’, is een klein apparaatje dat van een ongebalanceerd signaal een gebalanceerd signaal maakt. Dat is een ingewikkeld verhaal waar je in dit artikel meer over kunt lezen. In de meeste gevallen werkt het prima als je je keyboard direct aansluit op een line-input van een mixer of audio interface. Toch gebruiken geluidstechnici vaak een DI-box voor het aansluiten van keyboards. Hier hebben ze een aantal redenen voor. Om te beginnen bestaan er mixers die simpelweg geen line-ingangen hebben, maar alleen microfooningangen. Een DI-box maakt het (vaak ongebalanceerde) line-signaal van je keyboard geschikt voor een microfooningang. Meestal kan de DI-box het signaal verzwakken zodat je de microfoon-voorversterker niet overstuurt. De DI beschermt bovendien je keyboard tegen fantoomvoeding. Fantoomvoeding is nodig voor bepaalde microfoons, maar het kan schadelijk zijn voor je keyboard. Op de meeste mixers kun je de fantoomvoeding alleen ‘aan’ of ‘uit’ zetten. Je kunt dat niet per kanaal instellen. Met een DI-box kun je dus met een gerust hart je condensatormicrofoons voorzien van fantoomvoeding zonder de output van je keyboard te frituren. Als je meerdere elektrische audio-apparaten op elkaar aansluit kan er een brom ontstaan. Meestal is een aardlus de oorzaak. In de meeste gevallen heeft een DI-box een ‘ground-lift’ schakelaar. Hiermee doorbreek je de aardlus en heb je geen last meer van de brom. Zoals je al eerder kon lezen, hebben de meeste keyboards ongebalanceerde uitgangen. Zolang je geen hele lange kabels gebruikt is daar niets mis mee, maar als het signaal van je keyboard helemaal van het podium naar de zaalmixer moet, kun je last krijgen van signaalverlies en ruis. Een DI gaat dit signaalverlies tegen en verwijdert de ruis.

Hieronder een voorbeeld van een DI-box-aansluiting. Als stereo-geluid niet zo belangrijk is, kun je natuurlijk ook een mono-DI-box gebruiken. Een kabel vanaf de DI-box naar het mengpaneel is gewoonlijk een XLR-kabel.
Zo kun je je keyboard aansluiten op een versterker of mengpaneel

Zie ook

» Keyboard of digitale piano aansluiten op tablet/smartphone?
» Twee USB-microfoons op één computer aansluiten – Kan dat?
» Zo kun je een microfoon aansluiten op de computer
» Platenspeler aansluiten op versterker of speakers
» Hoe kan ik een gitaar aansluiten op mijn computer?
» Hoe kan ik mijn microfoon aansluiten op een speaker?
» Kan ik een microfoon op mijn keyboard aansluiten?
» Hoe moet ik speakers aansluiten op mijn geluidsapparatuur?
» Hoe sluit ik studiomonitors aan?
» Help, mijn MIDI-keyboard maakt geen geluid!
» Alle toetsenisten-blogs

» Gewone jack-kabels
» Jack-verloopkabels
» XLR-kabels
» Alle audiokabels
» DI-boxen
» Mengpanelen
» Keyboardversterkers
» Audio interfaces

» Keyboards
» Digitale piano’s
» Stage piano’s
» Synthesizers
» Alle Toetsinstrumenten & Accessoires

Kan ik een microfoon op mijn keyboard aansluiten? Hoe moet ik speakers aansluiten op mijn geluidsapparatuur? Platenspeler aansluiten op versterker of speakersPlatenspeler aansluiten op versterker of speakers Keyboard of digitale piano aansluiten op tablet/smartphone?Keyboard of digitale piano aansluiten op tablet/smartphone? Hoe kan ik mijn microfoon aansluiten op een speaker?Hoe kan ik mijn microfoon aansluiten op een speaker? Gebalanceerde en ongebalanceerde aansluitingen uitgelegdGebalanceerde en ongebalanceerde aansluitingen uitgelegd
Geen reactie

Nog geen reactie...

Laat een reactie achter