Interview Secret Cinema – Een kick, een hihat, een clap en een geluid
Gepubliceerd op woensdag 17 juli 2024
“Wat is er beter dan wakker worden om acht uur ‘s ochtends, een kopje koffie, en dan meteen het muzikale idee dat je onder de douche had uitwerken in de studio? Soms zit ik daar veertien uur achter elkaar. Ik heb gewoon niet door waar de tijd blijft.” Jeroen Verheij – alias Secret Cinema, alias Grooveyard, alias Meng Syndicate, alias nog twintig aliassen – maakte meerdere house- en techno-klassiekers, gaat als DJ heel de wereld over en experimenteert non-stop. Op zoek naar magie.
Tekst: Marnix Izeboud
In de verte, midden op het grasveld voor het kunstzinnige Amsterdamse wooncomplex staat een man in een tai-chi-houding. Vloeiend gaat hij van de ene naar de andere pose. Jeroen: “Ja, die is daar elke dag.” In de woonkamer staat een meubel met duizend LP’s, niet alfabetisch. “Kijk, het gaat van funk naar disco naar hiphop. En dan van house naar minimal naar techno. En dit zijn de bands: Zappa, jazz…” En wat voor muzikant is Jeroen? De typische zolderkamerproducer? “Dat ben ik zeker. Hoewel ik als tiener muziek maakte in mijn kamer aan de tuin.” Waar zijn studio nu zit? Terug naar de voordeur, een betonnen trap af, de kelder in. In elke hoek apparatuur, desnoods gestapeld, in kasten geduwd, op z’n kant gezet.
Amiga
“Als zestienjarig mannetje ging ik naar Parkzicht, die discotheek in Rotterdam. In de jaren 90 draaiden ze daar Golden Earring en Herman Brood enzo, maar dan ook ineens een blokje Acid House. Ik stond op de dansvloer en dacht: dit is de muziek die ik voor de rest van mijn leven wil maken. Destijds speelde ik games op een Amiga 500 en een paar weken na die dansvloer-ervaring zag ik op een ruilbeurs dat iemand muziek maakte met zo’n Amiga, op vier sporen. Ik vroeg of ik dat programma mocht hebben. ‘Nee.’ Toen vond ik de software Oktalyzer, ook voor Amiga, met zelfs twee keer zo veel sporen. Acht uur per dag leerde ik mezelf hoe je muziek moest maken, met van die lijnen code die naar beneden scrollen.”
Aoeuw
Een kick, een hi-hat, een clap en een geluid. Dat was Sonar System, Jeroens eerste release en meteen ook hit. “Dat was nog nooit gedaan. En het werkte.” Hij gniffelt. “Puur de beperkingen van de Amiga met 512 kB geheugen. Ik had een vinylplaat, volgens mij Tricky Disco, daar zat een ‘ih!’-geluidje in. Dat heb ik gesampled, twee octaven naar beneden gepitcht en dat is het ‘aoeuw’-geluid dat je hoort. Maar de kwaliteit was 8 bit en dat klinkt gewoon gaar op een koptelefoon. Alleen, de magie was dat het ontzettend dik klonk over de speakers van een club.” Dance-pionier Peter Slaghuis was onder de indruk en zorgde ervoor dat Jeroens track op vinyl werd uitgebracht. Sonar System is nog altijd een klassieker onder houseliefhebbers.
AKAI
Jeroen kruipt in een hoek van zijn studio, schuift een Roland TR-8S drumcomputer opzij en trekt een halve meter grote flightcase uit de kast. Hij klikt de koffer open en gaat er op zijn knieën voor zitten: “Daar is ie dan. De AKAI MPC-3000. Volledig werkend. Nieuw gekocht, begin jaren 90. Ik gebruikte hem om drums te programmeren en om mijn Kurzweil K2000RS synthesizer aan te sturen. Met die twee heb ik bijna al mijn hits gemaakt, zoals Mary Go Wild en Timeless Altitude.” Gelukzalig drukt Jeroen zijn vingers met kracht in het rubber van een grote knop. “Aftertouch. Als je harder doordrukt, verandert het geluid. Dan maak je écht een lekker lopende groove.”
Alleskunner
Links van het studiomeubel hangt een Kurzweil K2600 in een rack, een nieuwere versie van de K2000RS. “Ik heb altijd gezocht naar een instrument dat alles kan. In de jaren 70 maakte Kurzweil de eerste text-to-speech-machine voor blinden. Toen heeft Stevie Wonder aan Ray Kurzweil gevraagd om met die technologie een apparaat te maken dat akoestische instrumenten kon nadoen. Dat werd de K250. Ze maakten dan een opname van een echt muziekinstrument en sneden daar een stukje uit. Dat sample was een halve kB geheugen ofzo, maar je had precies de klankkleur van het instrument. Binnen het apparaat wordt dat herhaald en bewerkt om de volledige klank te maken. Ik gebruik mijn Kurzweil nog wel eens. Ongeëvenaarde effecten en warmte.” De knopjes ratelen onder Jeroens bediening. “Ik ken al die shortcuts uit m’n hoofd: 114 is LFO 1, 110 is envelope 2…”
Ambitie
In de uiterste hoek van Jeroens set-up staat een donkerblauwe, hoekige sampler. Een Yamaha SU-700 – “het was eigenlijk een flop” – die uitkwam in 1998. “Tot die tijd deed ik ook mijn live-sets gewoon met de MPC en Kurzweil. In 2008 stapte ik over op live DJ’en met twee laptops. Maar in de tien jaar daartussen deed ik shows met een setup van twee SU-700’s. Ik weet niet wanneer, maar ik ga het zeker weer doen. Ik heb er al vier verzameld: twee om te dj’en, twee reserve. Het is een superintuïtieve machine.” Terwijl Jeroen steeds sneller gaat praten en op drie knoppen per seconde drukt, geeft hij een cursus over cut-offs, mute, master effects, rotaries, resonance, en vooral: snapshots. “Daarmee sla je in één keer al je instellingen op, om later weer op te roepen. Ongelofelijk dat moderne apparaten deze mogelijkheden niet meer hebben. Tenzij…”
At random
“Tenzij je met VCV Rack aan de slag gaat.” Jeroen loopt naar zijn computer en start een programma op. Het lijkt een virtuele kopie van de verzameling modules die boven de Kurzweil hangen, inclusief de spaghetti aan kabels. Jeroen speelt een creatie af: Random_021. “Het is digitaal, maar je kunt er een sound uit krijgen die niet te vergelijken is met welke software dan ook. En alle klanken worden ter plekke gesynthetiseerd. Je hoeft dus niet te scrollen door twintigduizend presets om dat ene basgeluid te vinden dat je in je hoofd hebt.” Naast het toetsenbord staat een controller met verlichte knoppen. “Met de APC Mini programmeer ik live de ritmes van kick, hihat en snare. En met de schuiven bepaal ik in hoeverre de software random variaties mag maken op die ritmes. Hoor je dat?” Hij maakt golvende bewegingen met zijn handen, tovert met zijn vingers.
