Het engelse werkwoord 'to monitor' betekent 'in de gaten houden'. Monitor-speakers zijn dus bedoeld om kritisch mee naar muziek te luisteren en om te anticiperen op wat je hoort tijdens het mixen en masteren. In tegenstelling tot hifi-speakers zijn studio-monitoren niet gemaakt om de muziek mooier te maken.
Actieve studio-monitors of passieve studio-monitors met monitorversterker
De meeste populaire studio monitoren zijn actief. Dat betekent dat ze ingebouwde versterkers hebben. Dat is erg handig, want je hoeft ze alleen maar in het stopcontact te steken en op je audio interface aan te sluiten. Verder mag je er ook vanuit gaan dat bij actieve monitoren de versterkers en de drivers goed op elkaar zijn afgestemd en dat er allerlei beveiligingen zijn ingebouwd om te voorkomen dat je ze opblaast. Er bestaan ook passieve studio-monitoren. Het voordeel hieraan is dat je zelf kunt experimenteren met speaker- en versterker-combinaties.
Studio-subwoofers
Een studio-subwoofer is een speaker die alleen lage tonen laat horen. Dit kan een goede aanvulling zijn als je nearfield-studiomonitoren te weinig bereik hebben in het laag. Feitelijk maak je van je 2-weg-monitoren een 3-weg-systeem. Behalve het vergrote frequentiebereik krijgt je monitor-setup met een subwoofer ook een groter dynamisch bereik. Bovendien kan de woofer van je studio monitoren zich meer richten op de middenfrequenties wat zorgt voor meer definitie. In de meeste gevallen is één subwoofer genoeg, aangezien je in kleine tot middelgrote ruimtes toch niet de richting van het geluid kunt waarnemen onder de 150 Hz.
Studio-boxen of DJ-monitors
Dj's gebruiken monitoren voor 'beat matching'. Tijdens een live-set kunnen ze niet vertrouwen op de zaal-speakers, omdat daar altijd een beetje vertraging in zit door de grote afstand. Daarom staan er altijd één of twee monitoren in de DJ-booth. Deze monitoren moeten vooral flink wat vermogen hebben en extra veel laag kunnen produceren. In tegenstelling tot een studio-omgeving is het voor een DJ dus niet heel belangrijk dat zijn of haar monitoren heel accuraat zijn, je moet ze vooral kunnen voelen. Sommige studiomonitoren, zoals die van KRK, worden door DJ's omarmd vanwege hun geprononceerde laag. Ook worden er vaak actieve fullrange podiummonitoren gebruikt in een DJ-booth.
Studiomonitor-statieven en studiomeubels
Een accuraat stereobeeld en een gelijkmatige frequentierespons vallen of staan bij een goede speakerplaatsing. Met een set goede studiomonitor-statieven zet je je studio-monitoren eenvoudig op de juiste hoogte. Dat is belangrijk, aangezien hoge frequenties heel gericht zijn. In een kleine ruimte zit je al gauw dicht tegen een muur aan. In dat geval kun je de studio-monitoren met tafelstatieven op je bureau zetten. Heb je wat meer ruimte, dan raden we aan om vloerstatieven te gebruiken. Als je de monitorstatieven ook meteen voorziet van studio monitor isolatie, dan zijn je monitoren meteen ontkoppeld van de ondergrond, zodat deze niet meetrilt. Sommige studiomeubels hebben een plateau om je beeldscherm op te zetten. Hier is vaak ook nog wel plek vook een set studiomonitoren.
Studiomonitor-controller
Studiomonitor-controllers zijn er in vele soorten en maten. De eenvoudigste modellen hebben alleen een grote volumeknop. Handig als je audio interface er geen heeft of als deze niet binnen handbereik staat. Een andere goede reden om een monitor-controller te kopen is als je snel wilt kunnen schakelen tussen verschillende sets monitoren. Uitgebreidere monitor-controllers hebben ook handige functies, zoals een mono-knop, een dim-knop of een 'talk back mic'. Als je maar één set studio-monitoren hebt en de volumeknop van je audio interface is binnen handbereik, dan heeft een monitor-controller niet zoveel meerwaarde.
