Wat is de beste instrument-plugin voor mij?
Of je nu amateur of professional bent: in een moderne studio zijn instrument-plugins haast onmisbaar. Het zijn, kort gezegd, muziekinstrumenten in de vorm van software. Piano's, gitaren, drums, orkestinstrumenten, synthesizers, alles wat je kunt bedenken. En je hebt dan geen 'echte' apparaten meer nodig, zoals synthesizers, workstations, keyboards of samplers. (Maar een MIDI-keyboard is wel zo handig!) Dat heeft - zoals je hieronder kunt lezen - behoorlijk wat voordelen. Een andere naam voor instrument-plugins is trouwens 'virtuele instrumenten'. Staat je vraag er niet bij? Neem gerust contact met ons op!
Soorten | Waarom? | Plugins of hardware? | Round robins | Legato | Layers | Keyswitch | Voordelen | Kontakt | Meer
1. Welke soorten instrument-plugins zijn er?
Er zijn grofweg twee groepen: algoritmes en samples. Met algoritmes wordt bedoeld dat de klank 'berekend' wordt met complexe formules. Het gaat dan vaak om technieken als virtueel analoge synthese, FM-synthese, additieve synthese en physical modeling. De andere groep bestaat uit 'samples': opnames van echte instrumenten. Deze sample-synthese heeft veel voordelen op het gebied van klank, maar is vrij statisch. Ofwel, je kunt er relatief weinig aan veranderen. Dat laatste is niet het geval bij algoritmische synthesevormen, maar die klinken dan meestal weer minder realistisch dan samples. Wil je meer weten over sample-synthese, kijk dan bij vraag 5, 6, 7 en 8.
Let op: kijk altijd wat het plugin-formaat is, omdat dit geschikt moet zijn voor je DAW-software. Een bekend formaat is VST. Dit wordt ondersteund door de meeste DAW's.
Alle instrument-plugins
Alle instrument-plugins in VST-formaat
DAW-software
2. Heb ik instrument-plugins echt nodig?
Als je een professionele (of in elk geval een ambitieuze!) producer/componist/arrangeur/orkestrator bent, dan heb je ze eigenlijk wel nodig. Natuurlijk bestaan er nog steeds echte synthesizers en samplers, maar de grootste ontwikkelingen zitten tegenwoordig in software. Voor de allerbeste klank is een instrument-plugin de beste keus!
Vrijwel iedereen die muziekproducties in een studio maakt, gebruikt instrument-plugins. Denk aan componisten voor film, tv, commercials, radio, games, bedrijfsvideo's, songwriting en vele andere genres. Het is echt niet alleen iets voor de jongere generatie, ook een filmcomponist als Hans Zimmer is er helemaal verzot op.
3. Wat is het verschil tussen plugins en hardware?
Omvang! De programmacode, die zorgt voor de 'klankopwekking', kan gewoon hetzelfde zijn. Dus daar zit het verschil niet echt in. Neem als voorbeeld sample-based synthese. Dit is het afspelen van samples, zoals de meeste synthesizers en alle workstations dit doen. Bij een uitgebreid model van een groot merk zitten er tientallen tot enkele honderden megabytes aan klanken in het geheugen. Een enkele keer misschien enkele gigabytes. Maar hoe zit het bij instrument-plugins? De wat grotere plugins kunnen maar liefst honderden gigabytes aan klanken hebben. Dat is een factor honderd of duizend groter. Een snelle computer met veel schijfruimte zal hier geen enkel probleem mee hebben. Het resultaat is dat je meer klanken tot je beschikking kunt hebben en dat het geluid over het algemeen realistischer is.
4. Waarom gebruiken muzikanten nog steeds hardware?
Niet iedereen is fan van computers of de hele tijd naar een scherm kijken. En voor optredens is een hardware-synthesizer makkelijker: kabels erin en het werkt! Bovendien zal hij niet zomaar crashen. Maar het grootste verschil zit in het ontwerp van de plugins. Bij een synthesizer met toetsen draait alles om het optreden, de performance. Dit is vooral gericht op toetsenisten dus. Software is juist meer gericht op studioproducers (en orkestrators, arrangeurs) en die hebben andere wensen. Die hoeven niet live te spelen op een podium, en ze kunnen veel tijd besteden aan ieder nootje. Een MIDI-keyboard is natuurlijk wel zo handig in combinatie met je instrument-plugins.
5. Wat zijn nou die round robins?
Round robins zijn verschillende opnames van dezelfde noot. De plugin zal hier automatisch tussen wisselen. Tik bijvoorbeeld eens een paar keer met een lepeltje op een glas. Als je goed luistert, hoor je dat het steeds een beetje anders klinkt. Dit heeft te maken met allerlei factoren, zoals luchtstroming, de kracht en de hoek die je aan het lepeltje meegeeft en de precieze plek waar je slaat. Dit principe geldt voor vrijwel alle akoestische instrumenten, vooral als het een mens is die op een directe manier zorgt voor de klankopwekking (blazen, strijken, slaan). Vroeger was er niet genoeg geheugen voor al deze variaties. Maar met moderne computers is dat eigenlijk geen probleem meer. Je instrument-plugins gaan er veel realistischer van klinken. Weinig zaken zijn zo belangrijk als round robins. Meer = beter!