Algoritme
“Ik genereer de muziek tot ik hoor wat ik wil horen. En als ik denk: dit is een lekkere groove, dan sla ik de instellingen op onder een snapshot. Alle fader-settings, alle kabeltjes. Die kan ik dan terugpakken wanneer ik wil, net als live met de SU-700, maar dan in de studio. En met ‘transit’ ga je vloeiend van de ene naar de andere snapshot. Zo laat je dingen ‘morphen’ op een manier die je nooit van tevoren zou bedenken. Het leeft. Dat is de magie. Als ik een aantal goede snapshots heb gemaakt, druk ik op Record en ga ik muziek maken. Zodra ik de basis heb opgenomen, wekt dat weer nieuwe creativiteit op en ga ik die opname knippen en plakken, en extra geluiden toevoegen. Het is een algoritme dat ik tijdens corona heb ontwikkeld. Toen maakte ik opeens dertig tracks in een maand tijd. Deze methode met VCV Rack is de snelste manier van mijn brein naar de computer.” •
Gear & Software
“Ik heb wel meer, maar dit gebruik ik het meest.”
Audio interface & DSP: UAD Apollo Twin X, UAD Apollo Satellite
Monitorspeakers: ADAM S2V
MIDI-controllers: Beatstep Pro, AKAI APC Mini
DAW Bitwig
VST-plugins: VCV Rack 2 Pro, Omnisphere, Emergent Drums, Native Instruments Komplete (vooral Kontakt Cycles en Reaktor), Arturia V Collection 8, alle Xfer Records Synths, U-He Zebra en FX bundle, UAD All Bundle, Izotope Neutron, Alle Fabfilter-plugins
Synthesizers & samplers: Akai MPC 3000, Roger Lynn, Akai MPC One Retro, Arturia Micro Freak, Arturia Mini Brute, Casio RZ-1 Drum, Elektron Digitone, Elektron Syntakt, Erika Synths Perkons HD-01, Ensoniq ESQ1, Kurzweil K2500RS, Kurzweil K2600R, MacBeth M3X, Novation KS Rack, Roland SH-101, Roland JV1080 (+ alle Expansion Cards), Roland TR-8S, Soma The Pipe, Waldorf Blofeld, Waldorf Pulse, Yamaha DX200, Yamaha SU700 (4 x)
Eurorack-modules: Belgrad Filter, Cylonix Shapeshifter, Make Noise Maths, Mutable Rings, Mutable Ears, Quadrantid Swarm
Effecten: Ensoniq DP4+, Eventide H3000 DS/E, Focusrite Red 3 Comp/Limiter
Effectpedalen: Meris Polymoon, Meris Enzo, Meris LVX, Strymon El Capistan
Hoogtepunten
1991 Sonar System (Meng Syndicate)
1993 Meng’s Theme (Point Blank)
1994 Timeless Altitude (Secret Cinema)
1996 Mary Go Wild (Grooveyard)
1998 Gung Ho (Secret Productions)
2000 Volt! (Secret Cinema)
2001 White Men Can’t Funk (Secret Cinema), album
2002 Muziek met Erik Stok voor Grand Prix d’Annecy-winnende korte film Barcode
2005 Eerste Nederlandse live-act die Mainstage Awakening afsluit (Secret Cinema)
2009 Shake UR Tek-Ass (Secret Cinema), nr. 1 in Beatport charts
2011 Minerals (Secret Cinema), album
2013 Live-afsluiter mainstage 909 Festival (Secret Cinema)
2013 Elektronisch artiest met Rotterdams Philharmonisch Orkest op Blown Away event
2015 Boek over 25 jaar Nederlandse dance vernoemd naar Mary Go Wild
2016 Maximaal (Secret Cinema en Egbert), hit op Drumcode Records
2016 Uitverkochte Silver Boxset, t.g.v. 25 jaar Secret Cinema
2008 tot heden Talentenscout. Helpt o.a. Egbert, Reinier Zonneveld, Enrico Sangiuliano en Olympe naar de top van de scene met boekingsbureau Gem Bookings (met Robert Deutsch)
Dit interview verscheen eerder in Bax Music Magazine 2023.
Marnix werkt sinds 2011 als copywriter bij Bax Music. Een typische all-rounder, maar met zijn ervaring op het gebied van onder meer toetsen, gitaar en zang, voelt hij zich in de categorie Muziekinstrumenten nog het meeste thuis.
Nog geen reactie...