Stereo, mono of 5.1 monitorspeaker-set
Stereo is al decennia lang het meest gangbare format om muziek in aan te bieden. Toch blijft het belangrijk om ook te controleren of je mix overeind blijft in mono. Kleine Bluetooth-speakers bijvoorbeeld, hebben misschien twee speakers, maar die zitten zo dicht bij elkaar dat wat je hoort feitelijk mono is. Naast je stereomonitor-set is het dus ook verstandig om een kleine mono-speaker neer te zetten in je studio. Verder bieden veel streaming-diensten tegenwoordig ook muziek aan in surround-formaten. Als je jouw muziek ook in 5.1, 7.1 of zelfs 7.1.4 formaten wilt kunnen aanbieden, dan is het tijd om te investeren in een surround-monitor-set.
2-weg of 3-weg near field-monitoren
De meeste speakers hebben twee drivers: een woofer en een tweeter. Dit noemen we ook wel 2-weg-speakers. Het geluid wordt bij de ingang door een crossover opgesplitst in hoge en lage frequenties. De lage frequenties gaan naar de woofer en de hoge frequenties naar de tweeter. Door deze taakverdeling komt het hele frequentiespectrum beter uit de verf dan wanneer je slechts één driver zou gebruiken. Bij een 2-weg-speaker moet de woofer nog altijd erg veel voor zijn rekening nemen en dat kan de geluidsweergave vertroebelen. Daarom bestaan er ook 3-weg-speakers. Deze hebben twee crossovers, waarmee het frequentiespectrum wordt opgedeeld in hoge frequenties, middenfrequenties en lage frequenties. Dit brengt een hoop voordelen met zich mee, zoals meer detail in de (uiterst belangrijke) middenfrequenties en een strakkere weergave in het laag. Er zijn echter ook nadelen. Een extra crossover betekent meer crossover-vervorming. Bovendien hebben 3-weg-speakers een extra interne versterker, wat ze aanzienlijk duurder maakt dan 2-weg speakers.
Veelgestelde vragen over studiomonitor-speakers
Wat is een goede studio-monitor?
Een goede studio-monitor laat jou precies horen wat je moet horen om de juiste keuzes te maken tijdens het mixen of masteren. Een goede studio monitor heeft daarom een gelijkmatige frequentierespons en een gedetailleerde weergave zonder distortion.
Welke studio-monitor moet ik kopen?
Houd goed rekening met de ruimte waarin je de studio-monitors gaat gebruiken. Bij heel grote speakers moet je meestal wat meer afstand nemen om een goede klankbalans een een goed stereobeeld te krijgen. De ruimte moet dus groter zijn voor grotere speakers.
Wat zijn studio monitoren?
Studiomonitoren zijn luidsprekers die speciaal gemaakt zijn voor geluidsmixage. Ze bieden een zo neutraal mogelijke klankkleur en zo mogelijk een fasecorrect signaal. Hierdoor maak je mixagekeuzes die goed overkomen wanneer je het resultaat beluistert op andere luidsprekers.
Wat is een actieve studio monitor?
Een actieve studiomonitor is een luidspreker met een ingebouwde versterker, en heeft dus geen externe versterker nodig. Die versterker is ook passend bij de capaciteiten van de betreffende studiomonitor.
Moet ik een actieve of passieve studiomonitors kopen?
Tegenwoordig zijn vrijwel alle studiomonitoren actief, in ieder geval de modellen in het prijssegment waar de meeste producers mee te maken hebben. In zeer grote studio's komen enorme luidsprekers voor die in de muren geplaatst zijn. Dit zijn vaak passieve monitoren. De mixing-engineer kan zo zelf experimenteren met kostbare versterkers. En áls er een keer een probleem met de versterker is, dan hoeft de engineer dus niet die enorme luidspreker uit de kast te halen.
Heb ik een audio interface nodig voor een studiomonitor?
Nee, er gaat een lijnsignaal in een studiomonitor. en die kan uit elke lijnbron komen (computer, synthesizer, CD-speler etc.). Wel is een audio-interface aanbevolen vanwege de kwaliteit van de componenten - bij mixage is je klankreproductie zo sterk als het zwakste component. Bij de gewenste componenten reken we ook gebalanceerde audiokabels, die veel minder storingsgevoelig zijn dan ongebalanceerde kabels. Veruit de meeste audio-interfaces bieden gebalanceerde outputs.
