Wat is het verschil tussen DMX- en XLR-kabels?
Gepubliceerd op dinsdag 12 juni 2018
Als je besluit om je verlichting te gaan sturen met een DMX-controller, heb je ook kabels nodig. Met een simpele Internet-zoektocht kom je uit op DMX- en XLR-kabels. Maar wat is het verschil tussen DMX en XLR? En wanneer kies je de een of de ander?
De overeenkomst en het verschil
Als je een DMX– en een XLR-kabel naast elkaar legt, zie je geen verschil. Op beide kabels zijn XLR-connectoren gemonteerd. Zo’n connector maakt het mogelijk om meerdere signalen in een kabel samen te brengen. Je vindt XLR-aansluitingen op zowel audio- als lichtapparatuur. Het verschil zit hem in de weerstand van de kabel. Een XLR-kabel heeft een weerstand van 75 Ohm en is geschikt voor geluidssignalen. Maar de weerstand van een DMX-kabel ligt met 110-120 Ohm hoger en is daardoor geschikt voor verlichting. In de praktijk kun je voor kleine, simpele toepassingen best een XLR-kabel gebruiken. Maar als je een uitgebreide opstelling gaat gebruiken, is het gebruik van DMX-kabels aan te raden
Waarom kies je voor een DMX-kabel?
Met een DMX-kabel kies je voor zekerheid. Zoals gezegd kun je wel een XLR-kabel gebruiken voor lichttoepassingen, maar je loopt dan het risico dat er een storing in het signaal komt. Hierdoor kunnen sommige lampen ineens een eigen leven gaan leiden, terwijl de rest goed lijkt te functioneren. Zo’n signaalstoring zul je niet snel tegenkomen wanneer je twee parren boven een DJ-set hangt gebruikt. Maar zodra je het aantal lampen uit gaat breiden, neemt deze kans al toe. Ook de afstand tussen de besturing en de lampen is van belang. Hoe groter die afstand, des groter de kans op een slecht signaal. Dit kun je voorkomen door een DMX-kabel te gebruiken.
3-pins of 5-pins?
Van origine is een DMX-kabel 5-polig, dus met een 5-pins connector. Maar omdat de fabrikanten van lichtapparatuur steeds meer 3-pins connectoren zijn gaan gebruiken, worden 3-polige kabels nu ook vaker gebruikt. In de echt professionele markt, bijvoorbeeld grote theaterproducties, wordt nog steeds wel 5-polig gebruikt. Dit vanwege de grote hoeveelheid data die over de kabel wordt gestuurd. Een 3-polige connector heeft een aardepen en een positieve en een negatieve datapen. Bij een 5-polige connector komen daar twee pennen voor data bij. Welke van de twee je moet hebben is afhankelijk van de apparatuur waarop de kabel moet worden aangesloten.
DMX-kabel toebehoren
Bij het doorlussen van je DMX-signaal houd je aan het eind van de serie lampen een open signaal over. Om deze lijn af te sluiten kun je een Terminator gebruiken. Dit is een XLR-plug waarin een 110-120 Ohm weerstand is gesoldeerd. Wanneer je veel lampen in een opstelling gebruikt kunnen ook een booster of splitter van pas komen. Hiermee zorg je dat ook de achterste lamp in de serie een sterk signaal doorkrijgt. Voor de specialisten is het interessant om je eigen kabels te maken. Hierbij kun je zelf de lengte van de kabel bepalen en welke connectoren je wilt aansluiten.
Heb jij al eens storingen gehad in je DMX-signaal? Of heb je nog handige tips? Laat ze achter in de comments hieronder.
Zie ook
> Alle Verlichting & Decoratie
> Hoe word ik lichttechnicus?
> Lichtophanging: Wat heb je nodig en wanneer?
> Wat is de beste moving head voor mij?
> Podium-verlichting: help mij kiezen!
Ik lees dat het verstandig is DMX kabel te gebruiken voor lichttoepassing en dus geen ‘XLR microfoonkabel’ te gebruiken bij grotere opstellingen.
Vraag:
Kan ik dan wel straffeloos DMX kabel gebruiken voor microfoon en mengtafel toepassingen?
Ik hoor graag
Dag Frans,
Dat is geen enkel probleem!
Marnix | Bax Music
Sorry, maar meerdere zaken in deze uitleg kloppen niet, of zijn minstens onnauwkeurig uitgelegd:
– Als je DMX en XLR kabel naast elkaar legt zie je wel verschillen, vb. een verschillende markering. Als je de kabel ontmantelt, zie je dat de aders van een DMX kabel getwist zijn, die van een audio kabel doorgaans niet.
– Een XLR kabel voor audio heeft helemaal geen weerstand van 75 ohm, hoe kom je daar bij? Een DMX kabel heeft ook geen “weerstand” van 120 ohm (je kan dit nameten met een gewone multimeter), maar de impedantie voor hoge frequenties is wel 120 ohm (dat toont de multimeter niet).
– Een booster of splitter gebruik je om alle takken van je DMX signaal correct af te sluiten op 120 ohm, zodat geen storende reflecties in de kabel optreden (vervelend als een digitale 1 door reflecties in de kabel omgezet wordt in een reeks enen…). Dat is niet enkel voor de achterste lamp, maar voor alle DMX ontvangers op de lijn van belang. Daarnaast compenseert een booster ook wat eventuele verliezen.