Met akoestische panelen kun je de klank van een ruimte aanzienlijk verbeteren. Heb je een woonkamer met veel beton en glas? Met een paar absorbers kun je elkaar opeens wél verstaan. In studio's zorgen absorbers en diffusors ervoor dat je beter kunt vertrouwen op je studiomonitoren in de control room. En in een opnameruimte kunnen deze panelen een hol klinkende bunker veranderen in een sfeervolle concertzaal.
Geluidsisolatie of geluidsdempende wandpanelen
Geluidsisolatie en de akoestische behandeling van een ruimte zijn twee heel verschillende dingen. Het doel van geluidsisolatie is om een ruimte akoestisch te isoleren van de buitenwereld. Een ruimte isoleer je als je bijvoorbeeld wilt drummen zonder dat de buren daar last van hebben of als je opnames wilt maken zonder dat er straatgeluiden in je opname terechtkomen. Akoestische optimalisatie pas je toe als je het gedrag van de geluidsgolven binnen een ruimte wilt beïnvloeden. Bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat het minder galmt zodat mensen elkaar beter kunnen verstaan.
Akoestische scheidingswanden
Het is niet ongebruikelijk om tijdens studio-opnames meerdere muzikanten in dezelfde ruimte te laten spelen. Dat bevordert het samenspel en levert dus een inspirerender performance op. Maar wat het ook oplevert, is overspraak: de microfoon die instrument A hoort op te nemen, pikt ook instrument B op. Dit is niet helemaal te voorkomen met akoestische instrumenten, maar met geluidspanelen kun je de overspraak wel sterk verminderen. Met een reflectiefilter kom je ook een heel eind. Dit is een halfrond scherm dat je om een microfoon heen plaatst, zodat deze microfoon alleen oppikt waar hij op gericht is.
Geluidsabsorberende plafondpanelen
Een van de grootste oppervlaktes in je ruimte is het plafond. Het is dus van groot belang dat je niet vergeet om vroeg of laat het plafond te voorzien van absorbers. Akoestische panelen ophangen aan het plafond brengt wat extra uitdagingen met zich mee. Daarom hebben we ook producten die hier speciaal voor ontworpen zijn. Deze panelen worden ook wel 'clouds' genoemd en worden geleverd met montagematerialen voor plafondmontage. Ze zijn over het algemeen lichter dan wandpanelen.
Akoestische panelen voor in de studio
In een opnamestudio worden akoestische panelen grofweg met twee doelen ingezet. In een control room, waar dus kritisch naar opnames wordt geluisterd, is het belangrijk dat het geluid dat uit de speakers komt zo min mogelijk wordt gekleurd. Deze 'kleuring' wordt veroorzaakt door reflecties van de muren, het plafond en de vloer. Door op strategische plekken akoestische panelen op te hangen, krijg je op de luisterpositie een eerlijker en directer geluid te horen. De frequentierespons wordt gelijkmatiger en de galmtijd wordt korter. Een opnameruimte moet vooral mooi klinken. 'Mooi' is natuurlijk een subjectief begrip, maar men is het er wel over eens dat je in een opnameruimte geen 'flutter echo's' en resonanties wilt hebben. In een opnameruimte mag je best een beetje galm horen, als deze de muziek maar ten goede komt.
Akoestisch paneel voor in de woonkamer
Het nadeel van een woonkamer met een minimalistische stijl is dat er niets is dat geluid absorbeert of verstrooit. In de volksmond noemen we zo'n woonkamer ook wel een 'galmbak'. Mensen verstaan elkaar niet en je krijgt al hoofdpijn als je in je kopje koffie roert. Dit probleem is zo opgelost met een paar absorber-panelen. De galm wordt vooral veroorzaakt door harde, gladde oppervlaktes die evenwijdig aan elkaar lopen, zoals twee parallelle muren en de vloer en het plafond. Afgezien van de vloer zijn dat goede plekken om een absorber op te hangen. Op de vloer kun je natuurlijk een kleed leggen, dat zal ook een hoop schelen.
