Geen enkele basgitaar die je koopt, is precies afgesteld zoals jij wil. Dat geldt voor tweedehands basgitaren en voor nieuwe. Iedereen heeft een unieke speelstijl en voorkeur. Daarom legt gastblogger en bassist Cor Vos uit hoe je een basgitaar zelf kunt afstellen. Wees gerust, in dit beginnersblog gaan we heus niet schaven aan je topkam of je elementen afstellen. Afhankelijk van je bas heb je waarschijnlijk hoogstens de bekende zeskantsleutel nodig en een kruiskropschroevendraaier!

Basgitaar afstellen voor beginners

Wat voor bassist ben jij?

De een houdt van zo laag mogelijk afgestelde snaren, zodat je makkelijker snelle loopjes kan spelen. De ander speelt fysieker en heeft liever wat hoger afgestelde snaren voor een vollere toon. Is je grote voorbeeld Joe Dart, James Jamerson, Thundercat of Tim Commerford? Ze hebben allemaal verschillende speelstijlen. En net als bij het uitkiezen van je basgitaar is het ook bij het afstellen van je basgitaar in wezen zoeken naar wat voor basgitarist je eigenlijk bent. Dit afstellen kun je heel goed zelf doen, als je het maar op de juiste manier aanpakt. Hier lees je met welke stappen je dit kunt doen.

Vooraf

Veel van wat we hier uitleggen, is niet zo moeilijk. Toch is het sleutelen aan je instrument altijd op eigen risico. Twijfel je? Ga dan naar een expert!

Stap 1. Stem je bas

Zorg, voor je begint, dat je basgitaar gestemd is, voor de juiste de snaarspanning op je bas.

Basgitaar afstellen voor beginners

Stap 2. De hals afstellen

Met de halspen (’truss rod’) kun je afstellen hoe recht je de hals wil hebben. De halspen is een stalen pen in de houten hals van je bas. De gespannen snaren trekken de hals naar voren zodat de hals holler komt te staan en de pen zorgt voor voldoende tegenkracht. Je kunt je voorstellen dat daar heel wat spanning op staat. Het afstellen van je halspen is dan ook een delicaat klusje.

Kwartslag 

Je kunt de halspen meestal afstellen met een zeskantsleutel, aan de bovenkant of onderkant van de hals. Let op dat je de juiste maat zeskantsleutel gebruikt en de zeskant-schroef in de halspen niet doldraait. Ook moet je het afstellen van de halspen voorzichtig doen, dus niet meer dan een kwartslag per keer. Het hout van de hals moet wennen en je wilt niet dat je te ver doordraait en het hout breekt. Zet dan liever je bas een dag weg en laat het hout wennen aan de nieuwe spanning. Wát je ook doet, forceer niet. Ga dan liever naar een expert. De halspen van je basgitaar kan maar één keer kapot.

Basgitaar afstellen voor beginners

Te bol of te hol

  • Als je hals te bol staat, gaan de snaren kletteren op de fretten. Dan moet je de hals holler afstellen.
  • Als je hals te hol staat, komen de snaren te hoog. De hals moet in principe nagenoeg recht tot heel licht hol staan. Je kunt dit zien als je over de lengte van de hals kijkt.

Voor de juiste afstelling gebruik je de snaren als liniaal. Duw de snaar met een hand op de toets bij de eerste fret (de F op de E-snaar) en met je andere hand op de toets ter hoogte van de plek waar de hals op de body aansluit. Vervolgens bekijk je de afstand tussen de snaren en de fret in het midden van de hals: de 7e, 8e of 9e fret. Daar moet dan nog een beetje ruimte tussen zijn. Die ruimte mag iets minder zijn dan de dikte van een bankpasje. Moet de hals rechter voor minder ruimte? Dan draai je een slagje naar rechts voor iets meer spanning en tegenkracht. Als je daarentegen naar links draait, dan verminder je de spanning, wordt de hals holler en komt er meer ruimte tussen de fretten en de snaren.

Basgitaar afstellen voor beginners

Alternatief

Je kunt de hoogte (de ‘actie’) ook meten zoals John Carruthers doet in zijn filmpje hieronder (vanaf 2.54 min). Dan heb je gereedschappen nodig die je hem ziet gebruiken en bij Bax Music kunt aanschaffen. Maar als je goed hebt gekeken naar de ruimte tussen de snaren en de frets en bij  alle noten op je hals hebt getest of er geen fretbuzz is, weet je eigenlijk genoeg. Is de hals goed afgesteld? Dan kun je door naar de volgende stap. Vergeet niet om je basgitaar even opnieuw te stemmen.

Stap 3. De brugzadels

De brug van je basgitaar heeft zadeltjes die je in hoogte kunt afstellen, meestal met een kleine zeskantsleutel. Hier kun je de hoogte van de snaren verfijnen naar jouw wens. Let erop dat wanneer je basgitaar een bolle toets heeft, je de snaren die bolling laat volgen.

