Subwoofers aansluiten, hoe doe je dat?

Je doet live-optredens of mixt muziek in een studio. En jouw grote wens is dat de speakers dieper klinken: meer bas! Dus nu vind je dat het tijd wordt voor een subwoofer (of twee). Geen gek idee. Alleen… hoe sluit je zo’n ding aan? We leggen het uit.

Betekenis van termen als 2.1 en topkasten

Het eerste getal is het aantal topkasten dat je gebruikt (dat zijn je gewone speakers) en het tweede getal het aantal subwoofers. Een 2.1-configuratie heeft dus twee gewone speakers (links en rechts) plus een subwoofer. Heb je een 5.1-systeem, dan is dat waarschijnlijk een surround-opstelling, met vijf gewone speakers en één sub.

Hoe je weet of een speaker actief of passief is

Dat controleer je heel simpel:

• Een actieve topkast of subwoofer moet je aansluiten op het stopcontact.
• Bij een passieve topkast of subwoofer kun je dat niet. Je hebt dan een losse versterker nodig.
• Het is mogelijk dat je een combinatie hebt van een actieve subwoofer met passieve topkasten.

Wat is beter: een actieve of passieve subwoofer?

Wat zijn de voor- en nadelen van actieve subwoofers aan de ene kant, en passieve subs aan de andere?

Actief

➕ Het is een kant-en-klare speaker die eenvoudig is om aan te sluiten, omdat je geen externe versterker nodig hebt.
➕ De ingebouwde versterker is al perfect afgestemd op de woofer.
➖ Een actieve subwoofer heeft voeding nodig, dus er moet een extra kabel naartoe.
➖ Een actieve subwoofer is zwaarder.

Passief

➕ Passieve subwoofers zijn lichter dan actieve subwoofers omdat er geen versterker in zit.
➕ Met passieve speakers kun je helemaal zelf je setup samenstellen.
➖ Een passieve subwoofer integreren in een geluidssysteem is ingewikkelder.
➖ Je hebt meer apparatuur nodig.

» Actieve PA-subwoofers
» Passieve PA-subwoofers
» Studio-subwoofers

Mogelijkheid 1: actieve subwoofer + actieve topkasten

Een actieve subwoofer heeft een ingebouwde versterker, net als een gewone actieve speaker. Je sluit een actieve subwoofer daarom aan op de line-out van een mixer of audio interface en NIET op een speakeruitgang van een versterker.

Je hebt in totaal vier audiokabels nodig. Ga vanaf je mixer met twee kabels naar de subwoofer: één kabel voor links (L) en één voor rechts (R). Met de andere twee kabels ga je vanaf de subwoofer naar de topkasten: één voor links, één voor rechts. Let op: je gebruikt de ‘high pass’-uitgang, of iets soortgelijks, en dus niet ‘link’ of ‘output’, omdat het belangrijk is dat niet het volledige signaal naar de tops gaat, maar alleen de hogere frequenties, voor het beste geluid.

De subwoofer maakt intern automatisch een verdeling tussen de lage tonen en midden/hoge tonen. De lage tonen van het linker en rechter kanaal worden samengevoegd en door de subwoofer afgespeeld. De midden en hoge tonen gaan naar de uitgangen waar je je topkasten op kunt aansluiten. Dit is dus hetzelfde signaal wat uit je mixer komt, maar dan zonder de lage tonen.

» Actieve PA-subwoofers
» Actieve PA-topkasten
» XLR-kabels

Mogelijkheid 2: actieve subwoofer + passieve topkasten

Sommige subwoofers hebben de keuze tussen twee soorten uitgangen:

• XLR line out, voor 2 actieve topkasten en
• vergrendelbare speaker-outputs, voor 2 passieve topkasten

Een actieve subwoofer met vergrendelbare outputs heeft aan de binnenkant niet alleen een versterker om zichzelf mee te versterken, maar ook een stereo-versterker om twee externe speakers mee te poweren. Zorg wel dat het totale uitgangsvermogen (in Watt) dat de subwoofer levert aan de topkasten, 1.5 tot 2 keer zo hoog is als de gezamenlijke belastbaarheid van deze topkasten.

Je kunt nu dus kiezen of je actieve of passieve topkasten wilt gebruiken. Het voordeel van passieve speakers is dat ze lichter zijn en je geen aparte stroomkabels hoeft te trekken. De stroom wordt in dat geval geleverd via de speakerkabels vanaf de subwoofer.

» Actieve PA-subwoofers
» Passieve PA-topkasten
» XLR-kabels
» Speakerkabels

Mogelijkheid 3: passieve subwoofer + passieve topkasten

Versterker voor de sub

Passieve subwoofers hebben geen ingebouwde versterker. Je hebt dan een externe versterker nodig. Het is niet mogelijk om de line-out van je mixer te gebruiken. Uit zo’n line-uitgang komt namelijk wel een stroompje, maar dat is zo zwak dat je daar nooit een speaker mee kunt aandrijven. Kortom, het line-signaal vanuit de mixer moet versterkt worden met een versterker. Is dat alles? Nee!

En een topkasten-versterker + crossover

Je hebt ook nog een tweede versterker nodig, om je topkasten aan te drijven. Om de verdeling te maken tussen hoge en lage tonen heb je daarnaast een losse, actieve stereo-crossover nodig. Je sluit de apparatuur aan zoals op de afbeelding hierboven. Dus:

1. De linker en rechter uitgangen van je mixer sluit je aan op de linker en rechter ingangen van je crossover.
2. Sluit de ‘Low’-uitgangen van je crossover aan op de subwoofer-versterker en sluit de versterker-uitgang aan op de speaker-ingang van je subwoofer.
3. Sluit de ‘High/Mid’-uitgangen van de crossover aan op de topkasten-versterker en sluit de versterker-uitgangen aan op de speaker-ingangen van de topkasten.

» Passieve PA-subwoofers
» Passieve PA-topkasten
» Crossovers
» Versterkers
» XLR-kabels
» Speakerkabels

Andere belangrijke producten

» PA-speakerstatieven of Speaker-tussenpalen (om topkast boven sub te zetten)
» Mixers

Stefan | Bax Music

Studio-expert Stefan is in zijn vrije tijd regelmatig in de weer met allerlei apparatuur zoals microfoons, compressors en equalizers. En als hij aan het werk is trouwens ook. Verder is hij ook vaak op het podium te vinden, maar dan als drummer.

Van 2 luidsprekers naar volwaardige PA-speakerset Hoe moet ik speakers aansluiten op mijn geluidsapparatuur? Het verschil tussen passieve en actieve speakers Dynacord – op en top live geluid Heb ik een versterker nodig voor studio-monitoren? Speakers en versterkers: het verschil tussen 2, 4, 8 en 16 ohm