Poreuze akoestische panelen of houten diffusors
Akoestische panelen kun je opdelen in grofweg twee soorten: absorbers en diffusors. Absorbers en bass traps zijn meestal gemaakt van poreus materiaal dat geluidsgolven absorbeert en omzet in warmte. Ze worden gebruikt om de akoestiek in een ruimte 'doder' te maken. Dat wil zeggen dat de de galm in de ruimte korter wordt. Diffusors worden gebruikt om het geluid te verstrooien. Het zijn panelen met een heel ongelijk oppervlak van hard, reflecterend materiaal. Door het geluid te verstrooien, interfereert de reflectie niet meer met het originele geluid. De energie blijft echter wel in de ruimte, dus blijft het levendig klinken. Men zegt ook wel dat een ruimte met diffusors groter klinkt dan hij werkelijk is.
Veelgestelde vragen over akoestische panelen
Waar plaats je akoestische panelen?
In een control room is het gebruikelijk om het geluid dat je van de speakers hoort op de luisterpositie zo gecontroleerd mogelijk te maken. Dit wordt ook wel een 'reflection free zone' genoemd. Als je zo'n RFZ wilt creëren op je luisterpositie, dan doe je dat door absorbers op te hangen op de 'points of first reflection'. Dat zijn de reflectiepunten op je muren en plafond waarvandaan de geluidsgolven als eerste je oren bereiken. Voor het vinden van deze punten kun je een spiegel gebruiken. Laat iemand met deze spiegel langs je muren schuiven terwijl jij op je luisterpositie zit. Zodra je een van je speakers kunt zien in de spiegel, heb je een reflectiepunt gevonden en weet je dat je daar een akoestisch wandpaneel moet ophangen.
Hoe moet je akoestische panelen bevestigen?
Schuimpanelen kun je met dubbelzijdig plakband of met lijm tegen je muren plakken. Een akoestisch wandpaneel dat bestaat uit een frame gevuld met akoestischge materialen, zoals steenwol of glaswol, wordt meestal opgehangen met schroeven of haken. Dit soort producten worden vaak geleverd met ophanging. Door wat ruimte achter een akoestisch wandpaneel te laten, wordt het paneel effectiever in de lage frequenties. Zorg er wel voor dat je deze 'air gap' niet groter maakt dan de dikte van het paneel.
Wat kosten akoestische panelen?
Eenvoudige schuimrubberen panelen zijn het goedkoopst, deze beginnen bij enkele euro's. Let wel op het formaat: ogenschijnlijk goedkope panelen zijn vaak ook kleiner. Hierdoor heb je er meer nodig en ben je misschien wel duurder uit. Een duurdere categorie absorbers bestaat uit een houten frame dat gevuld is met absorberend materiaal, bijvoorbeeld steenwol of glaswol. Deze panelen zijn vaak ook dikker en dus effectiever. Deze panelen beginnen rond ongeveer 100 euro. Diffusorpanelen zijn relatief duur omdat er veel materiaal en arbeid in zit. Houten diffusorpanelen zijn, behalve vanwege hun akoestische eigenschappen, ook populair vanwege de warme sfeer die ze met zich meebrengen. Hier hangt wel een prijskaartje aan: deze panelen beginnen ongeveer rond de 250 euro. Je kan eventueel geld besparen door een volledige studio akoestiek set te kopen.
Hoeveel akoestische panelen heb ik nodig?
Het aantal akoestische panelen dat je nodig hebt, hangt af van hoe groot je ruimte is. Het is zeker niet aan te raden om je hele ruimte vol te hangen met absorbers. Er is niemand die in een volstrekt dode ruimte naar muziek luistert, dus waarom zou je in een dode ruimte gaan mixen? Een goede vuistregel is dat je tussen de 15 en 30 % van het total muur-/plafond-/vloeroppervlak bedekt met absorbers.
