Waarom mixen in mono het geheim is tot een betere mix

Vind je het ook wel eens lastig om de verhoudingen in je mix goed in balans te krijgen? Gastblogger en home studio coach Ben van Essen legt uit waarom het geheim tot betere, goed vertalende mixen niet ligt in het gebruiken van meer plug-ins, maar in een simpele techniek: mixen in mono.

De oplossing voor een betere balans?

Jaren geleden kwam ik een Amerikaanse YouTube-video tegen waarin de maker uitlegde waarom je beter in mono in plaats van stereo kan mixen. In eerste instantie vond ik het maar een raar idee. Als de mix toch uiteindelijk stereo wordt, waarom zou je dan alles op zo’n ouderwetse manier afluisteren? Tot ik een keer vastliep met een mix. De verhoudingen wilden maar niet kloppen, de zang verdween in de mix en de lage frequenties waren onduidelijk. Klinkt dit herkenbaar?

Een betere mix in een paar minuten

Na dagen worstelen met plug-ins besloot ik het toch maar eens te proberen. Ik begon af te luisteren in mono en zette mijn studiomonitoren zo zacht dat ik de muziek nog maar net kon horen. Het was alsof een oude radio muziek op de achtergrond afspeelde. Ineens hoorde ik wat het probleem was! De zang viel weg in het geweld van de gitaren, de drums hadden te weinig impact en de basgitaar stond veel te hard. In een paar minuten had ik de aanpassingen gemaakt. De mix was nu beter in balans, maar hoe zou het in stereo klinken? Nerveus schakelde ik de afluistering terug. Zou al mijn werk van de afgelopen dagen voor niks zijn geweest? Niet bleek minder waar. Alsof een wonder was geschied, kon ik nu de instrumenten duidelijk van elkaar onderscheiden. De zang had de ruimte en was goed verstaanbaar en de lage frequenties waren beter in balans. Hoe kon zo’n simpele techniek de oplossing zijn geweest voor een betere mix?

Mono zorgt voor een helikopterview van je mix

Het geeft een kick om je mix zo groots mogelijk te laten klinken. Door stereo panning en effecten als galm, delay en stereo-verbreders kan het lijken alsof je in een grote concertzaal staat en helemaal meegenomen wordt in de muziek. Fantastisch toch? Toch kunnen al deze effecten ervoor zorgen dat je het grote plaatje uit het oog verliest. De basis van elke mix is namelijk een goede balans. Wanneer je als het ware uitzoomt en alle elementen in je mix in het midden (mono) afspeelt, hoor je ineens wat er nu echt bovenuit springt en wat er verdwijnt. Die gitaar die je in in stereo helemaal naar links had gepand moet nu vechten om de aandacht met de zang en de snare. Dit geeft je een beter beeld van wat er echt gebeurt in de mix en openbaart problemen die je anders misschien niet zou horen.

Mixen in mono: belangrijker dan je denkt

Het klinkt misschien als iets uit de jaren 50, maar mono is relevanter dan je zou denken. Luister je wel eens naar muziek op een smartphone of bluetooth-speaker? Loop je wel eens in een winkel of koffiehuis waar muziek aan staat? Juist, je luistert dan naar muziek die in mono wordt afgespeeld. Zelfs de speakers in de meeste tv’s zitten zo dicht tegen elkaar dat je het geluid praktisch in mono hoort. Ook draaien clubs en bars de muziek vaak in mono. Daarom is het van groot belang dat je ervoor zorgt dat je mix overeind blijft staan wanneer deze niet meer in stereo wordt afgespeeld.

Strakkere mixen in vier stappen

Gelukkig is het niet moeilijk om dit in de praktijk de brengen. In vier simpele stappen kun je je mix beter laten vertalen. Klinkt goed toch?

• Stap 1: Begin je mix in mono. Voeg op het einde van je master bus een plug-in toe waarmee je je mix mono kunt maken. In Logic Pro X kan dit bijvoorbeeld met de ‘Gain’ plug-in en in Pro Tools met de ‘AIR Stereo Width’ plug-in.
• Stap 2: Zet je studiomonitoren op een laag volume en maak een balans met alleen de volumefaders.
• Stap 3: Doordat je alle elementen nu bij elkaar hoort, is dit het moment om ruimte te maken en elk instrument een plek te geven met EQ en compressie.
• Stap 4: Schakel terug naar stereo en gebruik eventueel panning en effecten. Je zult zien dat je op deze manier veel sneller een goede balans maakt en je mixen uiteindelijk beter vertalen!
• Bonus-tip: schakel regelmatig terug naar mono om zowel je oren fris te houden als te blijven checken of je balans nog goed is.

De mono-speaker

Een perfecte manier om te mixen in mono is door het gebruiken van een zogenaamde mono-speaker. Dit is een kleine studiomonitor, zoals de Avantone Pro Mix Cube of een bluetooth-speaker als de JAM Hang Up die je op een aparte output op je externe audio interface of monitor-controller aansluit. Zo kun je snel switchen tussen je normale studiomonitoren en de mono-speaker. Het voordeel van een kleine speaker is dat je hier vooral het middengebied duidelijk mee hoort, waar zich de belangrijkste informatie afspeelt.

Je zult zien dat je veel sneller tot duidelijker en beter vertalende mixen komt wanneer je je mix begint in mono. Wat vind jij? Is mixen in mono een raar idee of klinkt het wel logisch voor je?

Zie ook

» Studiomonitoren
» Monitor-controllers
» Monitor-isolatie
» Audio interfaces
» Alle Studio & Recording-producten

» Mix als de pro’s met Mid/Side Processing
» Low end mixen – Hoe je een vol, punchy laag krijgt
» Opleiding tot producer: de moeite waard?
» Subwoofer in je studio – Wanneer (niet) en hoe
» Automation in een DAW: wat het is en hoe je het gebruikt
» Mixen met koptelefoon – (On)verstandig?
» Mixen & masteren van muziek – Leer het hier!
» 5 manieren om je mix harder te laten klinken
» Stereo mixen in 3D: diepte creëren met twee speakers
» Mixen met een mix bus
» Haal alles uit je studiomonitors met absorbers en diffusers
» Compressors, wat zijn het en hoe gebruik je ze?
» Plaatsing van studiomonitoren: waar op te letten

Gastblogger Ben van Essen (Ashton Music Academy)

Ben van Essen is virtuele home studio coach bij Ashton Music Academy en helpt je thuis betere opnames te maken. Hij heeft een blog en YouTube-kanaal met meer dan 100.000 kijkers waar hij wekelijks nieuwe video’s plaatst en je tips & tricks geeft over je home studio. Ook is hij als freelance product-specialist zo af en toe te vinden bij Bax Music Apeldoorn.

Download het gratis Home Studio Mix Stappenplan op ashtonmusicacademy.nl en maak in 7 stappen betere mixen.

foto: Beate Vieth/BeetjeHome

De meest gemaakte fouten tijdens het mixen Mix als de pro’s met Mid/Side Processing Stereo mixen in 3D: diepte creëren met twee speakers Must-have plug-ins voor je productie Moderne pop vocals produceren – Gebruik deze 3 technieken Zo maak je als muziekproducer de perfecte demo voor een label