6. Heb ik legato-samples nodig?
Gaat het om bijvoorbeeld blaasinstrumenten, strijkinstrumenten of vocalen? Dan is het antwoord: absoluut! Tenminste, als je een realistische klank wilt. Ga je bijvoorbeeld op een echt blaasinstrument vloeiend van de ene naar de andere noot, dan zul je namelijk altijd een overgang horen. Denk aan een 'aanloopje' in het volume, mechanische klepjes en andere bijgeluiden. Net als bij de round robins (zie vraag 5) was dit vroeger ondenkbaar, omdat legatotransities behoorlijk veel geheugen kosten. Een plugin met legato-samples herkent een legato-overgang automatisch wanneer je een bepaalde noot speelt terwijl de vorige noot nog klinkt. Een klein stukje overlapping dus. Er zal dan een specifiek transitie-sample worden 'afgespeeld'. Dit werkt vooral goed als je eenstemmig speelt en gebonden (dus geen ruimtes tussen de noten).
7. Layers zijn de toekomst, zeggen ze, maar wat zijn het?
Sommige instrumenten spelen niet alleen solo, maar ook in een sectie. Bijvoorbeeld vier trombones, twaalf eerste violen, drie fluiten etc. Traditioneel zaten er daarom opnames van complete ensembles in hardware-synthesizers, net zoals dit nog steeds wel voorkomt in instrument-plugins. Wat tegenwoordig steeds vaker gebeurt, is dat niet alleen opnames van een complete sectie worden gebruikt, maar juist combinaties van de opnames van alle individuele instrumenten of van kleine(re) groepjes. Er bestaan al libraries waarmee dit kan en in de toekomst zal dit waarschijnlijk volkomen normaal zijn. Het is hiermee makkelijker om bijvoorbeeld divisi-secties te maken. Dat zijn grote secties die weer zijn verdeeld in twee of meer secties, zoals twee keer zes eerste violen in plaats van twaalf violen. Ook de klank is veel realistischer.
8. Wat zijn keyswitches?
Als je instrument-plugin gebruikmaakt van keyswitches, dan wordt een deel van de klaviertoetsen op je MIDI-keyboard gereserveerd voor speciale functies. Het gaat dan meestal om wisselingen in 'articulatie'. Bij strijkinstrumenten bijvoorbeeld, kun je dan - binnen hetzelfde instrument - wisselen tussen speeltechnieken als sustain, pizzicato, staccato, tremolo en dergelijke. Het betekent wel dat die toetsen op dat moment niet bruikbaar zijn als normale klaviertoetsen. Overigens bestaan er MIDI-keyboards met LED-lampjes, zoals de Komplete Kontrol-keyboards van Native Instruments. Deze lichtjes geven de status van iedere klaviertoets weer. Zo zie je precies waar de keyswitches zitten. De keyswitch-noten zijn trouwens ook gewoon beschikbaar als je geen MIDI-keyboard gebruikt maar alles noot voor noot invoert.
9. Welke voordelen hebben instrument-plugins verder nog?
Allereerst de prijs. Een softwarepakket (op DVD, USB-drive of als download) is natuurlijk veel voordeliger dan een synthesizer/workstation met een complete behuizing. Het andere voordeel: er zijn meerdere 'instanties' van dezelfde plugin mogelijk. Dit is erg handig: je kunt net zo vaak een plugin laden als je computer (of je DAW) toelaat. Je kunt dus enorme arrangementen maken, terwijl je maar één keer hoeft te investeren in de plugin.
10. Wat zijn Kontakt-libraries?
Kontakt is een virtuele sample-player (software dus) die wordt verkocht als onderdeel van de Native Instruments Komplete-producten. Je installeert hem als plugin in je DAW. In deze plugin kun je vervolgens Kontakt-instrumenten laden. Maar het handige is dat heel veel ándere fabrikanten hun plugins tegenwoordig ook geschikt maken voor Kontakt. Deze plugins worden dan 'Kontakt-libraries' genoemd. Sommige libraries worden geleverd met een kleine gratis versie van Kontakt, genaamd Kontakt Player. Dit geldt niet voor iedere Kontakt-library. Voor sommige libraries heb je dus de betaalde versie van Kontakt nodig. Je kunt in dat geval overwegen om meteen een van de Komplete-pakketten aan te schaffen. Dan ben je relatief voordelig uit.
Links en meer informatie
Productcategorieën
Alle instrument-plugins
MIDI-keyboards
Effect-plugins
DAW-software
