De evolutie van dj-gear

DJ-technologie is constant in ontwikkeling. Het bepaalt voor een belangrijk deel hoe DJ’s draaien en muziek produceren. In dit blog geven we een beknopt overzicht van de geschiedenis en evolutie van DJ-gear en welke technologische ontwikkelingen een rol hebben gespeeld in deze ontwikkeling. Er wordt enkel ingegaan op de game changers; technologieën die van grote invloed zijn geweest op hoe het “DJ-en” er tegenwoordig uitziet. We starten in het jaar 1971 met de introductie van de audiomixer.

Mixer

De mixer kent zijn oorsprong in de radiostudio. Deze nieuwe technologie maakte het voor DJ’s mogelijk door de muziek heen te praten en tracks in- en uit te faden. Clubs pikten vervolgens deze technologie op. De eerste DJ-mixer werd in 1971 geïntroduceerd in New York door Alex Rosner. De mixer kreeg de koosnaam “Rosie” gebaseerd op de naam van de uitvinder en de rode kleur van het toestel. De mixer was ontworpen voor Francis Grasso resident-DJ van “the Haven Club”.

De mixer voldeed aan drie belangrijke voorwaarden: er konden twee audiobronnen tegelijkertijd worden afgespeeld; de DJ kon de muziek voorluisteren over de hoofdtelefoon en de mixer was geschikt voor een stereo-geluidssysteem. Later werden de functionaliteiten van de dj-mixer verder uitgebreid met een equalizer voor elk kanaal, mogelijkheden tot het aansluiten van een effectprocessor en tot slot een cross-fader. Dit is de basis geweest voor de DJ-mixer zoals we die nu kennen.

Draaitafel

Een andere significante gebeurtenis was de ontwikkeling van de platenspeler. Voor lange tijd is de platenspeler enkel een toestel voor het afspelen van vinyl geweest. Dit veranderde door de introductie van de Technics SL1200 MK2. De SL1200 MK2 beschikt over een direct-drive systeem, dit laat de platenspeler zeer snel starten, en nauwkeurige pitch-control, die het mogelijk maakt de snelheid van een plaat te manipuleren. De komst van de mixer en platenspeler stelde DJ’s in staat méér te doen dan enkel een plaat opzetten. Zo werd onder andere het scratchen geboren, het heen en weer bewegen van de plaat zodat er een nieuw geluid ontstaat, en het mixen. De nieuwe technieken maakten het voor DJ’s mogelijk een overgang, overlapping of transitie te maken tussen twee verschillende audiotracks en dit op zo’n manier dat het bijna niet te horen was dat er een nieuwe track werd ingemixt.

De Technics SL1200 MK2 werd de standaard voor club-DJ’s. Sinds 1972 zijn over de gehele wereld meer dan drie miljoen stuks verkocht. De Technics SL1200 wordt alom beschouwd als één van de meest betrouwbare en duurzame draaitafels ooit gemaakt. Veel van de modellen die in de jaren zeventig geproduceerd zijn, worden vandaag de dag nog steeds gebruikt. In de herfst van 2010 kondigde Panasonic, eigenaar van Technics, aan dat de productie van SL1200 draaitafels werd stopgezet.

CDJ

De Pioneer CDJ-500 was de eerste DJ CD-speler voorzien van Master Tempo en Jog Dial of Jog Wheel. Master Tempo is overigens een feature die we tot op heden op alle Pioneer DJ CD-spelers terug vinden, zowel op de CDJ- als CMX-spelers. Het is gebleken dat een Jog Wheel de beste controle biedt over een speler, gezien het feit dat menig producent dit design heeft overgenomen. De introductie van de CDJ-500 mag gezien worden als een keerpunt in de geschiedenis van DJ-gear.

Enkele modellen en varianten volgden waaronder de CDJ-500II, CDJ-500S en CDJ-100S, maar het was pas toen Pioneer haar CDJ-1000 lanceerde in 2001 dat de CD-speler een realistisch alternatief werd voor de draaitafel. In minder dan een jaar was de CDJ-1000 in vrijwel iedere club ter wereld te vinden. De CDJ-1000 werd opgevolgd door een MK2 en later MK3 (met MP3-compatibiliteit) versie. Eind 2009 kende de introductie van de CDJ-2000, het volgende ijkpunt in de ontwikkeling van DJ-technologie. De CDJ-2000 bood DJ’s de mogelijkheid tracks te spelen vanaf een USB-stick. Verder was het mogelijk cue-points te zetten, looping, quantize etc. deels in combinatie met de Rekordbox-software, wat het mogelijk maakt DJ-sets thuis voor te bereiden.

