Wat is de beste capo voor mij?
De capo is een accessoire voor snaarinstrumenten met frets. Hierbij valt te denken aan de akoestische en elektrische gitaar, maar bijvoorbeeld ook de banjo, mandoline en ukelele. 'Capo' is overigens de verkorte vorm van capodastro of capodastre. Daarnaast wordt ook wel de term barréklem gebruikt. Deze Keuzehulp is bedoeld om je een beter beeld te geven van waar een capo voor wordt gebruikt, hoe het werkt en welk type je het beste kunt gebruiken voor jouw instrument. Staat je vraag er niet bij? Neem gerust contact met ons op!
Wat is het? | Toepassingen | Bevestiging | Soorten | Instrument | Partial | Prijs | Meer
1. Wat is een capo?
Met een capo kun je bijvoorbeeld alle snaren van een gitaar een aantal halve tonen hoger laten klinken. Een belangrijk voordeel is dat de vingerzetting hierbij niet verandert. Je kunt dus gewoon de akkoorden spelen zoals je ze hebt geleerd. Je kunt het zien als een 'extra vinger' die je over de toets tussen twee frets plaatst, net zoals je wijsvinger dit doet bij het pakken van een barré-akkoord. Het voordeel is dat deze vinger nu vrij is. Hierdoor kun je precies zo spelen als normaal, maar dan een aantal tonen hoger.
Je zou kunnen denken dat het woord capo gebaseerd is op de muziekterm 'da capo', die afkomstig is uit het Italiaans en 'vanaf het begin' betekent. Capo komt echter van 'capodastro' en dat is afgeleid van het Italiaanse capotasto. Dit woord betekent topkam. Dat is de kam op de kop van de gitaarhals, waar de snaar klank begint te krijgen. Een toepasselijke naam, want de capo is eigenlijk een soort verplaatsbare topkam.
2. Wat is een praktische toepassing van een capo?
Zoals gezegd, verandert de vingerzetting niet bij het gebruik van een capo. Voorbeeld: stel dat je met veel moeite een gitaarpartij hebt ingestudeerd, maar het nummer blijkt te laag te zijn voor de zanger. Met een capo laat je de gitaar eenvoudig één of meer halve tonen hoger klinken zonder dat je je gitaarpartij hoeft te veranderen.
Daarnaast zie je in songboeken regelmatig de aanwijzing dat je een capo moet gebruiken voor een bepaalde song.
Een ander voordeel - vooral voor de wat meer gevorderde speler - is dat je een heel andere klank aan de muziek kunt geven. Zet de capo bijvoorbeeld bij de tweede fret. Als je nu een normaal D-akkoord speelt, zal dit twee halve tonen hoger klinken, ofwel als een E-akkoord. Je zult daarbij merken dat de klankkleur heel anders is dan wanneer je het normale E-akkoord (zonder capo) zou spelen. Ook bij de speciale 'open stemmingen' wordt er om diezelfde reden regelmatig gebruikgemaakt van de capo.
3. Hoe bevestig je een capo?
Je klemt de capo achter een fret, net zoals je je vingers daar neerzet. En net als je vingers oefent de capo druk uit op de snaren, waardoor de snaren de gekozen fret raken en kunnen trillen. Let op dat je de capo niet te strak bevestigt, om ontstemmen en lakbeschadiging te voorkomen.
4. Wat voor soorten capo's zijn er?
Capo's met riempje ('toggle'-capo's) zijn relatief voordelig, maar het kost meer tijd om ze te bevestigen en je moet twee handen gebruiken. Je kunt de spanning alleen in stappen instellen.
Capo's met schroef schuif je op de gewenste positie waarna je ze aandraait, wat sneller werkt dan een riempje. Met het schroefje bepaal je nauwkeurig de gewenste spanning.
Capo's met klem ('trigger'-capo's) werken als een wasknijper, waardoor verplaatsen zeer snel gaat. Enorm handig in live-situaties! Een nadeel is dat je de spanning niet kunt instellen, waardoor je de kans hebt dat de spanning iets te hoog is (de snaren ontstemmen) of te laag (de snaren gaan ratelen). Verder merk je vooral bij budgetmodellen dat de springveer onderhevig is aan slijtage, waardoor hij in de loop van de tijd spanning kan verliezen.
Andere capo's: er zijn bijvoorbeeld ook speciale capo's die de voordelen van klem- en schroef-systemen combineren. Je betaalt dan vaak iets meer, maar dan heb je ook wat!
5. Welke capo is geschikt voor mijn instrument?
Ten eerste moet je kijken voor welk instrument de capo bedoeld is. Bijvoorbeeld voor gitaar, banjo of mandoline. Daarnaast is de toets-radius (de bolling van de toets) van essentieel belang, omdat de capo op de toets van het instrument komt te liggen. De elektrische gitaar en westerngitaar hebben allebei een bolle toets, wat betekent dat een capo voor deze instrumenten eveneens een ronding moet hebben. Klassieke gitaren hebben een platte toets en vaak een bredere topkam. Een capo moet hier dus bij passen. Bij de specificaties van een gitaar-capo staat altijd vermeld voor welke gitaartypes deze geschikt is.
Capo's voor elektrische gitaar
Capo's voor westerngitaar
Capo's voor klassieke gitaar
Capo's voor 7 / 12-snarige gitaar
Capo's voor banjo
Alle capo's
6. Wat zijn 'partial' capo's?
Gewone capo's liggen over heel de toetsbreedte en bedekken dus alle snaren. Gevorderde muzikanten gebruiken echter ook wel eens kortere capo's. Deze modellen worden 'partial' capo's genoemd. Zo is er de 'Drop D'-capo, die alleen bedoeld is voor de hoogste vijf snaren van een gitaar. Op die manier kun je in een 'drop-tuning' spelen zonder de gitaar opnieuw te hoeven stemmen. Er zijn ook capo's voor drie snaren, genaamd 'short cut'. Hiermee kun je experimenteren met complexe akkoorden en bijzondere klankcombinaties. En er zijn zelfs capo's voor één snaar. Met deze 'fretlocks' kun je een enkele snaar vastzetten in een bepaalde toon. Dit opent een wereld aan bizarre akkoorden en complexe solo's die voorheen onmogelijk werden geacht. Ook voor de 5-snarige banjo bestaat er iets dergelijks: een 'fifth string' capo voor de kenmerkende 'open' snaar van dit instrument.
7. Heb ik een dure capo nodig?
De prijzen van capo's kunnen behoorlijk uiteenlopen. Dit heeft onder andere te maken met de kwaliteit van het gebruikte materiaal, de afwerking en de onderliggende techniek (zie ook vraag 4). Een goed bruikbare capo hoeft in elk geval niet duur te zijn. Als je op zoek bent naar je eerste capo, dan kun je met een model van vijf tot tien euro al een hoop plezier beleven. Het is aan te raden meerdere types uit te proberen, zodat je kunt ervaren wat voor jou het beste werkt.
Links en meer informatie
Productcategorieën
Capo's
Alle gitaar-accessoires
Blogs
Gitaar spelen met capo? Hier moet je op letten
Wat betekent toetsradius bij een gitaar of bas?