Basgitaar afstellen voor beginners

De beste afstand

De afstand tussen de 12e fret en de snaar varieert meestal van zo’n 1,5 mm. tot 3 mm. De dikkere snaren hebben wat meer ruimte nodig dan de dunnere en een klein beetje fretbuzz als je hard speelt, hoeft niet erg te zijn, Scott Devine noemt dat de “raspy sound”. James Jamerson had zijn snaren juist heel hoog staan (‘high action’). Het is een kwestie van wat jou bevalt. Bovendien is elke bas anders – en dus ook de ideale afstelling.

Let op: als je de brugzadeltjes hoger wilt afstellen, draai dan je snaar losser, zodat de spanning eraf is. Anders moet je tegen hoge snaarspanning in draaien en loop je het risico dat je de zeskant-schroef doldraait.

Basgitaar afstellen voor beginners

Stap 4. Intoneren van de basgitaar

Nu kun je aan de slag met de octaafzuiverheid van je basgitaar. Een open E moet op de 12e fret ook een zuivere E zijn, anders zal die snaar vals klinken bij de hogere frets. Met je stemapparaat kun je dit controleren.

  • Als de E op de 12e fret te laag is, dan is de snaar te lang en moet je hem korter maken.
  • Als de E op de 12e fret te hoog is, moet je de snaar dus langer maken.

Je corrigeert dit door de positie van het brugzadeltje aan te passen, meestal met de schroef aan de achterkant van de brug waarmee je het zadeltje in de brug heen en weer kan laten schuiven. Dit doe je natuurlijk voor elke snaar.

Basgitaar afstellen voor beginners

Spelen maar!

Of de afstelling helemaal naar wens is, is een kwestie van spelen en uitproberen. Hoe hard speel je, hoeveel kracht leg je in je spel? Wat voor klank zoek je? Welke techniek gebruik je? Maar vooral: hoe gaaf is het om jouw instrument – en wie je bent als bassist – beter te leren kennen door jouw ideale afstelling zelf te onderzoeken? Eigenlijk weet je het wel wanneer je het gevonden hebt: dan speelt je bas gewoon lekker en klopt het helemaal voor je gevoel. Veel plezier!

Instructievideo’s

Er zijn best wat online video’s te vinden over het afstellen van een basgitaar. Een leuke basleraar is Scott Devine van ScottsBassLessons. Hij noemt dit de “ghetto bass setup”, je bent immers geen expert:

Maar als je naar de legendarische pro’s kijkt, zoals John Carruthers (die je bij Stap 2 zag) of Andy Brauer (hieronder), dan zie je dat het in principe telkens op hetzelfde neerkomt wat je moet doen.

Zie ook

» Gitaar/basgitaar-gereedschap
» Gitaar/basgitaar-onderdelen
» Gitaar/bas laten afstellen door professional
» Basgitaarsnaren
» Alle Basgitaren & accessoires

» Fretboard schoonmaken – Hoe reinig ik de toets van mijn gitaar?
» Wat zijn de beste gitaar-schoonmaakmiddelen voor mij?
» Strap buttons van je gitaar vervangen door strap locks – Hoe?
» Muziekapparatuur repareren – Deze dingen kun je zelf doen
» Gitaar-onderhoud: voeding, temperatuur en luchtvochtigheid
» De basgitaar – Geschiedenis, technieken & tips
» Baslijnen maken – Handleiding voor de bassist
» De contrabas – Leer hem beter kennen
» Fretloze basgitaar: voor- en nadelen
» Topkam van je gitaar vervangen of aanpassen
» Wat is het verschil tussen alnico en keramische elementen?
» Gitaar of basgitaar ‘relicen’ – Wat is dat?
» Wat betekent toets-radius bij een gitaar of bas?
» Basgitaar leren spelen – Alles voor de beginner

Gastblogger Cor Vos
Cor Vos is bassist en zanger bij de Nederlandstalige Indiepopband VOZ uit Haarlem met een mix van electropop, (post-)rock en melancholische poëzie die doet denken aan Talk Talk en The National. Hun muziek is te beluisteren op de bekende muziekplatforms zoals Spotify en Apple Music. Cor Vos schreef eerder muziek voor de Amsterdamse dichter F. Starik bij twee dichtbundels en trad geregeld met hem op, waaronder op Crossing Border. Ook publiceerde hij een roman en een bundel interviews met bekende schrijvers en dichters, en schreef hij met Fons Merkies een levenslied voor de korte film Raak van Hanro Smitsman (Gouden Beer, Internationaal Filmfestival Berlijn).

Gitaar afstellenOnline gitaar kopen: waarom wordt hij niet afgesteld geleverd? Elektrische gitaar afstellenElektrische gitaar afstellen Gitaar of bas stemmen? Hier leer je hoe dat moet! Topkam van je gitaar vervangen of aanpassenTopkam van je gitaar vervangen of aanpassen Geluksgetal 7: waarom een 7-snarige gitaar gelukkig maakt 4- of 5-snarige basgitaar - Welke is de beste keuze voor jou?4- of 5-snarige basgitaar – Welke is de beste keuze voor jou?
Geen reactie

Nog geen reactie...

Laat een reactie achter