In september 2012 werd de CDJ-2000 Nexus gereleased die enkele subtiele aanpassingen kende ten opzichte van zijn voorganger ten aanzien van een meer intuïtieve workflow, betere Traktor integratie en wifisupport; en onlangs introduceerde Pioneer de XDJ-1000, een CDJ zonder CD-drive met touchscreen. Verrassend werd de XDJ-1000 niet gebracht als vervanger van de CDJ-2000 Nexus, maar voor de meer budget-minded CDJ-850. Dit geeft te denken dat Pioneer met de XDJ-1000 de markt wil verkennen alvorens een vervanger voor de CDJ-2000 Nexus wordt geïntroduceerd. Voorspellingen voor de toekomst blijven natuurlijk nattevingerwerk, maar feit is wel dat Pioneer erom bekend staat goed naar de consument te luisteren en ook daadwerkelijk iets te doen met de kritieken die ze ontvangen. Te verwachten is dat Pioneer haar Rekordbox-platform verder zal uitbreiden, wat betreft integratie met draadloze technologie. De eerste stappen zijn gezet met de lancering van de XDJ-RX, de eerste all-in-one Rekordbox speler.

Digital Vinyl System, DJ Controllers en de Toekomst

Final Scratch zag het daglicht in 2002. Deze DJ-tool is ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf N2IT. Het systeem stelde de gebruiker in staat digitale audiobestanden van een computer te manipuleren via een draaitafel, zodat men dezelfde controle en feel had als dat men een conventionele vinyl zou spelen. Het heeft jaren geduurd alvorens deze DJ-software terrein won, mede dankzij het feit  dat de software na de introductie nog vol zat met kinderziektes. Op dit moment kennen we drie leidende spelers in DVS: Serato, Traktor en het meer budget-georiënteerde Virtual DJ. Op basis van de DVS-technologie begon de ontwikkeling van de digitale DJ-controller. Dit zijn MIDI-controllers of USB-naar-analoog toestellen waarmee men DJ-software aanstuurt die geïnstalleerd is op een PC, laptop of tablet. DJ-controllers hebben de laatste jaren extreem veel gewonnen aan populariteit. Er is op dit moment een trend gaande dat DJ’s meer en meer afstappen van de conventionele draaitafel- en CDJ- setup richting de high-performance controllers.

De grens tussen DJ-en en produceren zal de komende jaren nog meer vervagen. De DJ-software is zo geavanceerd dat het een vrijwel onbegrensde creatieve controle biedt. Tracks kunnen tegenwoordig in real-time ge-edit en geremixed worden; de mogelijkheden zijn eindeloos. Maar waar gaat het naar toe? Zijn we verwend geworden? Eerst kwam de CDJ, toen DVS en tenslotte de DJ-controller. Al deze ontwikkelingen hebben in meer of mindere mate de manier van het DJ-en verandert. De honger naar nieuwe features en functionaliteiten is niet te stillen. Maar het lijkt alsof we nu op een punt zijn aangekomen dat revolutionaire DJ-technologieën schaars zijn. Wat ligt er nog in het verschiet en hebben wij echt nog meer mogelijkheden en functionaliteiten nodig en gaan we in onze zoektocht niet voorbij aan de essentie van het DJ-en? Graag horen wij uw ideeën over dit onderwerp. Deel ze onder dit blog. Ook tips en suggesties voor toekomstige blogs zijn van harte welkom. Tot slot zijn natuurlijk alle courante producten genoemd in dit artikel verkrijgbaar in onze shop.

Serato DJ en de Pioneer CDJ-2000 Nexus in HID mode Pioneer CDJ-3000 first look Blik op de toekomst met de nieuwe Pioneer CDJ-3000 Draaien ‘echte’ DJ’s digitaal of met vinyl? Pioneer helpt DJ’s live performen met Rekordbox DJ Pioneer CDJ-3000 vs. Denon SC6000